Του Αρχιπυράρχου Γιάννη Σταμούλη
Μια ιδιαίτερα σημαντική μελέτη παρουσιάστηκε από τον καθηγητή της Ολλανδικής Πυροσβεστικής Ακαδημίας René Hagen, στο τελευταίο συνέδριο των Ενώσεων Αξιωματικών της Πυροσβεστικής της Ευρώπης, που έγινε τον Νοέμβριο στην Εσθονία.
Η μελέτη εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Πυρασφάλεια (EuroFSA) και την Ολλανδική Πυροσβεστική Υπηρεσία και Πυροσβεστική Ακαδημία.
Σε αυτή εκτιμήθηκαν τα χαρακτηριστικά κινδύνου από τις διαθέσιμες πληροφορίες των "φονικών αστικών πυρκαγιών" σε εννέα ευρωπαϊκές χώρες,Νορβηγία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Βέλγιο, Εσθονία, Πολωνία, Ηνωμένο Βασίλειο και Κάτω Χώρες.
Στόχος της μελέτης να διερευνηθούν όλοι οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τις θανατηφόρες πυρκαγιές, βάση των στοιχείων που διαθέτει η κάθε συμμετέχουσα χώρα, ώστε να γίνει μια πρώτη προσπάθεια να φτιαχτεί ένα προφίλ κινδύνου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
1. Μια καθυστερημένη αναγγελία της πυρκαγιάς είναι ένας σοβαρός παράγοντας κινδύνου, για την ζωή των ατόμων που βρίσκονται στο σημείο έναρξης της πυρκαγιάς. Η πιθανότητα εύρεσης ζωντανού ατόμου μειώνεται σημαντικά μετά από 30 λεπτά και περισσότερο, μετά την έναρξη της πυρκαγιάς. Οι πυρκαγιές που συμβαίνουν τη νύχτα και νωρίς το πρωί, είναι πλέον επικίνδυνες για απώλεια ζωής των ευρισκομένων στο συμβάν.
2. Το ένα τέταρτο των θανατηφόρων πυρκαγιών, των τελευταίων 10 ετών οφείλεται στο κάπνισμα, στο οποίο, ως αιτία οφείλεται μόνο το 5% του συνόλου των πυρκαγιών. Το μαγείρεμα και η απροσεξία με γυμνές φλόγες είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες κινδύνου, πράγμα που σημαίνει ότι οι περισσότερες θανατηφόρες πυρκαγιές προκαλούνται από την ανθρώπινη συμπεριφορά.
3. Τα περισσότερα επίσης θύματα, κοιμόντουσαν στο δωμάτιο που ξεκίνησε η πυρκαγιά.
4. Τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο και χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ μόνο τα δύο πέμπτα των νοικοκυριών είναι μονοπρόσωπα νοικοκυριά, αποτελούν το ήμισυ σχεδόν των μοιραίων οικιακών πυρκαγιών.
5. Στις θανατηφόρες πυρκαγιές, τα θύματα είναι περισσότεροι άνδρες, ενώ μόνο στην ηλικιακή κατηγορία των 65 ετών και άνω, οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο.
6. Τα άτομα με περιορισμένη ικανότητα κίνησης, που δεν έχουν βοήθεια, παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο, ειδικά όταν βρεθούν στο σημείο έναρξης της πυρκαγιάς.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.Γενικά παρατηρείται ως κύριο χαρακτηριστικό, ότι συνήθως υπάρχει μόνο ένας θάνατος σε κάθε θανατηφόρα πυρκαγιά κατοικιών και ότι δεν υπάρχουν περισσότεροι τραυματίες.
2. Ο αριθμός των θανάτων ανά κάτοικο ανά έτος διαφέρει μεταξύ των επιλεγμένων χωρών.
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τον αριθμό των θανάτων ανά 100.000 κατοίκους, πάντα σε σχέση
με τον αριθμό των θανάτων με τον συνολικό αριθμό πυρκαγιών κατοικιών, δείχνοντας το ποσοστό των πυρκαγιών που ήταν θανατηφόρες. Να σημειωθεί ότι ο πληθυσμός των 9 αυτών χωρών αντιπροσωπεύουν το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Ευρώπης.
Σε γενικές γραμμές, σε σύγκριση με τη μέση κατανομή ηλικίας στις επιλεγμένες χώρες, οι ηλικιωμένοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν από ό, τι οι άνθρωποι άλλων ηλικιακών ομάδων.
4. Σε τρεις από τις εννέα χώρες το κάπνισμα αναγνωρίστηκε ως παράγοντας κινδύνου. Ωστόσο, ορισμένες χώρες δεν το περιλαμβάνουν αυτό ως ανθρώπινο παράγοντα, καθώς το κάπνισμα
προσεγγίζεται ως η αιτία της φωτιάς. Και αυτό γιατί υπάρχει διαφορά μεταξύ του κινδύνου θανάτου σε μια αστική πυρκαϊά, στον καπνιστή και του κινδύνου θανάτου από την πυρκαγιά που προκαλείται από το κάπνισμα. Πολλές φορές αυτά συγχέονται με δεδομένο ότι οι πυρκαγιές που προκαλούνται από το κάπνισμα πιθανότατα προκαλούνται από έναν κάτοικο που
ήταν καπνιστής.
Σε δύο μόνο χώρες διαπιστώθηκε ότι τα ναρκωτικά ή η κατάχρηση ουσιών, αναγνωρίστηκαν ως παράγοντες κινδύνου για το θάνατο σε μια πυρκαγιά οικιών .
Σε τέσσερις από τις εννέα χώρες, η επήρεια αλκοόλ θεωρείται παράγοντας κινδύνου.
Στο παραπάνω σχήμα (Εικόνα 44), η κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με τον αριθμό των θανατηφόρων πυρκαγιών οικιών.
Γενικά, η μελέτη δείχνει ότι υπάρχουν περισσότερες θανάσιμες πυρκαγιές οικιών στο
το τέλος της εβδομάδας και τα Σαββατοκύριακα, όπως δείχνει και ο παρακάτω πίνακας.
Σε όλες σχεδόν τις χώρες, ο μέγιστος αριθμού των θανατηφόρων πυρκαγιών σημειώνονται κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών.
Σε όλες τις χώρες διαπιστώνεται ότι το κάπνισμα σχετίζεται με θανάτους από πυρκαγιές οικιών.
Το μαγείρεμα αναγνωρίζεται ως κοινή αιτία πυρκαγιάς σε όλες τις χώρες, αλλά σπάνια προκαλεί θανατηφόρα πυρκαγιά οικείας. Στις Κάτω Χώρες, το μαγείρεμα είναι υπεύθυνο για το 15% περίπου των θανατηφόρων και το 13% για όλες τις οικιακές φωτιές. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, προκαλούνται ακόμα λιγότερες θανάσιμες οικιακές πυρκαγιές (0,2%), ενώ περίπου το ήμισυ των οικιακών πυρκαγιών προκλήθηκαν από το 2011 έως το 2012 με το μαγείρεμα.
Στην Εσθονία και τις Κάτω Χώρες, ένα σημαντικό ποσοστό θανατηφόρων πυρκαγιών κατοικιών προκαλείται από χρήση γυμνών φλογών ή από ηλεκτρικά αίτια.
Οι πιο θανατηφόρες πυρκαγιές ξεκινούν στο σαλόνι ή στο υπνοδωμάτιο. Σημείο έναρξης εντοπίζεται το κρεββάτι ή άλλα έπιπλα ή ρούχα.
Στη Δανία και στη Σουηδία, το κρεβάτι αναγνωρίζεται ως παράγοντας κινδύνου, που σχετίζεται με μη θανατηφόρες πυρκαγιές. Ειδικά στη Σουηδία υπάρχει το συμπέρασμα ότι οι πυρκαγιές που ξεκίνησαν σε κρεβάτια / καναπέδες / πολυθρόνες ή ρούχα, ήταν πιο πιθανό να προκαλέσουν θανάτους σε σύγκριση με τις πυρκαγιές που ξεκινούν από άλλα αντικείμενα. Στις περισσότερες περιπτώσεις το αντικείμενο έναρξης της φωτιάς είναι άγνωστο.
Οι άνθρωποι που ζουν σε διαμερίσματα φαίνεται να έχουν ιδιαίτερα υψηλότερο κίνδυνο να πεθάνουν σε μια φωτιά από ότι οι άνθρωποι που ζουν σε άλλους τύπους κατοικιών.