Τα τελευταία περιστατικά με τους ταχυδρομικούς φακέλους με το "ύποπτο περιεχόμενο" πέρα από την πραγματικότητα ή όχι της απειλής τους, επαναφέρει το "εφιαλτικό" της απειλής των "βιοχημικών όπλων".
Των Γιάννη Σταμούλη -Νίκου Διαμαντή
Όπλα που παρουσιάζονται σε όλη την ιστορία, αλλά και μυθολογία ακόμα.
Από τον "δικό μας" τον Ηρακλή που για να παλέψει με την Λερναία Ύδρα, εμβάπτισε τα βέλη του τόξου του στην πίσσα και εν συνεχεία μόλις την σκότωσε τα εμβάπτισε στο δηλητήριο της.
Την τεχνική του μύθου αντέγραψαν οι τοξότες της αρχαιότητας, χρησιμοποιώντας αποστάγματα τοξικών φυτών για τις αιχμές των βελών τους, ενώ ιστορικοί περιγράφουν τις ασύμμετρες τακτικές της μετάδοσης ευλογιάς και βουβωνικής πανώλης σε εχθρικές πόλεις και στρατούς.
Οι Μάγιας χρησιμοποιούσαν ως βόμβες, κυψέλες με μέλισσες, οι αρχαίοι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν μείγματα από θειάφι και αρσενικό και βόμβες με καυτερό κόκκινο πιπέρι τυλιγμένο σε ρυζόχαρτο, οι Ασσύριοι εκτόξευαν φλεγόμενες βόμβες ενώ οι Ρωμαίοι βόμβες από νάφθα.
Καταγεγραμμένα στο βιβλίο «Πολιορκητικά»,(4ος π.Χ.) ο Αινείας δίνει αμυντικές οδηγίες σε περίπτωση πολιορκίας, για εκτοξευτές με πίσσα, κάνναβη, θειάφι και αναμμένα δαδιά , καθώς και για διοχέτευση εντόμων στις σήραγγες που ανοίγουν οι πολιορκητές.
Στην πολιορκία της Κίρρας, το 590 π.Χ. οι Θεσσαλοί πολιορκητές δηλητηριάζουν το νερό της πόλης με το δηλητηριώδες φυτό, το λευκό ελλέβορο, εξολοθρεύοντας ολοσχερώς τους κατοίκους της πόλης
Την ίδια εποχή ένας Ινδός στρατιωτικός σύμβουλος, περιγράφει σε εγχειρίδιο, τεχνικές μόλυνσης των εχθρικών στρατών μέσω όπλων από δηλητήρια υπό μορφήν σκόνης, αλοιφές φτιαγμένες από ουσίες οι οποίες βρίσκονται σε φυτά ή ζώα, έντομα ή άλατα, και προκαλούν θάνατο (αργό ή γρήγορο), τύφλωση και άλλα δεινά.
Πριν 18 χρόνια, στο περιοδικό "Πυροσβεστικό Γίγνεσθαι" σημειώναμε για την παρουσία του βιοχημικού τρόμου στην ιστορία, περιγράφοντας σε ένα μικρό δισέλιδο την ιστορική διαδρομή της χρήσης των βιοχημικών όπλων.
Μια απειλή που αποτέλεσε ένα κομμάτι της σύγχρονης πολεμικής ιστορίας αλλά και μια από τις σημαντικότερες της τρομοκρατίας.
Πέρα από τις γνωστές και μαζικές επιθέσεις είτε πολέμου ή τρομοκρατίας, το βιοχημικό όπλο χρησιμοποιήθηκε και με "χειρουργικό τρόπο" σε επιχειρήσεις κατασκοπίας -πολιτικού εγκλήματος.
Στις 15 Οκτωβρίου του 1957 ο Ουκρανός Στεπάν Αντρίγιοβιτς Μπαντέρα, αρχηγός του εθνικιστικού κινήματος της Δυτικής Ουκρανίας κατέρρευσε στα σκαλοπάτια έξω από το διαμέρισμά του στο Μόναχο. Παρά την αρχική εκτίμηση περί ατυχήματος, αργότερα και μετά από ειδική έρευνα διαπιστώθηκε ότι στο στομάχι του νεκρού υπήρχαν ίχνη κυανίου.
Η έρευνα απέδωσε 4 χρόνια αργότερα, όταν συνελήφθη ο δράστης και ομολόγησε την δολοφονία, του για την οποία χρησιμοποίησε ένα ειδικό όπλο από δύο παράλληλους σωλήνες μέσα στους οποίους βρισκόταν πεπιεσμένο κυάνιο.
Η έρευνα απέδωσε 4 χρόνια αργότερα, όταν συνελήφθη ο δράστης και ομολόγησε την δολοφονία, του για την οποία χρησιμοποίησε ένα ειδικό όπλο από δύο παράλληλους σωλήνες μέσα στους οποίους βρισκόταν πεπιεσμένο κυάνιο.
Τον Σεπτέμβριο του 1978, στο Λονδίνο, ενώ περιμένει στη στάση του λεωφορείου, ο Βούλγαρος συγγραφέας και δημοσιογράφος, Γκεόργκι Ιβάνοφ Μάρκοφ δέχεται μια "λεπτή" δολοφονική επίθεση, από μια διαμορφωμένη ομπρέλα, με την οποία του "μεταγγίστηκε "ρικίνη" στο πίσω μέρος του δεξιού μηρού. Η ρικίνη προέρχεται από τους σπόρους του εξαιρετικά τοξικής ρετσινολαδιάς.
Η πιο διάσημη όμως πρόσφατη περίπτωση είναι ο θάνατος του Αλεξάντερ Λιτβινένκο, πρώην πράκτορα της (FSB), τον Νοέμβριο του 2007.
Η αρχική διαπίστωση περί δηλητηρίασης από θάλλιο, υποχωρεί όταν εντοπίζεται στον οργανισμό του σημαντική ποσότητα του τοξικού ραδιενεργού ισοτόπου πολωνίου 210. Από την έρευνα προκύπτει ότι οι δολοφόνοι του μάλλον το έβαλαν στο τσάι που του πρόσφεραν στην συνάντησή τους.
Τα βιοχημικά όπλα δυστυχώς είναι παρόντα στην σύγχρονη πραγματικότητα.
Από το 2001, παρουσιάζεται το φαινόμενο αποστολής επιστολών σε Αμερικανούς αξιωματούχους με την τοξική ουσία ρικίνη.
Το 2003, στο Λονδίνο, συνελήφθησαν έξι άτομα με την κατηγορία της προετοιμασίας διεξαγωγής τρομοκρατικής βιολογικής επίθεσης με ρικίνη.
Το 2005, στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με μια έκθεση των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών προς τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, ανακαλύφθηκαν δύο εργαστήρια ανάπτυξης βιολογικών όπλων της Al Qaeda, τα οποία διέθεταν μικροβιολογικό εξοπλισμό και ήσαν στελεχωμένα με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό.
Τον Αύγουστο του 2013 η είδηση για το θάνατο χιλιάδων Σύριων πολιτών, από τη χρήση χημικών όπλων με γόμωση νευροτοξικού αερίου σαρίν, στα προάστια της Δαμασκού συγκλονίζει, ενώ λίγο αργότερα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καθώς και μια ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, το επιβεβαιώνει. Το γεγονός πράγματι είχε ασύμμετρο χαρακτήρα, καθότι πέρα από τη φρικαλεότητα του εγκλήματος φέρει στα πρόθυρα σύγκρουσης ΗΠΑ και Ρωσία.
Στις 19 Νοεμβρίου 2015, ο Γάλλος πρωθυπουργός, Μανουέλ Βαλς, προειδοποίησε ότι το ISIS/ Daesh ίσως σχεδιάζει χημική ή βιολογική επίθεση και λίγες μέρες αργότερα δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου μια πολιτική ανάλυση της Μπεατρί 'Ιμεγκαμπ όπου προειδοποιεί ότι η Ε.Ε. και τα κράτη- μέλη της πρέπει να προετοιμαστούν για το ενδεχόμενο μιας χημικής ή βιολογικής επίθεσης από το ISIS (Ισλαμικό Κράτος/ Daesh/ ISIL). Χαρακτηριστικά σημειώνει: «Αυτό έχει κάνει ειδικούς να προειδοποιούν ότι η οργάνωση ίσως να σχεδιάζει να αποπειραθεί τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής, τα οποία έχουν απαγορευθεί διεθνώς. Επί της παρούσης, οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν λαμβάνουν σοβαρά την πιθανότητα εξτρεμιστικές οργανώσεις να χρησιμοποιήσουν χημικά, βιολογικά, ραδιολογικά ή πυρηνικά υλικά σε επιθέσεις στην Ευρώπη. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι επιπτώσεις μιας τέτοιας επίθεσης, εάν κάποια στιγμή γίνει, θα ήταν ακόμα πιο αποσταθεροποιητικές».Για το ίδιο ζήτημα άλλωστε στην από 5-5-2014 αναφορά της Κομισιόν με τίτλο "on a new EU approach to the detection and mitigation of CBRN-E risks" αναφέρεται μεταξύ των άλλων ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για έναν αποφασισμένο τρομοκράτη να βρει διαθέσιμο ΡΒΧΠ υλικό στην Ευρώπη, ενώ αναφέρονται πάνω από 150 περιπτώσεις διακίνησης ραδιολογικών και πυρηνικών υλικών ετησίως.
Πολλά από τα χημικά που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία για ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων είναι τοξικά (TICs- toxic industrial chemicals), ενώ υπάρχει πάντα ο κίνδυνος άτομα τα οποία έχουν πρόσβαση και εργάζονται σε «ευαίσθητους» τομείς να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους για επιθέσεις εναντίον κρίσιμων υποδομών (υδραγωγείων, πυρηνικών εγκαταστάσεων κλπ).
Τα αποτελέσματα των βιοχημικών επιθέσεων εν γένει, έχουν πραγματικά τρομοκρατικά αποτελέσματα προκαλώντας σαφώς ασύμμετρα αποτελέσματα, αφού εκτός από τις απώλειες ζωών και σοβαρούς τραυματισμούς, διασπείρουν τον πανικό και τον τρόμο.
Από τα αέρια Μustard – Lewisite (Χλωριωμένους υδρογονάνθρακες, τα θύματα τόσο του 1ου Παγκόσμιου πόλεμου, όσο και εκείνα του πολέμου Ιράκ-Ιράν, στο μεγαλύτερο ποσοστό είχαν βλάβες δέρματος, προβλήματα από τα μάτια και προβλήματα αναπνευστικού. Το αέριο μουστάρδας όπως και οι αλογονομένοι υδρογονάνθρακες βραχείας δομής και δράσης προκαλούν χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις, συνδέονται με το DNA και προκαλούν μεταλλάξεις και αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου. Έχουν τοξική επίδραση στο δέρμα, στο αναπνευστικό, αναπαραγωγικό, ενδοκρινικό, νευρικό σύστημα.
Από τα 5000 χιλιάδες άτομα που εξετάστηκαν σε νοσοκομεία του Tokyo το 1995 μετά από έκθεση τους στο Sarin, τα 531 είχαν ήπια συμπτώματα, με μικρή πτώση χοληνεστεράσης αίματος. Τα 112 είχαν έντονα χοληνεργικά συμπτώματα (αδυναμία, δυσχέρεια αναπνοής, τρόμος δεσμίδων μυών, σπασμοί και πτώση της χοληνεστεράσης από 20-80%). Δώδεκα άτομα πέθαναν και 5 χρειάστηκαν επείγουσα αναπνευστική υποστήριξη. Σε 4 ημέρες 105 από τα 112 άτομα πήραν εξιτήριο.
Μετά το πόλεμο στο Περσικό κόλπο και από μελέτες, βρέθηκαν οι επιπτώσεις της χρόνιας έκθεσης σε μικρές δόσεις των οργανοφωσφορικών στα γονίδια πρωτεϊνών και DNA. Έτσι, εκτός των άμεσων επιπτώσεων παρουσιάζονται επιγενετικές βλάβες (μεταλλάξεις) σε γονίδια, που θα προκαλέσουν κλωνοποιήσεις, δυσπλασίες μυελού, τροποποίηση μορφής και λειτουργίας λεμφοκυττάρων. Από τέτοιες βασικές ενδομυελικές στην αρχή βλάβες θα προκύψουν αργότερα λεμφώματα, αυτοάνοσα νοσήματα ( σκλήρυνση κατά πλάκας), νευρολογικές διαταραχές( νευρίτιδες, μικτού τύπου αισθητικο-κινητικές πολυνευρίτιδες), φλεγμονώδεις βλάβες με τη μορφή μικρο-αγγειϊτιδων, όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, αρτηριοσκλήρυνση κ.ά.
ΠΗΓΕΣ
http://www.kathimerini.gr/164323/article/epikairothta/kosmos/vioxhmika-apo-ton-hraklh-ews-ton-an8raka
https://www.newsbeast.gr/weekend/arthro/2300989/i-tragiki-periptosi-mazikis-dolofonias-stin-archea-ellada-ke-to-ithiko-didagma-ton-progonon-mas
https://www.tovima.gr/2008/11/24/science/ta-biologika-opla-toy-irakli/
http://www.astynomia.gr/images/stories/periodiko/286_4.pdf
https://www.huffingtonpost.gr/2016/01/25/diethnes-russia-bretania-dolofonia-diplomatia_n_9067200.html
http://www.ish.gr/content/attachments2/11_2015/ygeia_ximika%20opla.pdf
https://www.huffingtonpost.gr/2015/12/07/opla-mazikhs-katastrofhs_n_8737494.html
https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-is-new/news/news/docs/20140505_detection_and_mitigation_of_cbrn-e_risks_at_eu_level_en.pdf
http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2015/572806/EPRS_BRI(2015)572806_EN.pdf
http://www.elisme.gr/gr/2013-01-08-09-46-59/item/42-169