Η σύγχρονη μορφή του πολέμου, στην μη συμμετρική του μορφή, με στρατό τόσο κρατικούς ή μη κρατικούς στρατιώτες επιχειρούν πλήγματα ώστε να προκαλέσουν ζημιές δυσανάλογες των μέσων που χρησιμοποιούν.
Σε ένα μικρό βιβλιαράκι για τις ασύμμετρες απειλές (1) προσπαθώντας να προσδιορίσω την νέα αυτή απειλή της εθνικής ασφάλειας και πολιτικής προστασίας, ανέτρεξα στην σκέψη εξειδικευμένων προς τούτο.
Ο εξαιρετικός μας ακαδημαϊκός Π. Ήφαιστος, σημειώνει ότι οι ασύμμετρες απειλές κύριο στόχο έχουν το ηθικό της κοινωνίας, το γόητρο των κρατικών θεσμών, την αξιοπιστία της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, η κοινωνικοπολιτική συνοχή και η συσπείρωση ηγεσίας και λαού γύρω από θεμελιώδεις στρατηγικούς σκοπούς και προσανατολισμούς. Ο φορέας της ασύμμετρης απειλής στοχεύει τόσο στην συνολική ψυχολογική αποδυνάμωση των μελών της κοινωνίας – στόχου όσο και στην οργανωτική αποσύνθεση του κράτους.
Σε σχετική διπλωματική εργασία ανώτερου στελέχους των Ε.Δ. στον κατάλογο των μορφών εκδήλωσης των ασύμμετρων απειλών μεταξύ των ευρέως γνωστών (υπερτρομοκρατία, οργανωμένο έγκλημα ,ηλεκτρονικό πόλεμο κλπ) περιλαμβάνει και την λαθρομετανάστευση.
Από το πεδίο της ερευνητικής και επιστημονικής σκέψης, στο πεδίο της πραγματικής πραγματικότητας, μια απλή παρατήρηση του φαινομένου της «παράτυπης μετανάστευσης» δείχνει πως πέρα από τα χαρακτηριστικά της ανθρωπιστικής κρίσης, εμπεριέχει μια ξεκάθαρη γεωστρατηγική απειλή, πρωτίστως και κυρίως για την πατρίδα μας, αλλά και για την Ε.Ε., θέτοντας εν κινδύνω την ασφάλειά της.
Με πολύ ουσιαστικό τρόπο ο καθηγητής μας Ι. Μάζης το αποτυπώνει : «η παράνομη διακίνηση λαθρομεταναστών διαμορφώνει ένα πλαίσιο με δυναμικές και πρότυπα που εγγράφονται στους τομείς της οικονομίας, της πολιτικής, του πολιτισμού και της ασφάλειας, συνθέτοντας μια μη στρατιωτική ασύμμετρη απειλή που υπονομεύει την ισχύ του ενιαίου γεωγραφικού, πολιτικού και οικονομικού χώρου τη Ευρώπης.
Στο ίδιο πνεύμα ο Ο Δρ. Ν. Δενιόζος, ανώτατο στέλεχος του Λ.Σ. σε σχετική μελέτη των στοιχείων που συγκροτούν την εγκληματολογική διάσταση του ζητήματος καταλήγει ότι (2) οι απειλές που σχετίζονται με την παράνομη διακίνηση των λαθρομεταναστών, αφενός μεν επηρεάζουν την γεωοικονομία του ευρωπαϊκού χώρου αφετέρου δε την γεωστρατηγική του και ειδικότερα το υποσύνολο της εσωτερικής ασφάλειας. Ωστόσο, τόσο η γεωοικονομία όσο και η γεωστρατηγική αποτελούν τις δύο διαστάσεις της γεωπολιτικής. Άρα, η παράνομη διακίνηση λαθρομεταναστών ως μορφή του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος διαμορφώνει ένα γεωπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσονται δυναμικές και πρότυπα τόσο γεωοικονομικά όσο και γεωστρατηγικά, που συνθέτουν μια «μη στρατιωτική πλευρά ασφαλείας» στο χώρο της Ε.Ε. Το γεγονός αυτό αποτελεί «ασύμμετρη απειλή» που υπονομεύει την ισχύ του ενιαίου γεωγραφικού, πολιτικού και οικονομικού χώρου της Ε.Ε
Στην προσπάθεια της κατανόησης σε βάθος του φαινομένου, σαφώς εξαιρετικά κατατοπιστικό είναι η ανάγνωση των «ανοικτών πηγών» των συντελεστών του δράματος στην περιοχή.
Ο Αντιστράτηγος ε.α. Θ. Ρουσάκης (3) μελετώντας ανοικτές πηγές της φίλης και γείτονας Τουρκίας σημειώνει: «Τους στόχους της Τουρκίας με τις κινήσεις αυτές δεν τους φανταζόμαστε, ούτε τους εκτιμούμε αλλά τους διαβάζουμε στη στρατηγική σκέψη του Αχμέτ Νταβούτογλου, όπως αυτή αναλύεται εκτενώς στο γνωστό ογκώδες βιβλίο του με τίτλο «Στρατηγικό Βάθος- Η Διεθνής θέση της Τουρκίας». Στις σελίδες 440-485 (αλλά και σε άλλα σημεία) ο συγγραφέας αναφέρεται ειδικότερα στα Βαλκάνια και μιλά ξεκάθαρα για την ανάγκη της Τουρκίας να περικυκλώσει την περιοχή χρησιμοποιώντας τις μουσουλμανικές χώρες και μειονότητες.
Το μουσουλμανικό τόξο που πρέπει να τεθεί στην υπηρεσία του νεο-οθωμανισμού περιγράφεται αυτολεξεί στη σελίδα 477 ως εξής: «Η ζώνη που εξικνείται βορειοδυτικά και μέσω του άξονα Μπίχατς-Κεντρική Βοσνία-Ανατολική Βοσνία-Σαντζάκ (σ.σ. Νοτίου Σερβίας) -Κόσσοβο-Αλβανία-Μακεδονία-Κίρτζαλι (σ.σ. Βουλγαρίας) -Δυτική Θράκη καταλήγει στην Ανατολική Θράκη, έχει από τη σκοπιά της Τουρκίας τον χαρακτήρα ζωτικής αρτηρίας για τη βαλκανική γεωπολιτική και τον γεωπολιτισμό της».
Το μεταναστευτικό στην σημερινή μορφή του εύκολα λαμβάνει τα χαρακτηριστικά ενός υβριδικού πολέμου, εξελισσόμενο στην «ασαφή περιοχή μεταξύ ειρήνης και πολέμου».
Όπως σημειώνει ο Καθηγητής Γρίβας, λόγω του ζητήματος της μαζικής εισόδου μεταναστών και προσφύγων, έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις για την εκδήλωση ενός παρόμοιου φαινομένου, το οποίο απειλεί την Ελλάδα ακόμα και με γεωπολιτικό ακρωτηριασμό… Επιπροσθέτως, οι ανοχές -πραγματικές ή φαντασιακές, δεν έχει σημασία- των ευρωπαϊκών χωρών είναι περιορισμένες…Οι αριθμοί είναι απλά τεράστιοι… Η κατευθυνόμενη αυτή ροή ανθρώπων ενδέχεται να μην έχει μία, αλλά πολλαπλές γεωπολιτικές στοχοθετήσεις από πλευράς των πλούσιων αραβικών κρατών και της Τουρκίας. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο ένας από αυτούς τους στόχους να είναι και η αποδόμηση των νησιών του Αιγαίου και η μετατροπή τους σε μια ‘’γκρίζα ζώνη’’ χωρίς ξεκάθαρη εθνική ταυτότητα και κυριαρχία… Ενδέχεται να φθάσουμε σε μίνι πόλεμο πολιτισμών στα ελληνικά νησιά, με αποτέλεσμα η Ελλάδα, ό,τι και να κάνει, να βρεθεί να βάλλεται πανταχόθεν…(4)
Και για να μην ξεχνάμε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, σήμερα (5) ο καθηγητής Κ.Γρίβας θυμίζει ότι αυτό που συμβαίνει στα ελληνοτουρκικά σύνορα μοιάζει επικίνδυνα με την "Πράσινη Πορεία" (Marcha Verde) που εφάρμοσε ο βασιλιάς Χασάν ο Β΄ του Μαρόκου το 1975 έτσι ώστε να κατακτήσει την Ισπανική Σαχάρα. Τις μέρες εκείνες το απελευθερωτικό μέτωπο Πολισάριο διεξήγαγε αντάρτικο εναντίον των Ισπανών και το πιθανόν ήταν ότι σύντομα θα κέρδιζε την ανεξαρτησία. Ο Χασάν ο Β' επιχειρεί να ενσωματώσει την Ισπανική Σαχάρα στην επικράτειά του πριν την αποχώρηση των Ισπανών. Όμως, ο στρατιωτικός συσχετισμός με την Ισπανία δεν του επέτρεπε συμβατική στρατιωτική ενέργεια επέλεξε μια ασύμμετρη.
350.000 «αμάχοι», την 6η Νοεμβρίου του 1975, προήλασαν άοπλοι "ειρηνικά" μέσα στην Ισπανική Σαχάρα, συνοδευόμενοι από περίπου 20.000 στρατιώτες, ανατρέποντας τις ισπανικές στρατιωτικές δυνάμεις που διατάχθηκαν να μην πυροβολήσουν εναντίον των "αμάχων". Αποτέλεσμα το Μαρόκο να καταφέρει να επιτύχει τους σκοπούς του και στις λεγόμενες Συμφωνίες της Μαδρίτης της 14ης Νοεμβρίου 1975 να μοιράσει τα εδάφη της Ισπανικής Σαχάρας με την Μαυριτανία.Εν συνεχεία βέβαια, το Μέτωπο Πολισάριο ξεκίνησε έναν επίπονο και σκληρό αντάρτικο αγώνα για να απελευθερώσει τη χώρα από τους δύο επικυριάρχους. Κατάφερε να διώξει τη Μαυριτανία αλλά το Μαρόκο κατέλαβε τα εδάφη που οι Μαυριτανοί εκκένωσαν. Για δεκαετίες, ο πόλεμος μαινόταν και οι Μαροκινοί κατασκεύασαν ένα τεράστιο τείχος μήκους 2000 χλμ για να αποκλείσουν το Πολισάριο. Ακόμη και σήμερα το ζήτημα της εθνικής ανεξαρτησίας της Δυτικής Σαχάρας δεν έχει επιλυθεί οριστικά.
(1) https://en.calameo.com/read/001955889abd4d6753a92
(2) https://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/19894/3/TzanisDimitirosMsc2017.pdf
(3)https://www.ipaidia.gr/paideia/theoklitos-rousakis-i-asimetri-apeili-tis-lathrometanasteusis-kai-i-neoothomaniki-dieisdisi-sta
(4) Κωνσταντίνος Γρίβας, «To ‘’δόγμα των Τριών Πολέμων’’ απειλεί την Ελλάδα», Hellenic Nexus, Τεύχος 100, Οκτώβριος 2015, σσ. 50-53.
(5)https://slpress.gr/ethnika/apo-poy-empneystike-o-erntogan-tin-eisvoli-ton-amachon-stin-ellada/