Η ευθύνη του ιδιοκτήτη-εκμεταλλευτή -εργοδότη επιχειρήσεων-εγκαταστάσεων για την τήρηση των μέτρων πυροπροστασίας

                                   
Στην χώρα μας η Ελληνική Πολιτεία με μια σειρά από νομοθετικές ρυθμίσεις έχει διαμορφώσει ένα θεσμικό πλαίσιο που καλύπτει το σύνολο των εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων από  μέτρα και μέσα πυροπροστασίας.
                                                 Του Γιάννη Σταμούλη
Με αυτόν τον τρόπο γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια να προληφθεί  σε μεγάλο βαθμό ο κίνδυνος της πυρκαγιάς  και να μετριαστούν οι καταστροφικές  συνέπειες  της, όταν παρόλα αυτά σημειωθεί.

Από το 1960 προβλέφθηκε και ισχύει μέχρι και σήμερα, για το οιοδήποτε κτίριο και χρήση, ακόμα  και που δεν υπάγεται σε συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο πυρασφάλειας, να γίνεται αυτοψία από Αξιωματικό του Π.Σ. και να υποδεικνύονται  προς εφαρμογή μέσα και μέτρα Πυροπροστασίας.(7600/1960 Εγκύκλιος Διαταγή Α.Π.Σ.)

Ειδικότερα για τις εγκαταστάσεις του Δημοσίου, εδώ και χρόνια, πέρα από τις επιμέρους νομοθετικές επιταγές, το τότε (1997) Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης έδωσε οδηγίες προς όλα τα Υπουργεία για να λάβουν μέτρα πυροπροστασίας στα κτίρια των Υπηρεσιών Φορέων του Δημοσίου Τομέα.

Για την εφαρμογή της νομοθετικής επιταγής της λήψης των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας, η Ελληνική Πολιτεία,  θέτει ως κύριο υπεύθυνο τον ιδιοκτήτη-εκμεταλλευτή-εργοδότη της κάθε εγκατάστασης.

Αυτός  υποχρεούται να υποβάλει στην Πυροσβεστική Αρχή για έγκριση τα σχέδια κάτοψης της επιχείρησης- εγκατάστασης, τη μελέτη πυροπροστασίας, τις τεχνικές περιγραφές των μόνιμων συστημάτων (όπου απαιτείται από τη νομοθεσία).

Μετά την έγκριση των παραπάνω, ο ιδιοκτήτης -εκμεταλλευτής της επιχείρησης-εγκατάστασης, έχει την ευθύνη  εγκατάστασης όλων των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας που προβλέπονται από την εγκεκριμένη μελέτη πυροπροστασίας και την ισχύουσα κατά περίπτωση νομοθεσία πυροπροστασίας.

Την συγκεκριμένη ενέργεια, ο ιδιοκτήτης -εκμεταλλευτής της επιχείρησης-εγκατάστασης, την αποτυπώνει και σε υπεύθυνη δήλωση, η οποία και αποτελεί  ένα από τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη χορήγηση πιστοποιητικού πυροπροστασίας.

Εν συνεχεία  την ευθύνη για την τοποθέτηση, συντήρηση και καλή λειτουργία όλων των προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων πυροπροστασίας σε όλες τις επιχειρήσεις , εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα έχει ο εργοδότης, που για τις κείμενες διατάξεις πυροπροστασίας είναι ο ιδιοκτήτης- εκμεταλλευτής ή κατά νόμο υπεύθυνος.

Ειδικότερα για το Δημόσιο, τα ν.π.δ.δ. και Ο.Τ.Α. σύμφωνα με το Ν.3850/2010 (άρθρο 3) εργοδότης
νοείται «Υπουργείο, Περιφέρεια, Νομαρχία ή άλλη αυτοτελής ή αποκεντρωμένη Δημόσια Υπηρεσία, Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου ή Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης».


Επίσης ο  ο ιδιοκτήτης -εκμεταλλευτής, εργοδότης ή άλλος κατά νόμο υπεύθυνος  της επιχείρησης-εγκατάστασης έχει την ευθύνη οργάνωσης  εκπαίδευσης και ενημέρωσης της ομάδας πυροπροστασίας (όπου προβλέπεται από τη νομοθεσία) και συγκεκριμένα 
  •  Ορίζει τον Αρχηγό της Ομάδας Πυροπροστασίας. 
  • Μεριμνά για τη βασική εκπαίδευση και ενημέρωση της Ομάδας Πυροπροστασίας από την οικεία Π.Υ., καθώς και για τη διαρκή αναβάθμιση και ενίσχυση του επιπέδου πυροπροστασίας. 
  • Εξετάζει αιτήματα του Αρχηγού της Ομάδας Πυροπροστασίας και επιλύει τυχόν ανακύπτοντα προβλήματα. 
  • Ευθύνεται για την πυροπροστασία της επιχείρησης − εγκατάστασης, και ιδίως, για κάθε παράλειψη, αμέλεια ή αδιαφορία που αφορά στην εγκατάσταση, τοποθέτηση και λήψη των προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων πυροπροστασίας που προβλέπονται στην ισχύουσα νομοθεσία πυροπροστασίας.

Στις   περιπτώσεις  που από την κείμενη νομοθεσία δεν υπάρχει υποχρέωση στη συγκρότηση Ομάδας Πυροπροστασίας, οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων−εγκαταστάσεων κρίνεται σκόπιμο να προβαίνουν στις απαιτούμενες ενέργειες εκπαίδευσης και ενημέρωσης του προσωπικού που απασχολούν, στα εξής θέματα: α. Πρόληψη πυρκαγιάς και συναφών κινδύνων. β. Τεχνική αντιμετώπισης πυρκαγιών και χρήση των πυροσβεστικών μέσων που διαθέτει η επιχείρηση − εγκα- τάσταση. γ. Έγκαιρη και επαρκής σήμανση συναγερμού. δ. Εκκένωση χώρων σε περίπτωση πυρκαγιάς. 

Επίσης στην ίδια περίπτωση, που από την κείμενη νομοθεσία δεν υπάρχει υποχρέωση στη συγκρότηση Ομάδας Πυροπροστασίας, οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων−εγκαταστάσεων, έχουν υποχρέωση  να τηρούν τις  κατά περίπτωση εφαρμόσιμες απαιτήσεις του Παραρτήματος Α της 14 Πυροσβεστικής Διάταξης, δηλ κυρίως, να διενεργούν τακτικές ασκήσεις  εκκένωσης και προσομοίωσης πυρκαγιάς.

Όταν από την Πυροσβεστική Αρχή  διαπιστωθεί η μη τήρηση των προβλεπόμενων μέτρων και μέσων πυροπροστασίας που περιγράφονται στην εγκεκριμένη μελέτη και την ισχύουσα  νομοθεσία, πέρα από τις διοικητικές διαδικασίες, αυτή κινεί την διαδικασία άσκησης ποινικής δίωξης  σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 433 του Ποινικού Κώδικα, κατά του ιδιοκτήτη -εκμεταλλευτή της επιχείρησης. Επίσης  αν έχει υπογραφεί από αυτόν Υπεύθυνη Δήλωση  για την εγκατάσταση όλων των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας που προβλέπονται από την εγκεκριμένη μελέτη πυροπροστασίας, διαβιβάζεται αυτή  στην οικεία Εισαγγελία προκειμένου να ελεγχθεί αν υπόκειται σε ποινική δίωξη  σύμφωνα με το άρθρο 22 του Ν.1599/1986 "περί ψευδούς υπεύθυνης δήλωσης".