Η κλιματική κρίση οδηγεί σε ετήσια αντιπυρική περίοδο

 Αναγκαίο το  μοντέλο της  συνεχούς ετοιμότητας των φορέων πολιτικής προστασίας

      Του ε.α.Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Οι σύγχρονες θεωρίες της αβεβαιότητας στη διαχείριση κρίσεων, επισημαίνουν την ανάγκη του υπολογισμού των πιο απίθανων σεναρίων  κρίσεων που μπορούν να συμβούν, έτσι ώστε να υπάρχουν αντίστοιχα σενάρια προετοιμασίας για την αντιμετώπισή τους. Σε αυτήν την προετοιμασία, όταν έχεις επάρκεια στοιχείων και επίσης επιστημονικές προβλέψεις, τότε η εκπόνηση των παραπάνω γίνεται πιο εύκολη.

Στην παρουσίαση των σημερινών στοιχείων για την θερινή αντιπυρική περίοδο του 2024 επιβεβαιώθηκε για άλλη μια χρονιά το εύρημα ότι οι αγροτοδασικές πυρκαγιές σημειώνονται σε μεγάλο αριθμό και εκτός της επίσημης αντιπυρικής περιόδου (1η Μαίου - 30 Οκτωβρίου), όπου και αναπτύσσεται πλήρως ο δασοσπροστατευτικός μηχανισμός.

Σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2024, στο διάστημα Ιανουαρίου- Οκτωβρίου σημειώθηκαν 9.500 πυρκαγιές στην ύπαιθρο.

Από αυτές οι 3.525 εκδηλώθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου, εκτός αντιπυρικής περιόδου και οι υπόλοιπες 5.975 εκδηλώθηκαν εντός της θερινής αντιπυρικής περιόδου ( Μάιος – Οκτώβριος)

Το πέρασμα της κλιματικής κρίσης στην οικονομία.

Του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Ο εφιάλτης της κλιματικής κρίσης, πέρα από τις άμεσες καταστροφικές του συνέπειες, φαίνεται ότι θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία δημιουργώντας μια ακόμη σοβαρή κρίση στην παγκόσμια κοινότητα.

Μια σειρά από ειδικούς προσπαθούν να ανιχνεύσουν τις σοβαρές αυτές επιδράσεις στην οικονομία και να τις αποτυπώσουν αριθμητικά.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Management Science περιγράφεται πως μεγάλα κράτη όπως η Κίνα, η Ινδία, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς θα αναμένουν υψηλότερα κόστη, καθώς τα χρηματοπιστωτικά τους αποτελέσματα πέφτουν κατά δύο βαθμίδες στο πλαίσιο ενός συστήματος αξιολόγησης με βάση το κλίμα. Η αναβολή των πράσινων επενδύσεων θα αυξήσει το κόστος δανεισμού για τα έθνη, το οποίο θα μεταφραστεί σε υψηλότερο κόστος του εταιρικού χρέους»

Ο ασφαλιστικός οργανισμός Allianz εκτιμά ότι οι καύσωνες του 2023 ενδέχεται να μειώσουν  κατά 0,6% την παγκόσμια παραγωγή.

Για την αυτοδιοίκηση και την πολιτική προστασία.

Συνέντευξη του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη στο Action 24, για την αυτοδιοίκηση και την πολιτική προστασία..

Η τοπική αυτοδιοίκηση και η ανθεκτικότητα των τοπικών κοινωνιών

Συνέντευξη στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη, για το αν μπορεί η τοπική αυτοδιοίκηση να ενισχύσει τη ανθεκτικότητα των τοπικών κοινωνιών.

Γιατί καιγόμαστε κάθε χρόνο; Πως να μην ξαναζήσουμε τέτοιους εφιάλτες.

Συνέντευξη του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη στην πρωινή ενημερωτική ζώνη του OPEN.
Τι φταίει και καιγόμαστε κάθε χρόνο, πόσο ΔΕΝ συγκλονιστήκαμε από τόσες καταστροφές τόσα χρόνια. Πως δε θα ξαναζήσουμε πύρινους εφιάλτες.

Oι μνήμες από την αεροπορική τραγωδία του ΗΛΙΟΣ

Του ε.α Αντιστρατήγου Γιάννη Σταμούλη

Τέτοιες μέρες, 14 Αυγούστου του 2005, η μνήμη γυρνάει σε μια από τις μεγαλύτερες αεροπορικές τραγωδίες στην πατρίδα μας. Αεροσκάφος των κυπριακών αερογραμμών ΗΛΙΟΣ κατέπεσε στην Αττική (Γραμματικό). Το αεροπλάνο είχε αναχωρήσει από την Λάρνακα στις  09:07, στις 10:37 εισήλθε στο FIR Αθηνών, χωρίς    επαφή με τον πύργο ελέγχου. Ενεργοποιήθηκε η σχετική  διαδικασία από  τον Α/ΓΕΕΘΑ και στις 11:05 απογειώθηκαν από την Νέα Αγχίαλο δύο μαχητικά F-16 τα οποία ήρθαν σε οπτική επαφή με το αεροπλάνο. Στις 11:18 διαπίστωσαν ότι ο συγκυβερνήτης του αεροσκάφους ήταν αναίσθητος, ο κυβερνήτης δεν ήταν στην θέση του και είχε ενεργοποιηθεί το σύστημα παροχής οξυγόνου με μάσκες. Το αεροπλάνο μέχρι εκείνη την στιγμή πετούσε με τον αυτόματο πιλότο. Κατευθυνόμενο προς Εύβοια σε κάποια στιγμή έστριψε νότια και στις 11:41 οι πιλότοι των μαχητικών είδαν τον αεροσυνοδό Ανδρέα Προδρόμου που είχε πτυχίο πιλότου να προσπαθεί να πάρει τον έλεγχο του αεροπλάνου. Μετά από λίγο τα καύσιμα του αεροπλάνου τελείωσαν, σταμάτησε ο αριστερός (11:50) και ο δεξιός κινητήρας (12:00) και στις 12:05 συνετρίβη στην ορεινή περιοχή του Γραμματικού στην βόρεια Αττική.

Από Καλιφόρνια μέχρι Αρκτική και Πακιστάν η κλιματική κρίση δείχνει την παρουσία της

Του ε.α. Αντιστρατήγου  Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Το φθινόπωρο του 2017 στην Καλιφόρνια σημειώνονται 9000 πυρκαγιές με 5 από αυτές να είναι από τις χειρότερες πυρκαγιές στην ιστορία της, οι οποίες καταστρέφουν περίπου

1.500.000 εκτάρια. Μόνο τον Οκτώβριο στη Βόρεια Καλιφόρνια ξεσπούν 172 φωτιές σε 2

μόλις μέρες προκαλώντας απίστευτη καταστροφή.

Η πύρινη λαίλαπα χτυπάει και αστικά συγκροτήματα, ενώ οι φωτιές καταστρέφουν τη σοδειά κρασιού στην Καλιφόρνια, καθώς και πανάκριβες κατοικίες, απειλούν το μουσείο Γκετί και την κατοικία του του Ρούπερτ Μέρντοχ στο Μπελ Ερ, ενώ η Ντίσνεϊλαντ περικυκλώνεται από τις φλόγες.

Το 2018 ένας δυνατός καύσωνας φέρνει θερμοκρασίες 42 βαθμών στο Λος Άντζελες, 50 βαθμών στο Πακιστάν και 51 βαθμών στην Αλγερία. Τυφώνες και τροπικές καταιγίδες έπληξαν τους ωκεανούς του πλανήτη και μόνο ένας από αυτούς ο Μανγκούτ, που χτύπησετις Φιλιππίνες και το Χονγκ Κόνγκ, σκότωσε περίπου 100 ανθρώπους και προκάλεσε ζημιές άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίου, ενώ ένας δεύτερος ο τυφώνας Φλόρενς προκάλεσε το θάνατο περισσότερων από 50 ανθρώπων και ζημιές αξίας 17 δις δολαρίων.

 Στην Καλιφόρνια τη χρονιά αυτή, ξεσπούν 6000 πυρκαγιές αλλά μια από αυτές που πήρε το όνομα σύμπλεγμα Μεντοσίνο έκαψε σχεδόν μισό εκατομμύριο εκτάρια παραδίδοντας στις φλόγες πάνω από 3000 km² της πολιτείας με τον καπνό να καλύπτει τη μισή χώρα. 

Μαθαίνοντας για τους κινδύνους των φιδιών

 Του ε.α.Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Με αφορμή το σοβαρό περιστατικό με το δάγκωμα φιδιού στην εθελόντρια  που κλήθηκε να βοηθήσει στην απομάκρυνσή του, στη Θεσσαλονίκη, χρήσιμο είναι να μάθουμε για το ερπετό που ζει και στη χώρα μας και όχι λίγες φορές κινείται εκεί που κινούμαστε, ή και το αντίστροφο.

Πέρα από το πρόσφατο περιστατικό, από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, στη χώρα μας, υπολογίζεται ότι δαγκώνονται μέχρι και 200 άτομα από οχιά, και από το 2000 έως και το 2014, 6 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.(1)

Σαφώς το δάγκωμα το φιδιών είναι μια ιδιαίτερη σοβαρή αιτία κινδύνου θανάτου σε όλο τον κόσμο, μια και ευθύνεται για 63.400 θανάτους κάθε χρόνο, με τους περισσότερους στη Ινδία, Πακιστάν, Νιγηρία, Δημοκρατία του Κογκό (2).

Σύμφωνα με τον βιολόγο-ερπετολόγο και μέλος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας Ηλία Στραχίνη στην Ελλάδα, από τα περίπου 70 είδη ερπετών που  υπάρχουν,  μόνο 7 φίδια  φέρουν δηλητήριο. Τα 5 ανήκουν στην οικογένεια των Εχιδνιδών (Οχιές) με σχετικά ισχυρό δηλητήριο, ενώ τα υπόλοιπα 2 στην οικογένεια των Κολουβρίδων με ασθενές δηλητήριο.(3)

Φονικές πλημμύρες ,το άλλο πρόσωπο της κλιματικής κρίσης. Η τραγωδία στην γειτονική Ιταλία.

Του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Η νύχτα της 18ης Μάϊου, ήταν εφιαλτική για την Emilia Romagna, μια περιοχή στη γειτονική μας Ιταλία. Η ισχυρή βροχόπτωση που σημειώθηκε στην περιοχή τις τελευταίες ημέρες είχε ως αποτέλεσμα να πλημμυρήσουν 42 δήμοι, να σημειωθούν 280 κατολισθήσεις και να μείνουν χωρίς ηλεκτρικό  ρεύμα 34.000 χρήστες. Το τραγικότερο όμως ήταν οι 13 τουλάχιστον νεκροί πολίτες. (www-nationalgeographic-it).

Η φονική πλημμύρα χαρακτηρίζεται ως ακραία, σύμφωνα με τα δεδομένα των τελευταίων 20 ετών, με χαρακτηριστικό την επανάληψη του φαινομένου και πριν δύο εβδομάδες στην ίδια περιοχή. Γεγονός σύμφωνα με τους ειδικούς πιθανόν δημιούργησε κορεσμό στο έδαφος, το οποίο δεν κατάφερε να απορροφήσει την περίσσεια νερού που προέρχεται από τις έντονες πλημμύρες. (Ινστιτούτο Υδρογεωλογικής Προστασίας)

Το καμπανάκι κινδύνου στην γειτονική χώρα είχε ήδη κτυπήσει, το 2021, στην έκδοση της έκθεσης « Υδρογεωλογική αστάθεια στην Ιταλία: Δείκτες κινδύνου», επισημαίνονταν ότι στη χώρα κινδυνεύουν 1,3 εκατομμύρια κάτοικοι από κατολισθήσεις και 6,8 εκατομμύρια από πλημμύρες. Η ίδια Έκθεση έδειχνε ότι υπάρχουν 7.423 δήμοι (93,9% του συνόλου) που εκτίθενται σε κατολισθήσεις, πλημμύρες ή διάβρωση των ακτών.

Προφανώς και στο παρελθόν, οι πλημμύρες, ειδικά στις πεδιάδες των ποταμών, αποτελούν μέρος της φυσικής πορείας ατμοσφαιρικών γεγονότων όπως η βροχή, και συμβαίνουν εδώ και εκατομμύρια χρόνια.

Η σφοδρότητα όμως των καταστροφών με απώλειες ζωών και περιουσιών, οφείλεται στην ανθρώπινη δράση, με την κατασκευή κατοικιών, επιχειρήσεων και υποδομών σε ευάλωτες πλημμυρικά περιοχές.

Η κλιματική αλλαγή ήρθε να επιταχύνει την αύξηση του κινδύνου πλημμύρας παγκοσμίως, ιδιαίτερα σε παράκτιες και περιοχές χαμηλής στάθμης της θάλασσας, δημιουργώντας ακραία καιρικά φαινόμενα και άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Η αύξηση της θερμοκρασίας που συνοδεύει την υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να συμβάλει σε τυφώνες που κινούνται πιο αργά και ρίχνουν περισσότερες βροχοπτώσεις, όπως συνέβη στην Καλιφόρνια στις αρχές του 2019.

Μεταξύ 1995 και 2015 το φαινόμενο επηρέασε παγκοσμίως 2,3 δις ανθρώπους που είχε αποτέλεσμα 157.000 θανάτους.(National Oceanic and Atmospheric Administration.Feb2018)

To 2017 οι πλημμύρες στη Νότια Ασία προκάλεσαν τον θάνατο 1.200 ανθρώπων πλήττοντας τα 2/3 του Μπαγκλαντές. Πάνω από 41.000.000 άνθρωποι επηρεάστηκαν σύμφωνα με τη δήλωση του Γεν. Γραμματέα του ΟΗΕ. (D.Wells. the uninhabited earth)

Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις, τεράστια είναι και η οικονομική ζημιά του φαινομένου, όπου αποτιμάται στο ύψος των 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως κάθε χρόνο (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης).

Μόνο στις ΗΠΑ, οι οικονομικές επιπτώσεις αποτιμώνται κατά μέσο όρο σε περίπου 8 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ενώ σύμφωνα με ανάλυση του 2017, περισσότερες από 670 κοινότητες της, θα αντιμετωπίσουν επαναλαμβανόμενες πλημμύρες μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα με το φαινόμενο να γίνεται ήδη αισθητό σε περισσότερες από 90 παράκτιες κοινότητες.

Ο κύκλος της καταστροφής που ανοίγει ένα πλημμυρικό φαινόμενο συνεχίζεται όταν τα νερά της πλημμύρας υποχωρούν και οι πληγείσες περιοχές καλύπτονται συχνά από λάσπη. Το πόσιμο νερό και το τοπίο μπορεί να παραμείνουν μολυσμένα με επικίνδυνα υλικά όπως συντρίμμια, φυτοφάρμακα, καύσιμα και μη επεξεργασμένα λύματα. Οι κάτοικοι των πλημμυρισμένων περιοχών μπορεί να μείνουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και καθαρό νερό με αποτέλεσμα την εκδήλωση θανατηφόρων ασθενειών που προκαλούνται από την κατανάλωση μολυσμένου νερού όπως ο τύφος, η ηπατίτιδα Α και η χολέρα.

Όσο η κλιματική κρίση θα συνεχίζεται τόσο είναι επιτακτική η παγκόσμια προσπάθεια για τον μετριασμό του κινδύνου με παρεμβάσεις στις ευάλωτες περιοχές.

Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Πρόεδρου Γεωλόγων της Emilia Romagna, Paride Antolini, : "η πλημμύρα αντιπροσωπεύει ένα εξαιρετικό γεγονός, αλλά είναι πλέον σαφές ότι η τακτική διαχείριση του προβλήματος δεν αρκεί πλέον. Άλλωστε, πληρώνουμε το τίμημα των καθυστερήσεων: σε σύγκριση με την υπόσχεση για 23 νέα αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή, μόνο τα μισά έχουν τεθεί σε λειτουργία. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται, λοιπόν, είναι μια εθνική στρατηγική διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στη χώρα, η οποία περιγράφεται πλήρως πριν συμβούν τέτοιες καταστροφές και όχι μόνο μετά την εκδήλωση της καταστροφής."(www-nationalgeographic-it).

Η φωτογραφία (C) του Παναγιώτη Κοτρίδη

H απαρχή της πυροσβεστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα

Του  ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Τα χθεσινά  εγκαίνια  του υπερσύγχρονου εκπαιδευτικού κέντρου του Πυροσβεστικού Σώματος στη Νέα Μάκρη, που έγινε με τη δωρεά  του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου  θα δώσει μια ιδιαίτερη ώθηση στην πυροσβεστική εκπαίδευση, καθιστώντας το, πολύτιμο εργαλείο για την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού πολιτικής προστασίας στη χώρα.

Η οργανωμένη πυροσβεστική εκπαίδευση, μετρά σήμερα, μια πορεία πάνω από 70 χρόνια στη χώρα μας, εκπαιδεύοντας τα στελέχη που προστατεύουν τη ζωή και την περιουσία των πολιτών από πάσης φύσεως κινδύνους που απειλούν την καθημερινότητα.

Μετά την ίδρυση του Πυροσβεστικού Σώματος το 1930, με Διάταγμα  της 20/6/1931 «περί κανονισμού της διεξαγωγής της πυροσβεστικής υπηρεσίας εν τω κράτει» καθιερώθηκε το υποχρεωτικό της εκπαίδευσης των εισερχομένων στο Πυροσβεστικό Σώμα και οι τρόποι εκπαίδευσή τους.

Ο covid19 δεν ανέστειλε τις φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή. Τα εφιαλτικά νούμερα από την έκθεση της IFRC

 Των Γ.Σταμούλη- Ν.Διαμαντή
 

Στην τελευταία έκθεση της IFRC, (ομοσπονδία ερυθρού σταυρού-ημισέληνου) παρουσιάζονται οι εφιαλτικοί αριθμοί των αποτελεσμάτων των καταστροφών σε όλο τον κόσμο, οι περισσότερες των  οποίων συνδέονται με την έξαρση της κλιματικής αλλαγής.

 Τα τελευταία δέκα χρόνια, το 83% όλων των καταστροφών που προκλήθηκαν από φυσικούς κινδύνους προκλήθηκαν από ακραία καιρικά και κλιματικά γεγονότα, όπως πλημμύρες, καταιγίδες και καύσωνα. 

Ο αριθμός των καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα και τον καιρό έχει αυξηθεί από τη δεκαετία του 1960 και έχει αυξηθεί σχεδόν 35% από τη δεκαετία του 1990. 

Το ποσοστό όλων των καταστροφών που οφείλονται σε κλιματικά και ακραία καιρικά φαινόμενα έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, από το 76% κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, στο 83% το 2010.