( Μετάφραση, ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά, Γιάννης Σταμούλης -Γιώργος Βιντζηλαίος)
Καθώς η παγκόσμια κοινότητα προσπαθεί να αντιμετωπίσει την πανδημία του Coronavirus που σαρώνει τον κόσμο, επανέρχεται με δραματικό τρόπο, η μεγάλη συζήτηση για το πως με συγκροτημένα και ενιαίο τρόπο, η ανθρωπότητα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη να μπορεί να αντιμετωπίζει μια κρίση που ξεπερνάει τα εθνικά σύνορα.
Στο σημείο αυτό, σαφώς βρισκόμαστε στην μέση αυτής της γιγαντιαίας επιχείρησης πολιτικής προστασίας, όπου σχεδόν σε όλο τον πλανήτη δίνεται μέρα με τη μέρα μια σκληρή μάχη για να σπάσει ο κύκλος της μετάδοσης της φοβερής αυτής πανδημίας και να προφυλαχθούν οι ζωές όσων περισσότερων συνανθρώπων μας.
Στο κείμενο που ακολουθεί και που το παρουσιάζουμε με μια ελεύθερη απόδοση, παρουσιάζεται ένας σημαντικός προβληματισμός για τη νέα αρχιτεκτονική στην πολιτική της αντιμετώπισης των μεγάλων καταστροφών και ειδικά αυτών που ξεπερνούν σύνορα, αλλά και τις δυνατότητες των συστημάτων ασφαλείας και πολιτικής προστασίας.
Το πρωτότυπο κείμενο έχει γράψει ο εκδότης του βρεταννικού Fire-magazine, Andrew Lynch, ενός από τα παλαιότερα και εγκυρότερα πυροσβεστικά περιοδικά σε ένα εξαιρετικό editorial στο τρέχων τεύχος του περιοδικού, μελετώντας τα διαχειριστικά δεδομένα της τρομακτικής αυτής κρίσης, προτείνει 5 βήματα προς τις ηγεσίες των υπηρεσιών άμεσης επέμβασης και επείγουσας ανάγκης, που να βοηθήσουν να επαναπροσδιοριστεί ο τρόπος σκέψης της παγκόσμιας κοινότητας για την προστασία της κοινωνίας.
Πρώτο Βήμα. Επανεκκίνηση του οικοσυστήματος
Ο παγκόσμιος αντίκτυπος της αλλαγής του κλίματος είναι παρών, καθώς οι ακραίες εκδηλώσεις των καιρικών φαινομένων, στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα στους λιγοστούς που επιμένουν να μην καταλαβαίνουν την κατάσταση. Όπως σημειώνει ο Dr Sloggett: «Η αλλαγή του κλίματος, ανεξάρτητα από τα κουραστικά επιχειρήματα που διατυπώνουν όσοι αρνούνται την πραγματικότητά του υποδηλώνοντας ότι πρόκειται για έναν άλλο κύκλο που θα περάσει, ζουν απλά σε ένα παράλληλο σύμπαν». Είναι σαφές ότι χρειάζεται να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ολοένα και πιο καταστροφικών συνεπειών της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Επίσης είναι εξίσου σημαντικό να αρχίζει να συζητείται σε εθνικό επίπεδο ο αυξανόμενος κατάλογος των «απρόβλεπτων συνεπειών», που έχουν εντοπιστεί.
Και μπορεί οι καταστροφικές πλημμύρες, οι πυρκαγιές έως και οι παγκόσμιες πανδημίες, να τείνουν να αντιμετωπίζονται ως φυσιολογικά. Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί όταν τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα; όταν η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας θα προκαλέσει αποτυχίες στην αγροτική παραγωγή, έλλειψη τροφίμων και πείνα;
Θα πρέπει οι ηγεσίες να αναγνωρίσουν έναν κόσμο που βρίσκεται σε ραγδαία πτώση λόγω των επιπτώσεών στο περιβάλλον, να μελετήσουν τις συνέπειες των μέχρι τώρα γενόμενων καταστροφών και να επιδιώξουν με κάθε δυνατό τρόπο τον μετριασμό των επιπτώσεων των μελλοντικών επιπτώσεων.
Οι ηγεσίες θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε κάθε πτυχή του περιβαλλοντικού αντίκτυπου, ακόμη και του πιο δυσάρεστου, να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να καθοδηγήσουν το κοινό να κάνει δύσκολες επιλογές. Πολύ απλά, απαιτείται μια αλλαγή βημάτων. Θα μπορούσε η πανδημία να είναι το πρώτο βήμα για την «επαναφορά» του τρόπου λειτουργίας της κοινωνίας;
Δεύτερο Βήμα Επανεκκίνηση του συστήματος πυρόσβεσης διάσωσης
Στη μάχη για την πανδημία, εμπροσθοφυλακή και ηγεσία ανέλαβε το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με υποστήριξη από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και παίζει η επινοητικότητα των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, ενώ απειλή για την αποτελεσματικότητα του όλου συστήματος είναι η τυχόν ευθραυστότητα καθώς πλησιάζει η αιχμή της κρίσης.
Σε μια τέτοια πρωτοφανή κρίση, οι επιχειρησιακοί φορείς πολιτικής προστασίας και ασφάλειας, λειτούργησαν με τον τρόπο που ξέρουν, με την αμεσότητα της απόκρισης και την προσαρμοστικότητα των μεθόδων σε οιαδήποτε καταστροφή συμβεί.
Αυτό που ανέδειξε η αντιμετώπιση της πανδημίας είναι οι υπόλοιπες πτυχές της λειτουργίας και της παροχής υπηρεσιών αναφορικά με τον υποστηρικτικό ρόλο των άλλων παρόχων (υγειονομικών) υπηρεσιών πρώτης γραμμής σε περιόδους κρίσης.
Στην Έκθεση Knight το 2013, υποστηρίζονταν η στενότερη συνεργασία Π.Υ. με την υπηρεσία ασθενοφόρων καθώς και με την αστυνομία. Αρκετές υπηρεσίες πυρόσβεσης και διάσωσης έχουν προχωρήσει προς την κατεύθυνση της στενότερης συνεργασίας και υποστήριξης, αλλά απαιτείται η επόμενη αλλαγή βημάτων όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών.
Πρέπει να επανεξετασθεί τώρα ο τρόπος λειτουργίας των υπηρεσιών πυρόσβεσης και παροχής υπηρεσιών διάσωσης με τα κέντα παροχής υγειονομικής φροντίδας. Στη μελέτη σημειώνεται ότι . «Η μέρα που η λέξη « πυρκαγιά » θα απομακρυνθεί από τον τίτλο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας δεν μπορεί να είναι μακριά και ίσως να μην είναι λάθος».
Τρίο βήμα. 3) Επανεκκίνηση δυναμικού ηγετικού μοντέλου
Εάν απαιτείται επανεκκίνηση, τότε οι οραματιστές ηγέτες πρέπει να δείξουν το δρόμο. Ο ανώτερος επιθεωρητής υπηρεσιών πυρόσβεσης και διάσωσης, s. Tom Winsor, θεωρεί ανεπαρκή κάποια πτυχή της ηγεσίας, ειδικά όσον αφορά την ποικιλομορφία, όπως αναφέρει στην έκθεση State of Fire: «Πολύ συχνά έχουμε βρει ότι οι ανώτερες διοικητικές ομάδες είναι χώρος με την ίδια ηχώ, άνθρωποι που ακούγονται και σκέφτονται το ίδιο ».
Στο προηγούμενο τεύχος του περιοδικού, οι Jagtar Singh και Wayne McCollin επικεφαλείς στην Asian Fire Service Association’s εξετάζουν μια σειρά από μορφές ηγεσίας,σημειώνοντας «Ο πραγματικός ηγέτης πρέπει να είναι αυθεντικός, χωρίς αποκλεισμούς, προσανατολισμένος στην αξία, ειλικρινής, ανοιχτός και διαφανής» και καταλήγουν: «Η ηγεσία της γενιάς καλεί τους ανώτερους ηγέτες να επιδείξουν ευπάθεια και να δώσουν στους βασικούς ενδιαφερόμενους τη δυνατότητα να αυτο-οργανώσουν και να βρουν τη λύση σε σύνθετα ζητήματα ».
Αν και στην παρούσα στιγμή, ενδέχεται να απαιτούνται συγκεντρωτικές και αποφασιστικές μορφές ηγεσίες για την αντιμετώπιση της κρίσης, μια πιο δυναμική προσέγγιση θα αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στο μέλλον, ενσωματώνοντας μια ποικιλία στυλ για μια εντελώς διαφορετική κοινωνία. Ο κόσμος κλίνει στον άξονά του και οι ηγέτες θα πρέπει να είναι σε θέση να μεταφέρουν τις προοπτικές τους για να ενσωματώσουν μια ευρύτερη άποψη του κόσμου - μια ολοκληρωμένη προσέγγιση - και να πάρουν μαζί τους τους συναδέλφους τους.
Η νέα αρχιτεκτονική της κοινωνίας απαιτεί ένα δυναμικότερο, στυλ ηγεσίας χωρίς να φοβόμαστε να λέμε σκληρές αλήθειες στους πολιτικούς και τους πολίτες για να τοποθετήσουμε την προστασία στο μπροστινό πόδι μάλλον παρά στη σκέψη που είχε γίνει σε μια κοινωνία που μέχρι πρόσφατα ήταν εφησυχασμένη.
Τέταρτο βήμα Επαναφορά προσαρμοστικών κοινοτήτων
Ένας συνεχώς εξελισσόμενος κύκλος είχε αρχίσει τη στιγμή που η κυβέρνηση ανακοίνωσε περιορισμούς στην κυκλοφορία.
Λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς της κυκλοφορίας, οι κοινότητες έρχονται από κοινού για να προστατεύσουν τους πιο ευάλωτους, με έναν αυξανόμενο σε αριθμό στρατό εθελοντών τψων υγειονομικών υπηρεσιών.
Μετά από τις εκτεταμένες πλημμύρες σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι πιο έτοιμο θερμαίνεται για να ακολουθήσει προγράμματα προετοιμασίας, σχεδιασμού και ασκήσεων. Προγράμματα σαν τα αντίστοιχα που εκπονήθηκαν για την αντιμετώπιση των καταστροφών από πυρκαγιές,στην περιφέρεια Austin Travis County του Τέξας, με πληθυσμό 1,4 εκατομμυρίων κατοίκων,( πέμπτη θέση στον κίνδυνο πυρκαγιάς των ΗΠΑ).
Σε αυτά τα προγράμματα που εκπονήθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Τέξας έδειξαν ότι οι άνθρωποι που συμμετείχαν περισσότερο στην κοινότητα και όσοι αισθάνονταν κοινωνικές πιέσεις για να προετοιμαστούν για πυρκαγιές ήταν πιο προετοιμασμένοι. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι φαίνεται ότι υπάρχει περισσότερη ετοιμότητα όταν υπάρχει μια συλλογική αίσθηση ότι η ετοιμότητα είναι σημαντική για αυτήν την κοινότητα.
Σε αυτά τα προγράμματα που εκπονήθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Τέξας έδειξαν ότι οι άνθρωποι που συμμετείχαν περισσότερο στην κοινότητα και όσοι αισθάνονταν κοινωνικές πιέσεις για να προετοιμαστούν για πυρκαγιές ήταν πιο προετοιμασμένοι. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι φαίνεται ότι υπάρχει περισσότερη ετοιμότητα όταν υπάρχει μια συλλογική αίσθηση ότι η ετοιμότητα είναι σημαντική για αυτήν την κοινότητα.
Αυτή η προσέγγιση φάνηκε σημαντική μετά από τις πρόσφατες εκτεταμένες πλημμύρες και τώρα φαίνεται ακόμη πιο κατάλληλη εν μέσω του Coronavirus.
Η κυβέρνηση ξεκίνησε πρόσφατα ένα σχέδιο για την πρόσληψη εθελοντικού στρατού 250.000 ατόμων για τη στήριξη των υγειονομικών υπηρεσιών, προάγγελο σε μια νέα ευαισθησία και σεβασμό στην ανθεκτικότητα της κοινότητας. Η ιδέα είναι να βοηθηθούν τα ευάλωτα μέλη της κοινότητας στην παροχή ουσιαστικής υποστήριξης, όπως η παροχή ιατρικών υπηρεσιών και η μεταφορά τους στο νοσοκομείο. Σε πιο "ηλιόλουστες περιόδους," θα πρέπει να θυμηθούμε τους 70.000 εθελοντές για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου του 2012, που βοήθησαν στην επιτυχή διοργάνωση.
Παρόλο που οι συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές, δεν πρέπει να υποτιμούμε τα βασικά στοιχεία της υπερηφάνειας για τη λήψη κοινοτικής δράσης, για να βοηθήσουμε τους άλλους και να δημιουργήσουμε μια αίσθηση «να είμαστε όλοι μαζί». Πώς μπορεί αυτή η εθελοντική προσέγγιση να αξιοποιηθεί για να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις, την επόμενη φορά, που θα χρειαστεί.
Πέμπτο βήμα. Επαναφορά συνεκτικών Κοινοτήτων
Το να διατηρηθεί η συνεκτικότητα της κοινότητας δεν ήταν ποτέ πιο κρίσιμη. Αυτό είναι καταλυτικό για την υποστήριξη των ευάλωτων και απομονωμένων μελών της κοινότητας και κυρίως στο να βοηθηθούν να κατανοήσουν στη σημασία των μηνυμάτων από τις δημόσιες υπηρεσίες και την κυβέρνηση.
Στο επίκεντρο αυτού είναι πώς βοηθούμε ο ένας τον άλλον; Πώς προστατεύουμε τα πιο ευάλωτα άτομα στις κοινότητες μας; Πώς διασφαλίζουμε ότι ακολουθούμε τις κατευθυντήριες γραμμές; Πώς ενεργούμε με ασφάλεια για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και τους αγαπημένους μας;
Στο εγγύς μέλλον, οι τέσσερις προηγούμενες επανακινήσεις θα μας βοηθήσουν να απαντήσουμε σε ερωτήσεις για το πώς προετοιμαζόμαστε για την επόμενη πανδημία; Ποιες διατάξεις θέτουμε τώρα σε ισχύ, σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για να μετριάσουμε την επόμενη καταστροφή, είτε πρόκειται για ασθένεια, τρομοκρατία, πλημμύρα ή πείνα; Πώς παραμένουμε συνεκτικοί για να γίνουμε μια πιο ανθεκτική κοινωνία;
Αν νομίζετε ότι αυτό είναι πολύ νωρίς για να εξετάσουμε το επόμενο σημαντικό περιστατικό εν μέσω της σημερινής κρίσης , θα πρέπει να σκεφθούμε πώς αισθανθήκαμε όταν ακούσαμε για πρώτη φορά το ξέσπασμα στη Wuhan πριν από λίγους μήνες; η η Έμπολα, το SARS; Όλα τα οποία έπληξαν άλλες ηπείρους, αλλά θα μπορούσαν να ήταν σε άλλους κόσμους.
Αν ένα θετικό προέρχεται από τους κορονοϊούς, ας είναι ότι είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για να μειώσουμε τις απώλειες ζωής στο αναπόφευκτο γεγονός των μελλοντικών καταστροφών. Θα χρειαστούν βήματα προόδου, μια πλήρης επαναφορά του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζουμε τη ζωή, αλλά είναι ο μόνος τρόπος για τον μετριασμό των επιπτώσεων μιας νέας μεγάλης κρίσης.