Των Γ.Σταμούλη και Γ.Βιντζηλαίου.*
To 1950, o πατέρας της "επιστημονικής πυροσβεστολογίας", Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος, o αείμνηστος, Ηλίας Μπέτσιος, έγραφε σε ένα σχετικό με τα αίτια των πυρκαγιών στη χώρα μας βιβλίο: «Ο εμπρηστής κατά γενικήν αντίληψην είναι κακούργος».
Σήμερα για πολλοστή φορά μετά από τις καταστροφές της πύρινης επέλασης φάνηκε ξεκάθαρα όλες τις κατευθύνσεις πόσο επαχθές είναι το έγκλημα του εμπρησμού.Με μια απλή ματιά στους αριθμούς της φωτιάς για την χρονιά που πέρασε (2018), βλέπουμε το μέγεθος του εγκλήματος:
Κατά τη διάρκεια του 2018 σημειώθηκαν 24.459 πυρκαγιές. Από αυτές οι 16.453 εκδηλώθηκαν σε αστικό πεδίο, ενώ οι 8.006 ήταν αγροτοδασικές. Από το σύνολο των αστικών πυρκαγιών, οι περισσότερες, 5.292, εκδηλώθηκαν στην Περιφέρεια Αττικής, και ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία με 2.769 και η Δυτική Ελλάδα με 1.339.
Από το σύνολο των δασικών πυρκαγιών, οι περισσότερες, 1219, εκδηλώθηκαν στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ακολουθεί η Δυτική Ελλάδα με 1174 και η Πελοπόννησος με 1105. Εξετάζοντας πιο λεπτομερώς, βλέπουμε οι περισσότερες από αυτές να εκδηλώνονται, 298, στη Λάρισα, 260 στη Καλαμάτα, 236 στα Γιαννιτσά, 184 στα Λεχαινά και 151 στον Πύργο.
Σε αναγωγή μέσου όρου, το Πυροσβεστικό Σώμα, κάθε μέρα του χρόνου επεμβαίνει σε 45 αστικές και 22 αγροτοδασικές πυρκαγιές.
Οι πυρκαγιές αποτελούν ένα εθνικό έγκλημα, ασύμμετρων διαστάσεων, ειδικά αν ληφθεί υπόψη το τραγικό στοιχείο των θανάτων, των τραυματισμών και των ζημιών που σημειώνονται εξαιτίας των πυρκαγιών.
Οι πυρκαγιές στην συντριπτική τους πλειονότητα, είναι εμπρησμοί, είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια. Το ανθρώπινο χέρι σε κάθε περίπτωση εκκινεί το έγκλημα.
Με την τελευταία αλλαγή του Ποινικού Κώδικα, για να στοιχειοθετηθεί το έγκλημα του εμπρησμού απαιτείται η επέλευση του κινδύνου, από τη μέχρι σήμερα δυνατότητα διακινδύνευσης.
Αυτό σημαίνει ότι τίθενται αυστηρότερα κριτήρια και προϋποθέσεις για να στοιχειοθετηθεί το έγκλημα και να οδηγηθεί ο εμπρηστής στη δικαιοσύνη.
Το δεύτερο επίσης σημείο είναι ότι με τον νέο Ποινικό Κώδικα, οι εμπρηστές αντιμετωπίζονται ποινικά ηπιότερα και ειδικά στις πλημμεληματικά χαρακτήρα πράξεις, υπάρχει η πιθανότητα της ατιμωρησίας.
Αυτό που θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε είναι αναφορικά με την πολυσυζητημένη ΑΜΕΛΕΙΑ των ΕΜΠΡΗΣΤΩΝ.
Και στο νέο Π.Κ. διαχωρίζεται το έγκλημα του εμπρησμού ως προς την πρόθεση του δράστη: πρόθεση ή αμέλεια.
Επαναλαμβάνεται η θέληση του νομοθέτη για τον «αμελή εμπρηστή» να πυρπολεί από έλλειψη της προσοχής, την οποία όφειλε κατά τις περιστάσεις και μπορούσε να καταβάλει, είτε να πυρπολεί επειδή δεν πρόβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσε η πράξη του, είτε επειδή πρόβλεψε ως δυνατό, τον εμπρησμό από τις πράξεις, του πίστεψε όμως ότι δεν θα επερχόταν.
Σήμερα όμως μετά από τόσες καταστροφές σε αυτή τη χώρα από τις πυρκαγιές μπορεί να ισχύουν οι παραπάνω κατηγορίες αμελείας;
Ποιος άραγε κάτοικος αυτής της χώρας μπορεί να μην είδε, να μην άκουσε, να μην πληροφορήθηκε για τους κινδύνους της πυρκαγιάς, για τα καταστροφικά αποτελέσματα της πυρκαγιάς.
Στο απεχθές αυτό έγκλημα του εμπρησμού, αυτή η «ενσυνείδητη αμέλεια» στην πλειονότητά της συνταυτίζεται και προσεγγίζει τον «ενδεχόμενο δόλο» καθώς στην πλειονότητά τους αυτοί οι «αμελείς εμπρηστές» γνωρίζουν ότι από την αμέλειά του μπορεί να έλθει το καταστρεπτικό «αξιόποινο αποτέλεσμα»
Γιατί πέρα από τους εμπρηστές εκ προθέσεως, ή τους διαταραγμένους ψυχολογικά εμπρηστές, ο αμελής πολίτης που εν μέσω αντιπυρικής περιόδου, που έχει με τον αέρα να φυσάει στα αυτιά του, αποφασίζει είτε να κάψει τα ξερόκλαδα του, είτε να κάψει τα σκουπίδια του, είτε να κάνει υπαίθριο μπάρμπεκιου στα πεύκα, είτε να κάνει θερμές εργασίες με τροχό, κόλληση στο ύπαιθρο, η να κυκλοφορήσει με το σπινθηροβόλο όχημά του στην ύπαιθρο, γνωρίζει πλέον σοβαρά και με σιγουριά ότι από την πράξη του ενδέχεται να παραχθούν καταστροφές.
Απλά «εγκληματικά»αδιαφορεί.
Καθένας έχει το δικό του κομμάτι της ευθύνης.
Η ελληνική κοινωνία πρέπει να αποδεκτεί ότι οι εμπρηστές είναι «κακούργοι» όπως έλεγε ο εκλεκτός συνάδελφος Ηλίας Μπέτσιος το 1960, ο οποίος χαρακτηριστικά σημείωνε:
«Ο άνθρωπος του λαού δεν δύναται συχνά να εννοήση ότι ο εμπρηστής είναι εγκληματίας, επιζήμιος εις τον λαόν, ότι προς το συμφέρον της ολότητας πρέπει να τιμωρήται και ότι ουχί η ασφάλεια, αλλά η ολότης πληρώνει την ζημίαν»
* Ο Πύραρχος Γ.Βιντζηλαίος και ο Αρχιπύραρχος Γ.Σταμούλης είναι Πρόεδροι του Δ.Σ. και Εξ/κης Επ/πης της Ένωσης Αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος