Ο Πυροσβέστης.. μετά τη συνταξιοδότηση

 «Μας μαθαίνουν πώς να μπαίνουμε στη φωτιά, αλλά όχι πώς να βγαίνουμε από την υπηρεσία.»

Του ε.α. Αντιστράτηγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Το πυροσβεστικό επάγγελμα είναι δύσκολο και παράλληλα συναρπαστικό. Ο Πυροσβέστης από τη πρώτη μέρα της ανάληψης υπηρεσίας, δεν ξεκινά απλά μια απασχόληση, μπαίνει σε μια οικογένεια, σε μια καινούργια παράλληλη ζωή, ή οποία θα κρατήσει, θεού βοηθούντος και ασφαλιστικού επιτρέποντος, τρείς έως και τέσσερις και κάτι δεκαετίες. Όταν όμως έρχεται η ώρα της αποχώρησης, ο πυροσβεστικός υπάλληλος βρίσκεται αντιμέτωπος με μια από τις πιο δύσκολες μεταβάσεις της ζωής τους: τη συνταξιοδότηση.

Από τη μια περατώνει έναν βαρύ εργασιακό κύκλο, απίστευτης έντασης, κινδύνου, διοικητικών και πολλές φορές δικαστικών επιπλοκών, απαλλάσσεται από ένα διαρκές στρες, και μια κόπωση που πολλές φορές τον φθάνει στην εξουθένωση.

Από την άλλη, μέσα σε λίγες ώρες από την κατάσταση της απόλυτης έντασης περνά στην απόλυτη «νηνεμία». Από τη μια στιγμή στην άλλη, περνά από το απόλυτο της δράσης στο απόλυτο της ησυχίας της αφυπηρέτησης.

Και ενώ η μετάβαση στον απομαχικό βίο σηματοδοτεί την παύση της σωματικής καταπόνησης, ψυχολογικής πίεσης, παράλληλα σηματοδοτεί και την απώλεια ταυτότητας και ρόλου.

Για το θέμα, μελέτες στην πατρίδα μας, δεν υπάρχουν, οπότε χρησιδανειζόματε από το εξωτερικό. Τα στοιχεία τα παίρνουμε από μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας, μια έρευνα της Ψυχολογικής Εταιρείας του Μέριλαντ των ΗΠΑ, καθώς και μια έρευνα του εκπαιδευτικού οργανισμού των δημόσιων συνταξιοδοτικών ταμείων του Ιλινόις των ΗΠΑ.

Σε πολλές μαρτυρίες συνταξιούχων πυροσβεστών, αναδεικνύεται η αίσθηση της απογοήτευσης κατά την έξοδο από την υπηρεσία. Ένας από αυτούς περιέγραψε τη μέρα της αποχώρησής του ως εξής:

«Περίμενα κάτι πιο προσωπικό. Ένα αντίο, μια αναγνώριση, έστω δέκα λεπτά κουβέντας με συναδέλφους. Αντί γι’ αυτό, πήγα σε ένα γραφείο, υπέγραψα με μια υπάλληλο που δεν με ήξερε, μου έδωσε έναν φάκελο, κι αυτό ήταν. Ένιωσα ότι όλη η πορεία μου έκλεισε με έναν ψυχρό, τυπικό τρόπο.»

Πολλοί πυροσβέστες δεν φτάνουν καν στην κανονική ηλικία συνταξιοδότησης. Η σκληρή φύση της δουλειάς οδηγεί αρκετούς σε πρόωρη ιατρική συνταξιοδότηση. Οι τραυματισμοί, τα μυοσκελετικά προβλήματα, αλλά και η χρόνια έκθεση σε τοξικές ουσίες αυξάνουν σημαντικά τους κινδύνους για προβλήματα υγείας.

Επιπλέον, η ψυχική υγεία αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση. Το μετατραυματικό στρες (PTSD), η κατάθλιψη και το άγχος εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα στους πυροσβέστες, ακόμη και μετά την αποχώρηση. Οι έρευνες δείχνουν ότι η απότομη διακοπή του ρυθμού εργασίας και της καθημερινής δράσης μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα κενού και απομόνωσης.

Σύμφωνα με τις μελέτες, το ζήτημα της οικονομικής προετοιμασίας για τη σύνταξη αποτελεί κυρίαρχη ανησυχία. Οι περισσότεροι συνταξιούχοι δηλώνουν ότι οι διαθέσιμες πληροφορίες είναι περιορισμένες, δύσκολες στην κατανόηση και συχνά απρόσιτες για όσους υπηρετούν σε απομακρυσμένες περιοχές.

Πολλοί ανέφεραν ότι τα υπάρχοντα σεμινάρια συνταξιοδότησης είναι υπερβολικά τεχνικά, με γλώσσα δυσνόητη. «Ήταν σαν να άκουγα μια ξένη γλώσσα», είπε χαρακτηριστικά ένας συνταξιούχος για ένα σεμινάριο ασφαλιστικού ταμείου.

Οι έρευνες προτείνουν πιο προσιτές και εξατομικευμένες λύσεις, όπως διαδικτυακά σεμινάρια, απλουστευμένα εγχειρίδια και πρόσβαση σε πιστοποιημένους οικονομικούς συμβούλους. Η οικονομική ασφάλεια αποτελεί βασικό θεμέλιο για μια ήρεμη συνταξιοδότηση.

Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η εφαρμογή τακτικών σωματικών και ψυχικών ελέγχων για όσους πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση. Ένα συντριπτικό ποσοστό πυροσβεστών βρήκε πολύ χρήσιμη την ιδέα της καθιέρωσης ελέγχων υγείας πριν την αποχώρηση.

«Ο τελευταίος συνάδελφος που αποχαιρέτησα, έζησε μόνο δύο χρόνια μετά τη σύνταξη. Αν είχε γίνει ένας έλεγχος, ίσως να είχε εντοπιστεί κάτι έγκαιρα», είπε χαρακτηριστικά ένας συμμετέχων σε έρευνα.

Η πρόληψη δεν είναι μόνο θέμα ατομικής υγείας. Η συλλογή δεδομένων από τέτοιους ελέγχους θα μπορούσε να βοηθήσει τον οργανισμό να κατανοήσει καλύτερα τα μοτίβα και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πυροσβέστες, ώστε να σχεδιαστούν πιο στοχευμένα προγράμματα υποστήριξης.

Η αποχώρηση από την υπηρεσία συχνά οδηγεί σε αίσθημα απομόνωσης. Οι πυροσβέστες χάνουν την καθημερινή επαφή με τους συναδέλφους τους, το αίσθημα ομάδας, αλλά και τον σκοπό που έδινε νόημα στη ζωή τους. Γι’ αυτό πολλές μελέτες υπογραμμίζουν την ανάγκη δημιουργίας δικτύων υποστήριξης:

Ομάδες συναδέλφων (peer support groups), όπου οι συνταξιούχοι μπορούν να μοιραστούν εμπειρίες.

Προγράμματα μέντορινγκ, όπου συνταξιούχοι βοηθούν νεότερους συναδέλφους.

Συμβουλευτικές υπηρεσίες, με εστίαση στην ψυχική υγεία και την προσαρμογή.

Η διατήρηση της σύνδεσης με την πυροσβεστική οικογένεια βοηθάει στην ομαλή προσαρμογή.

Μια ενδιαφέρουσα πρόταση που αναδείχθηκε στις μελέτες είναι η «σταδιακή συνταξιοδότηση». Οι πυροσβέστες θα μπορούσαν να αποχωρούν σταδιακά από τα επιχειρησιακά καθήκοντα, αναλαμβάνοντας διοικητικούς ή εκπαιδευτικούς ρόλους. Με αυτόν τον τρόπο, παραμένουν ενεργοί, μεταφέρουν την εμπειρία τους και προσαρμόζονται πιο ομαλά στη νέα τους πραγματικότητα.

Οι ίδιες οι μαρτυρίες είναι αποκαλυπτικές:

«Αν δεν υπήρχε η δουλειά, δεν ξέρω ποιος θα ήμουν. Τώρα που έφυγα, ψάχνω ξανά τον εαυτό μου.»

«Μας μαθαίνουν πώς να μπαίνουμε στη φωτιά, αλλά όχι πώς να βγαίνουμε από την υπηρεσία.»

Αυτές οι φράσεις συμπυκνώνουν το βίωμα της μετάβασης: την ανάγκη για καθοδήγηση, αναγνώριση και στήριξη.

Στην σχετική έρευνα για την αξιολόγηση της ψυχολογικής λειτουργίας των συνταξιούχων πυροσβεστών που συνέταξε η Αμερικάνικη Ψυχολογική Εταιρεία του Ιλινόις, μελετήθηκε ένα δείγμα 315 συνταξιούχων.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι πυροσβέστες υποφέρουν από συμπτώματα ψυχικής υγείας που σχετίζονται με ψυχολογικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και η διαταραχή μετατραυματικού στρες, σε υψηλότερα ποσοστά από τους αντίστοιχους πυροσβέστες στον γενικό πληθυσμό.

Επιπλέον, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι παράγοντες όπως η ηλικία, η διάρκεια της ενεργού υπηρεσίας και η διάρκεια της συνταξιοδότησης, συσχετίζονται σημαντικά με τη συνολική ψυχολογική λειτουργία.

Τέλος, τα αποτελέσματα υπέδειξαν ότι η σαφήνεια της αυτοαντίληψης μεσολαβεί και μετριάζει τη συσχέτιση μεταξύ της συνολικής ψυχολογικής λειτουργίας και προσωπικών παραγόντων, όπως τα καθημερινά επίπεδα πόνου, τα συναισθήματα οικονομικής σταθερότητας και η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη.

Προφανώς ένας από τους παράγοντες ψυχολογικής ανάκαμψης, ειδικά των νέων συνταξιούχων είναι η εκ νέου απασχόληση.

Η έρευνα του Οργανισμού των Δημόσιων Συνταξιοδοτικών Ταμείων του Ιλινόις δείχνει ότι η πλειοψηφία των επαγγελματιών πυρόσβεσης και αστυνομικών στο Ιλινόις συνεχίζουν να εργάζονται σε μια ποικιλία επαγγελμάτων μετά τη συνταξιοδότησή τους. Η έρευνα που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα του 2020, μέτρησε πόσοι από αυτούς εργάζονται μετά τη συνταξιοδότησή τους, τα είδη των εργασιών που αναλαμβάνουν και το πόσο ικανοποιημένοι είναι με την εργασία τους μετά τη συνταξιοδότηση.

Συνολικά 252 συνταξιούχοι πυροσβέστες συμμετείχαν στην έρευνα, η οποία έδειξε ότι το 74% των συνταξιούχων πυροσβεστών συνέχισαν να εργάζονται ή άρχισαν να εργάζονται ξανά μετά τη συνταξιοδότηση. Οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες στην έρευνα ανέφεραν ότι έχουν λάβει ειδικές εκπαιδεύσεις και εμπειρίες στην πυροσβεστική σταδιοδρομία τους, οι οποίες τους βοήθησαν να επιτύχουν στην μετά τη συνταξιοδότησή τους σταδιοδρομία.

Η συντριπτική πλειοψηφία όσων συμμετείχαν στην έρευνα θεώρησαν την μετά τη συνταξιοδότησή τους σταδιοδρομία τους επιτυχημένη τόσο οικονομικά όσο και από άποψη προσωπικής ολοκλήρωσης.

Η μετάβαση από την ενεργό υπηρεσία στη συνταξιοδότηση για τους πυροσβέστες είναι μια σύνθετη διαδικασία, που επηρεάζει όχι μόνο την οικονομική τους ασφάλεια, αλλά και την ψυχική τους ισορροπία, την κοινωνική τους ζωή και την αίσθηση του εαυτού τους.

Επίλογος

Ενας συνταξιούχος Πυροσβέστης που συμμετείχε στην έρευνα του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας χαρακτηριστικά δήλωσε απευθυνόμενος στους εν ενεργεία συναδέλφους:

«Ακόμα και μόνο ένα τηλεφώνημα για να δουν πώς τα πας, ή περνάω από εκεί, να έρθω για έναν καφέ. Αυτό θα είχε μεγάλη αξία, είμαι σίγουρος. Δηλαδή το άλλο όφελος θα ήταν ότι αν πας για έναν καφέ, μπορείς να αντιληφθείς πώς τα πάνε οι συνταξιούχοι στην πραγματικότητα και μπορεί να δεις πράγματα στον νέο τρόπο ζωής τους που οι ίδιοι δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει».

Η συνταξιοδότηση δεν πρέπει να είναι μια ψυχρή έξοδος, αλλά μια νέα αρχή, με στήριξη, αναγνώριση και προοπτική.

 Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο 28ο τεύχος της εφημερίδας της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Π.Σ. 

Η Εκπαίδευση των μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε ζητήματα πολιτικής προστασίας

 Του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, τα θέματα Πολιτικής Προστασίας αναδεικνύονται όχι απλώς ως επίκαιρα αλλά ως ταυτοποιημένα με τις σύγχρονες κοινωνίες.

 Οι πυρκαγιές, οι φυσικές καταστροφές και τα τροχαία δυστυχήματα, σε συνδυασμό και με την κλιματική αλλαγή, έχουν διαμορφώσει «κοινωνίες κρίσεων».

Το νέο περιβάλλον διαβίωσης απαιτεί τρόπους προσαρμογής, ώστε αφενός να υπάρξει διαχείριση των ποικίλων και πολλαπλών κρίσεων και αφετέρου να προστατευθεί η ανθρώπινη ζωή και να διασωθεί η ανθρώπινη κληρονομιά. 

Η εκπαίδευση θεωρείται πυλώνας διασφάλισης της πρόληψης, της ασφάλειας και της διαχείρισης των θεμάτων που άπτονται του πεδίου της Πολιτικής Προστασίας.

Ιδιαίτερα, εξάλλου, η εκπαίδευση των νέων ανθρώπων, των μαθητών και μαθητριών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, των μελλοντικών πολιτών που θα κληθούν να αναλάβουν δράση και να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην κοινωνία του μέλλοντος, είναι κομβικό πεδίο αναφοράς και διαμόρφωσης των νέων συνθηκών της ανθρώπινης ζωής, οι οποίες έχουν ήδη αναδυθεί.

Το συγκεκριμένο πόνημα, βασίστηκε στην μεταπτυχιακή μου εργασία, όπου προσπάθησα να μελετήσω τον βέλτιστο τρόπο για να γίνει αυτή η εκπαίδευση στο σχολικό περιβάλλον.

Το βιβλίο είναι ελεύθερο, πατώντας εδώ

9-10-2003 ΟΤΑΝ Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΒΙΑ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΡΑΦΗΚΕ ΣΤΟΥΣ ΕΝΣΤΟΛΟΥΣ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΕΣ, ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΕΣ-ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥΣ-ΛΙΜΕΝΙΚΟΥΣ

 Του επίτιμου προέδρου της ΕΑΠΣ ε.α.Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Πίσω στο χρόνο, πάνω δύο δεκαετίες, το συνδικαλιστικό κίνημα των ένστολων στα Σώματα Ασφαλείας, δίνει έναν από τους σημαντικούς αγώνες του, προσπαθώντας να πείσει την τότε κυβέρνηση Σημίτη για το αυτονόητο, την αναγνώριση του επαγγέλματος ως επικίνδυνου και ανθυγιεινού.

Μετά από μια ένστολη μαζική συγκέντρωση  των ένστολων πυροσβεστών, αστυνομικών και λιμενικών το απόγευμα της 8ης Οκτωβρίου του 2003 στα Προπύλαια ακολουθεί  πορεία προς το Υπουργείο Οικονομικών στο Σύνταγμα.

Τα Προεδρεία των Σωματείων αποφασίζουν  να παραμείνουν έξω από το Υπουργείο  όλη τη νύχτα  μέχρι να συναντηθούν με τους κυβερνητικούς ιθύνοντες. 

Η κυβέρνηση, θέλοντας να καμφθεί το φρόνημα των ένστολων που είχαν διαμορφώσει όλο τον προηγούμενο διάστημα,  μια  συνεχή και δυναμική συνδικαλιστική δράση, εκδίδει μια ιδιαίτερα «δημοκρατική» αστυνομική διάταξη  για να διαλύσει  της συγκέντρωση  και  τα ξημερώματα της 9^ης Οκτωβρίου,  με  βία και χημικά  χτυπάει τους ειρηνικά διαμαρτυρόμενους ένστολους στην είσοδο του υπουργικού κτιρίου και  τους καταδιώκει στους δρόμους της Αθήνας. Η  πολιτική επιλογή της τότε κυβέρνησης συναντάει την γενικευμένη κατακραυγή των πολιτικών δυνάμεων και της κοινωνίας. Το συνδικαλιστικό κίνημα δυνάμωσε  και συνέχισε τον αγώνα του το επόμενο διάστημα.

Τελευταία πράξη της τότε κυβέρνησης Σημίτη, της  οποίας το κόμμα  ηττήθηκε στις εκλογές τον επόμενο χρόνο, ήταν να επιβάλλει στις ηγεσίες των Σ.Α. τη διενέργεια Ε.Δ.Ε για τις τυχόν ευθύνες των συνδικαλιστών, που δέχθηκαν την βία και τα χημικά…..

Η μέρα πραγματικά είναι ένας σταθμός στην πορεία του ένστολου συνδικαλισμού. Έδειξε ότι οι κυβερνήσεις τρέμουν την αγωνιστική διάθεση και το φρόνημα του ένστολου εργαζόμενου. Έδειξε επίσης ότι για την εξουσία δεν υπάρχουν ιδιαίτερες δημοκρατικές ευαισθησίες όταν αισθάνεται  ενοχλητική την διεκδίκηση των εργαζομένων. Τέλος έδειξε ότι η κρατική αυθαιρεσία ενυπάρχει ακόμα στην σύγχρονη Ελληνική Δημοκρατία.

Τότε τον Οκτώβριο του 2003,για πρώτη φορά, οι ένστολοι πολίτες της χώρας μας νιώσαμε το «χάλκεον χέρι της κρατικής βίας» και νιώσαμε την αντιδημοκρατική   επιλογή, του «χτυπήματος της ελεύθερης συνδικαλιστικής έκφρασης» μας και δράσης.

Όπως έγραφα στο βιβλιαράκι που το 2013, εκδόθηκε από την ΕΑΠΣ για τα γεγονότα, ήταν η αρχή της καταστολής απέναντι στον ένστολο συνδικαλισμό και αυτό θα συνεχιζόταν.

Στον πρόλογο εκείνης της έκδοσης του 2013  σημείωνα:

«Δέκα  χρόνια μετά στην Ελλάδα του Μνημονίου, η κρατική αυθαιρεσία και καταστολή συνεχίζει  να επιζεί και να αποτελεί το διαχρονικό όπλο επιβολής. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρσι,  λίγες μέρες  πριν την επέτειο των γεγονότων, έξω από τον Εθνικό κήπο, οι δυνάμεις καταστολής έριξαν χημικά σε ολιγομελή αντιπροσωπεία  των Προεδρείων των σωματείων αστυνομικών-πυροσβεστών-λιμενικών, που είχαν σκοπό να επιδώσουν ψήφισμα στο πρωθυπουργικό γραφείο διαμαρτυρόμενοι για το νέο σχεδιαζόμενο σφαγιασμό του πενιχρού εισοδήματος τους…. Και πάλι διατάχθηκε Ε.Δ.Ε. εναντίον συνδικαλιστικής δράσης. Και πάλι, κατά τραγική ειρωνεία, την επέτειο εκείνης της μαύρης ημέρας, εκδόθηκε αστυνομική απαγόρευση συναθροίσεων ενόψει της επίσκεψης της  γερμανίδας καγκελαρίου.»

Με εκείνη την αρχική έκδοση και με την τωρινή, ανασύρω από την ιστορική  μνήμη και, τα στοιχεία και τα ντοκουμέντα, της σκοτεινής εκείνης στιγμής για τον δημόσιο βίο της πατρίδας μας.

Τα γεγονότα τα έζησα από κοντά με την ιδιότητα τότε του  Γενικόύ Γραμματέα  του Δ.Σ. της Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος και σήμερα με την πολυτέλεια  τόσο της χρονικής απόστασης, όσο και της αφυπηρέτησής μου από τις τάξεις του Πυροσβεστικού Σώματος, μπορώ να ξαναδιαβάσω τα γεγονότα της περιόδου, και να τα ξαναμοιραστώ με τους νέους συνάδελφους, που οι περισσότεροι δεν τα γνωρίζουν. Πέρα από ένα ιστορικό σημείο στην ζωή των συνδικαλισμού των ενστόλων, αποτελεί και μια παρακαταθήκη που δείχνει ότι μπορεί οι καιροί να αλλάζουν, αλλά χωρίς αγωνιστική φρόνηση και συνδικαλιστική διεκδίκηση λίγα κερδίζονται και πολλά μπορεί να χαθούν.

Τα γεγονότα εκείνης της σκοτεινής νύχτας του Οκτώβρη του 2003 έδειξε ότι δεν υπάρχουν «χαϊδεμένοι» εργαζόμενοι από την εξουσία-εργοδοσία. ¨Όταν η φωνή είναι ενοχλητική, απλά χτυπιέται…

Και αυτή η έκδοση είναι αφιερωμένη στους συναδέλφου συνδικαλιστές που βρεθήκαμε τότε δίπλα-δίπλα, σε κάτι πρωτόγνωρο για την ιστορία του συνδικαλισμού στα Σώματα Ασφαλείας.

Το βιβλίο είναι ελεύθερο στο σύνδεσμο

ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ "ΤΡΑΥΜΑΤΑ: Το πιο βαθύ σου τραύμα"

αλγωδίες

Του Γιάννη Σταμούλη

Με ένα εικαστικό μου έργο, με τον τίτλο ΑΛΓΩΔΙΕΣ (ακρυλικό σε καμβά), συμμετέχω στην ομαδική έκθεση "ΤΡΑΥΜΑΤΑ: Το πιο βαθύ σου τραύμα" στο χώρο τέχνης ArteVisione gallery Πηλίου 5, Πλατεία Κολιάτσου, Αθήνα.

Στην έκθεση οι εικαστικοί που συμμετέχουν προσπαθούν να αποδώσουν με το χρωστήρα και τα χρώματά τους την αποτύπωση των τραυμάτων στον άνθρωπο.

Τραύματα με πληγές φανερές ή όχι, τραύματα στο κορμί ή στην ψυχή, τα αποτελέσματα της κοινωνίας του τραύματος και της διακινδύνευσης

Οι εκφράσεις αποδίδουν τον πόνο, την αγωνία, την θλίψη την μοναξιά για τις απώλειες, τις ήττες, αλλά και την ανασύνταξη για να προχωρήσουμε στην επόμενη σελίδα της αποκατάστασης. Και στην πιο δύσκολη στιγμή, άλλωστε παραμένει το παράθυρο της ελπίδας για την ανάταξη, για την συνέχιση σε καλύτερο δρόμο.

Η επιμελήτρια της έκθεσης Νικολένα Καλαϊτζάκη- Ζούνη σημειώνει: «Σύμφωνα με τον πατέρα της Ψυχανάλυσης, Sigmund Freud, ως ΤΡΑΥΜΑ ορίζεται: “η

εμπειρία ενός συμβάντος που καθιστά τον άνθρωπο συγκλονισμένο και αβοήθητο” πλήττοντας συθέμελα τον ψυχισμό του. Γνωρίζουμε πως ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να συμβεί στη ζωή ενός ατόμου “απρόοπτα”. Υπάρχει όμως και η περίπτωση του τραύματος που γεννάται και εξελίσσεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου - όπως για παράδειγμα τα τραύματα που συνδέονται με την παιδική ηλικία -.

Οι παράγοντες που καθορίζουν τον βαθμό της τραυματικής εμπειρίας του ατόμου εμπίπτουν σε τρεις κατηγορίες: (α) αφενός εξετάζεται ο παράγοντας “άτομο” και η ικανότητα διαχείρισης από μεριάς του της τραυματικής εμπειρίας με βάση: την ηλικία, την προσωπικότητα, την ψυχική του ανθεκτικότητα, την ευαλωτότητα και τα γενικότερα μοναδικά χαρακτηριστικά που διέπουν το “άτομο” ως “ύπαρξη” σε συνδυασμό με την φάση ζωής του, (β) αφετέρου αξιολογείται: η ίδια η φύση του τραυματικού συμβάντος, η χρονική του διάρκεια και η πιθανή επαναληπτικότητα του καθώς και (γ) η αντίδραση και η υποστήριξη που λαμβάνει το άτομο από το περιβάλλον του σε σχέση με την αντιμετώπιση του τραυματικού γεγονότος που βιώνει.

Όλες αυτές οι παράμετροι που αναφέρονται ανωτέρω λειτουργούν: είτε βοηθητικά προς το άτομο παρακινώντας το να επουλώσει σιγά σιγά τις πληγές του και να καταφέρει να θεραπευτεί, είτε ενισχύουν ακόμα περισσότερο το τραυματικό βίωμα του. Σε κάθε περίπτωση, η εμπειρία του τραύματος για το κάθε άτομο συνιστά μια πολύπλευρη και καθαρά προσωπική υπόθεση που απαιτεί ειδικό χειρισμό, από το ίδιο το άτομο που το βιώνει, αλλά και από το περιβάλλον του, καθώς και από τους ειδικούς ψυχικής υγείας, των οποίων η παρέμβαση κρίνεται, σε πολλές περιπτώσεις, καταλυτική, αναγκαία και εξαιρετικά ωφέλιμη».

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι και τις 17 Οκτωβρίου
(Τρίτη - Πέμπτη - Παρασκευή: 4 μ.μ. - 8 μ.μ. Τετάρτη & Σάββατο: 11 π.μ. - 3 μ.μ.)

Σχεδιάζοντας για την ασφάλεια και την πολιτική προστασία

Του ε.α.Αντιστρατήγου Γιάννη Σταμούλη

Προφητικά ίσως αρκετά χρόνια πριν το κτύπημα της 11/9 στους Δίδυμους Πύργους, ένας από τους σημαντικούς κοινωνιολόγους ο Ulrich Beck διατυπώνει, το 1986, την θεωρία του για την «Κοινωνία του Ρίσκου»

Σύμφωνα με αυτή, υποστηρίζεται ότι ζούμε σε μια κοινωνία όπου οι σύγχρονοι κίνδυνοι είναι παγκόσμιοι, απρόβλεπτοι και κατασκευασμένοι από τον ίδιο τον άνθρωπο.

Παραδοσιακά οι κοινωνίες αντιμετώπιζαν φυσικούς κινδύνους (σεισμοί, πλημμύρες). Σήμερα όμως, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι προκύπτουν από την τεχνολογία, τη βιομηχανία, τα χημικά, την πυρηνική ενέργεια και την κλιματική αλλαγή.

Οι κίνδυνοι αυτοί δεν γνωρίζουν σύνορα· μια πυρηνική διαρροή ή η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζουν την ανθρωπότητα συνολικά.

Ίσως το καλύτερο δίδαγμα από την τραγωδία της 9/11 είναι η  διαμόρφωση μιας νέας αντίληψης για τον σχεδιασμό των συστημάτων ασφάλειας και πολιτικής προστασίας. Μια  που να υπερβαίνει  την  λογική της κλασικής πρόβλεψης και του ελέγχου, και να στρέφεται σε πιο ευέλικτες, προσαρμοστικές και διεθνώς συνεργατικές δομές.

Οι εμπρηστές στην Πορτογαλία

Του ε.α. Αντιστράτηγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Δορυφορικό Οργανισμό για τις Πυρκαγιές (EFFIS), μέχρι και τα μέσα Αυγούστου, στην Πορτογαλία έχουν καεί 2.610.000 στρέμματα, έκταση διπλάσια από την περσινή για το ίδιο διάστημα, θέτοντας τη χρονιά σε μια από τις χειρότερες από άποψη δασικών πυρκαγιών τα τελευταία χρόνια.

Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι ενώ ο αριθμός των εκδηλωθέντων πυρκαγιών είναι σχετικά χαμηλός (3.370 μέχρι τα μέσα Ιουλίου), οι καμένες εκτάσεις, είναι σε αριθμούς από τις υψηλότερες στην τελευταία δεκαετία (5η).

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πυρκαγιές σε τρεις περιοχές (Évora, Beja και Viana do Castelo) κάηκε το 56% της συνολικής καμένης έκτασης της χώρας.

Επίσης το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίας στα Βόρεια (Viana do Castelo, Braga, Vila Real και Porto), όπου σημειώθηκαν το 53% των πυρκαγιών και κάηκε το 72 % της καμένης έκτασης της χώρας.

Στις αιτίες του, το 24% αποδίδεται σε εμπρησμό, το 13% σε εκτεταμένες καύσεις αγροτικών υπολειμμάτων και το 11% σε καύσεις γενικότερα.

Στην χώρα (μας) που ευδοκιμεί ανέκαθεν το έγκλημα του εμπρησμού

Του ε.α Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Ιούνιος του 1961, πάνω από μισό αιώνα, ο  δημοσιογράφος Γ. Σπορίδης σε άρθρο του στην εφημερίδα "Ταχυδρόμο" περιγράφει με σκληρό και σκωπτικό τρόπο, την καταστροφή που συντελείται με τις πυρκαγιές των δασών και τους εμπρησμούς. Αν δεν υπήρχε η ημερομηνία θα μπορούσε να δημοσιευτεί αυτολεξεί σήμερα και να περιγράφει ακριβέστερα την ζοφερή πραγματικότητα:

"Λοιπόν δε μας χρειάζονται τα δάση! Πολλά φαίνεται έχουμε, πυκνότατα, καιρός να τα ξεκάνουμε, να ησυχάσουμε! Ας προελάσουν κατόπιν τούτου, τα τσεκούρια, ας προελάσουν οι αξίνες, και η φωτιά να τελειώσουμε μια ώρα αρχύτερα. Τα δάση: Ξύλα, κούτσουρα και ξυλοκάρβουνα...Ελάχιστο το πράσινο στον τόπο μας, το έφαγαν, το καμίνι, η αξίνα, ο εμπρηστής...Ελάχιστα τα δάση μας, φαλακρά τα βουνά μας, οι λόφοι τα υψώματα, Γιατί λοιπόν να μην ξεκάνουμε και ότι απέμεινε; Μόνο ο Ιμπραήμ στα 27 να έχει τη δόξα; Δυστυχώς είναι χαρακτηριστικό της νοοτροπίας και της ψυχολογίας του Έλληνος.

Αυτός ο πρωτοφανής εγωισμός που μας μαστίζει. Η κάθε γενιά έρχεται και πιστεύει τούτον εδώ τον τόπο απόλυτα δικό του και νιώθει ότι έχει δικαίωμα να κάνει ότι θέλει. Οτι ανήκει στα παιδιά και τα εγγόνια της δε το εσκέφθη ποτέ...Κτίζουμε και τις τρύπες, φτιάχνουμε δρόμους σα σφύδες, κόβουμε τα δέντρα, καταστρέφουμε τα δάση και δεν σκεφτόμαστε ότι για τρεις γενιές ή τέσσερις δεκαετίες είμεθα εμείς και κατόπιν θα έλθουν άλλοι., που δεν μας χρωστούν τίποτα να κληρονομήσουν χάλια και φαλακρά βουνά."

Με μια ματιά στα αρχείο της εφημερίδας τα επόμενα χρόνια, βρίσκουμε δεκάδες δημοσιεύματα για εμπρηστές, όλων των λογών και κινήτρων που κατακαίνε την  χώρα μας.

Οι εμπρηστές στην Ισπανία

Του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Η Ισπανία, φέτος πλήττεται και αυτή από τον πύρινο όλεθρο των δασικών πυρκαγιών. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS) εκτιμάται ότι η έκταση που κάηκε ανέρχεται σε σχεδόν 60.000 εκτάρια σε λιγότερο από οκτώ μήνες.

Από την 1η Ιουνίου, 27 άτομα έχουν συλληφθεί και 83 έχουν ερευνηθεί ως ύποπτοι για δασικές πυρκαγιές, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το Υπουργείο Εσωτερικών.

Από την τελευταία έκθεση του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα προκύπτει ότι, κατά μέσο όρο, τα τελευταία έξι χρόνια, το 24% του συνόλου των πυρκαγιών που διερευνήθηκαν για πιθανές ποινικές συνέπειες ξεκίνησε σκόπιμα. Η πλειονότητα αυτών, 68,79%, οφειλόταν σε αμέλεια. Σύμφωνα με την οργάνωση WWF, ο αριθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος (53%), καθότι περιλαμβάνονται και οι με πρόθεση πυρκαγιές για παράνομη καύση γεωργικών προϊόντων.

Σύμφωνα με την Amalia del Valle, εκπρόσωπο της Υπηρεσίας Προστασίας της Φύσης (Seprona) της Πολιτοφυλακής, οι εκ προθέσεως εμπρηστές έχουν πλήρη επίγνωση των πράξεων τους, «Πρόκειται για άτομα που έχουν ένα σχέδιο που μπορούν να προετοιμάσουν πολύ νωρίτερα και επιδιώκουν κέρδος, είτε οικονομικό, επαγγελματικό, είτε ακόμα και εκδίκηση, επειδή, για παράδειγμα, έχουν κακή σχέση με έναν γείτονα».

Από τα στοιχεία της Εισαγγελίας Περιβάλλοντος, προκύπτει επίσης ένα ποσοστό 4% των σκόπιμων πυρκαγιών συνδέονται με ψυχικές διαταραχές, όπως η πυρομανία. Αυτό την κατατάσσει στην τέταρτη θέση στη λίστα με τις πιθανές αιτίες δασικών πυρκαγιών στην Ισπανία, πίσω από την αμέλεια, την παράνομη καύση γεωργικών προϊόντων και την εκδίκηση ή τις κοινωνικές συγκρούσεις.

Για τους διαταραγμένους εμπρηστές, η ψυχίατρος Marina Romero González,το Νοσοκομείο Vithas Málaga, σημειώνει: "Η πράξη του εμπρησμού και η παρακολούθηση των συνεπειών της πυρκαγιάς είναι ευχάριστο για τους εμπρηστές. Νιώθουν γοητευμένοι και περίεργοι για τη φωτιά και όλα όσα την περιβάλλουν. Δηλαδή, την ένταση πριν από το άναμμα της φωτιάς, την ανακούφιση μετά το άναμμα, το αίσθημα ευεξίας που προέρχεται από την παρατήρηση των καταστροφικών της επιπτώσεων...Οι άνθρωποι αυτοί, επισημαίνει η ψυχίατρος,, είναι πιθανό ως παιδιά να μην τους δίδαξαν πώς να διαχειρίζονται τον θυμό και την απογοήτευση. Σε κάθε περίπτωση επίσης υπάρχουν διαφορές μεταξύ του δόλιου εμπρηστή και του διαταραγμένου εμπρηστή. Ο δεύτερος (π.χ. ο πυρομανής) έχει ψυχική διαταραχή, καθότι δεν μπορεί να ελέγξει την ακαταμάχητή του παρόρμησή του, για να ξεκινήσει μια φωτιά με μοναδικό σκοπό την απόλαυση. Ο πρώτος, ενεργούν με προμελέτη και επιθυμία για κέρδος»

Ασύμμετρες Απειλές και το έγκλημα του εμπρησμού

 

Του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ.  Γιάννη Σταμούλη

                                  

Σε δύο εκδόσεις στα αγγλικά και στα γαλλικά, κυκλοφορεί στην AMAZON, σε ψηφιακή έκδοση, το νέο συνοπτικό βιβλιαράκι μου - μια μικρή προσέγγιση για το φλέγον ζήτημα των ασύμμετρων απειλών και του εγκλήματος του εμπρησμού.'

Σχεδόν πριν από τρεις δεκαετίες, στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, μία από τις πιο καταστροφικές τρομοκρατικές επιθέσεις στη σύγχρονη ιστορία έλαβε χώρα στο συμβολικό επίκεντρο της ανάπτυξης, της ασφάλειας και της ευημερίας - την καρδιά του δυτικού πολιτισμού - στη Νέα Υόρκη.

Η βίαιη και άκρως συμβολική επίθεση στόχευε τους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, τον εμβληματικό πυρήνα του αστικού τοπίου του Μανχάταν.

Αυτό το καταστροφικό γεγονός έφερε στο προσκήνιο μια νέα και εμβληματική έννοια: αυτή των ασύμμετρων απειλών.

Οι απειλές αυτές συμπληρώνουν πλέον τα υφιστάμενα τρωτά σημεία στο πλαίσιο ασφάλειας των σύγχρονων κοινωνιών.

Υπό το πρίσμα αυτών, εξετάζεται και το τρομακτικό φαινόμενο των εμπρησμών που πλήττουν ιδιαίτερα την πατρίδα μας.

Η αγγλική έκδοση

Η γαλλική έκδοση

    

ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ "Το καλοκαίρι"

η ομορφιά

Με δύο εικαστικά μου έργα, ακρυλικά σε καρτολίνα, συμμετέχω στην ομαδική έκθεση "Το καλοκαίρι" στο χώρο τέχνης Chili Art Gallery (Δημοφώντος 13-15, Θησείο, Αθήνα) και παράλληλα διαδικτυακά, σε συνεργασία με την ARTgrID (https://artgrid.gr).Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι και 6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ (κατόπιν συνεννόησης (με ραντεβού) στα τηλέφωνα 210-7292564, 6936755550.)

Η έκθεση "Καλοκαίρι": η λέξη που χωράει μέσα της παιδικές αναμνήσεις, ώρες ατέλειωτης ανεμελιάς, θαλασσινές μυρωδιές και ζεστά απογεύματα που μοιάζουν να διαρκούν για πάντα.

 

η φυσικότητα

Οι καλοκαιρινές διακοπές δεν είναι απλώς μία «παύση» από την καθημερινότητα. Είναι μια βαθιά ανθρώπινη ανάγκη – ένα απαραίτητο αντίδοτο στον ρυθμό της σύγχρονης ζωής. Ίσως γιατί εκείνες οι πρώτες παιδικές διακοπές μάς χάρισαν κάτι ανεξίτηλο: την εμπειρία της ελευθερίας και της ανακάλυψης. Στην καλλιτεχνική δήλωση της έκθεσης, σημειώνω: "Το καλοκαίρι έρχεται σαν ανάσα στη ζωή μας, φέρνοντας φως, ξεκούραση και στιγμές ελευθερίας. Είναι η εποχή που ο χρόνος κυλά πιο αργά, οι σκέψεις γίνονται πιο καθαρές και η ψυχή αναζητά ομορφιά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η τέχνη αποκτά ιδιαίτερη σημασία: ένα ποίημα διαβασμένο στην παραλία, μια μελωδία στο ηλιοβασίλεμα, ένα σκίτσο στην άμμο. Το καλοκαίρι μας υπενθυμίζει την αξία του απλού, του αυθόρμητου και του αληθινού. Είναι μια εποχή που γεμίζει τις αισθήσεις και ανοίγει χώρο για την τέχνη να αγγίξει απαλά την καρδιά."

Στο επιμελητικό κείμενο της έκθεσης , ο Πάρης Καπράλος σημειώνει :

Οι καλοκαιρινές διακοπές δεν είναι απλώς μία «παύση» από την καθημερινότητα. Είναι μια βαθιά ανθρώπινη ανάγκη – ένα απαραίτητο αντίδοτο στον ρυθμό της σύγχρονης ζωής. Ίσως γιατί εκείνες οι πρώτες παιδικές διακοπές μάς χάρισαν κάτι ανεξίτηλο: την εμπειρία της ελευθερίας και της ανακάλυψης. Σύμφωνα με τη Ψυχολογία, οι κοινές οικογενειακές εμπειρίες ενισχύουν τη συνοχή και μειώνουν το άγχος. Και ως ενήλικες όμως, το καλοκαίρι μάς προσφέρει την πολυτέλεια να «μην κάνουμε τίποτα» χωρίς ενοχές, να επανασυνδεθούμε με τον εαυτό μας, τη φύση, τους άλλους. Δεν είναι τεμπελιά. Είναι επαναφόρτιση. Είναι πολιτισμικό κεκτημένο. Ίσως η πιο γλυκιά επινόηση της νεωτερικότητας. Απαραίτητη. Αναντικατάστατη. Καλοκαίρι.

Τα δύο εικαστικά έργα με τα οποία συμμετέχω στην έκθεση είναι διαστάσεων 50χ70.

To πρόσωπο του εμπρηστή

 

Του ε.α. Αντιστράτηγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Και ενώ οι πυρκαγιές σαρώνουν και αυτό το καλοκαίρι την πατρίδα μας, κατατρώγοντας τον πολύτιμο εθνικό πλούτο χλωρίδας και πανίδας, περιουσίες, υποδομές και το σοβαρότερο, θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, επανέρχεται πάντα το ποιος βρίσκεται πίσω από τις πυρκαγιές.

Υπό το βάρος των δυσκολιών του ίδιου του φαινομένου της πυρκαγιάς, πολλές από τις περιπτώσεις πυρκαγιών, εξιχνιάζονται και οι υπαίτιοι τους οδηγούνται στην δικαιοσύνη.

Οι περισσότεροι εμπρηστές από αμέλεια, βαριά αμέλεια, επιχείρησαν να εκτελέσουν θερμές εργασίες στην ύπαιθρο, ή χρησιμοποίησαν γυμνές φλόγες για αγροτικές εργασίες ή διασκέδαση.

Επίσης στους παραπάνω προστίθενται και ένας αριθμός, με ψυχικές διαταραχές που γοητεύονται από τις φλόγες και τις χρησιμοποιούν για την «ικανοποίησή τους».

Οι ψυχολόγοι επισημαίνουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά: προβλήματα επικοινωνίας, παρορμητικές συμπεριφορές, δυσκολία έκφρασης συναισθημάτων και ενδιαφέρον για σύνεργα φωτιάς. Ωστόσο, τα κίνητρα είναι συχνά πολλαπλά και δυσκολοεντόπιστα.

«Εξακολουθούμε να μαθαίνουμε για την ψυχολογία του εμπρησμού», δηλώνει η Nichola Tyler, καθηγήτρια εγκληματολογικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Swinburne στην Αυστραλία.

Πολλοί άνθρωποι γοητεύονται από τη φωτιά από νεαρή ηλικία. Είναι αρκετά συνηθισμένο για τα παιδιά να παίζουν με τη φωτιά, σημειώνει ο Caoilte Ciardha, καθηγητής εγκληματολογικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. Σαν ενήλικες, συχνά συνεχίζουν να απολαμβάνουν - ζεστές εστίες, κεριά που τρεμοπαίζουν, φωτιές στην παραλία και άλλα ανασφαλή παιχνίδια με τη φωτιά.

Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού και Ανακριτικά Π.Υ. σε μάχη με τους εμπρηστές που καίνε την πατρίδα μας.

Του ε.α.Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Μπαίνοντας στο πλέον καυτό τμήμα της αντιπυρικής περιόδου, δυστυχώς, ούτε φέτος φαίνεται να έχει επέλθει ο απαραίτητος συγκλονισμός στο σύνολο των
κατοικούντων στην πατρίδα μας για τα ζητήματα πυροπροστασίας.

Εκατοντάδες εγκληματικά χέρια μέχρι και σήμερα έχουν προκαλέσει δασικές πυρκαγιές, με κάποιες από αυτές να έχουν προκαλέσει σημαντικές καταστροφές στο πληγωμένο ήδη φυσικό περιβάλλον της πατρίδας μας.

Μόνο τις τελευταίες ημέρες δεκάδες άτομα σε όλη την  χώρα έχουν συλληφθεί από τα στελέχη της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού και των στελεχών των Ανακριτικών Τμημάτων των Π.Υ.

Το πλέον σημαντικό είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο εντοπισμός των υπαιτίων γίνεται σε χρόνο άμεσο με την εκδήλωση της πυρκαγιάς και αυτό σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου αντιμετώπισης τους, θα μπορέσει έναν αποτρεπτικό παράγοντα, για όσους χωρίς πολλή σκέψη επιχειρούν με εγκληματική αμέλεια να "χρησιμοποιήσουν" γυμνές φλόγες ή να εκτελέσουν θερμές εργασίες στην ύπαιθρο.

Σχεδιασμός εκτάκτων αναγκών σε υγειονομικές μονάδες

Του  ε.α.Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Το πλήγμα από μια καταστροφή σε μια νοσηλευτική μονάδα είναι μια ιδιαίτερη  απειλή της πολιτικής προστασίας και η αντιμετώπιση των συνεπειών της είναι ιδιαίτερα πολυσύνθετη, που θα πρέπει να  βασίζεται σε ένα ιδιαίτερα προσεχτικά σχεδιασμένο ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ, που να είναι πραγματικό, ρεαλιστικό, διαρκώς επικαιροποιημένο και το βασικότερο να στηρίζεται από ομάδες προσωπικού που να είναι άρτια εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες.

Πυρκαγιές, εκρήξεις, ισχυροί άνεμοι, σεισμοί, υπερβολική ζέστη ή κρύο, ηφαίστεια, περιστατικά με επικίνδυνα υλικά, τρομοκρατικές ενέργειες, εκτεταμένες διακοπές ηλεκτροδότησης ή υδροδότησης. είναι μια λίστα από τις πλέον συνήθεις απειλές που μπορούν να πλήξουν μια υγειονομική μονάδα.

Ένα από τα πλέον σημαντικά ζητήματα στην διαχείριση μιας τέτοιας κρίσης είναι ένας λεπτομερής σχεδιασμός προκειμένου να υποστηριχθεί η ορθή λήψη αποφάσεων σχετικά με την εκκένωση μιας υγειονομικής μονάδας όταν αυτή εκτεθεί σε κίνδυνο. Αυτό πρέπει να συνοδεύεται και από μια εξειδικευμένη εκπαίδευση της διοίκησής τους, ώστε να μπορούν να αξιολογούν τα δεδομένα της συγκεκριμένης δημιουργηθείσας κατάστασης, τόσο με την αξιολόγηση των τρωτών σημείων και τον προσδιορισμό των αναμενόμενων επιπτώσεων, όσο και για τον υπολογισμό του απαιτούμενου και αναγκαίου χρόνου για την μετακίνηση κυρίως των ασθενών.

H κοινή αδηφάγα γνώμη

 Του Γιάννης Σταμούλη ε.α. Αντιστράτηγου Π.Σ.

Βλέποντας τον συνάδελφο, από την επιχείρηση πυρόσβεσης, θυμήθηκα το κείμενο που έγραφα πριν 25 χρόνια για την κοινή αδηφάγα γνώμη, για τις πολιτικές αντιπαραθέσεις πάνω στην καταστροφή και για τα εύκολα εξιλαστήρια θύματα...αυτά που δηλαδή βρίσκονται μπροστά στα πύρινα μέτωπα...σαν να μην πέρασε μια μέρα...

Μια συνέντευξη ζωής...ενός Πυροσβέστη

 Μια συνέντευξη ζωής του Αντιστρατήγου ε.α. Πυροσβεστικού Σώματος, Γιάννη Σταμούλη στον  Γιάννη Ζαμπίκο για τη σειρά με podcast, "οι ζωές των άλλων ".

Ομαδική έκθεση "ΝΕΑ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ 4 Η σιωπή της Φύσης"

 Του Γιάννη Σταμούλη

Με δύο εικαστικά μου έργα συμμετέχω στην ομαδική έκθεση "ΝΕΑ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ 4 Η σιωπή της Φύσης" στο χώρο τέχνης Chili Art Gallery (Δημοφώντος 13-15, Θησείο, Αθήνα) και παράλληλα διαδικτυακά, σε συνεργασία με την ARTgrID (https://artgrid.gr).Η έκθεση πραγματοποιήθηκε από τις 5 ως τις14 Ιουνίου 2025.

Η έκθεση διερευνά τη μεταμόρφωση της σχέσης του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον

μέσα από το πρίσμα της απώλειας, της ανθεκτικότητας και της ελπίδας, αναδεικνύοντας τον ρόλο

της τέχνης ως φορέα μνήμης και αφύπνισης σε μια εποχή οικολογικής κρίσης.

Στο επιμελητικό κείμενο, ο Πάρης Καπράλος σημειώνει :

Τι σημαίνει να μεγαλώνεις στην Ελλάδα δίπλα σε βουνά, ελιές και θάλασσα; Για έναν έφηβο της δεκαετίας του 1990, σήμαινε ανεξαρτησία, παιχνίδι, άγγιγμα της φύσης χωρίς φόβο. Για ένα παιδί σήμερα, όμως, η απάντηση είναι διαφορετική: σημαίνει καύσωνες που επιβάλλουν περιορισμούς, δάση

που έγιναν στάχτη, παραλίες γεμάτες πλαστικά, μέδουσες και επικίνδυνα είδη θαλάσσιας ζωής που μετανάστευσαν στη Μεσόγειο εξαιτίας της βίαιης κλιματικής αλλαγής. Η έννοια της «ανθεκτικότητας» δεν αποτελεί πια θεωρία αλλά καθημερινή συνθήκη. Η αθωότητα που γνωρίσαμε δεν είναι πλέον αυτονόητη. Τα παιδιά που μεγαλώνουν στην Ελλάδα του 2025 διαμορφώνουν τις εμπειρίες τους σε ένα περιβάλλον που δεν θεωρείται πια δεδομένο, αλλά εύθραυστο και ασταθές. Το κλίμα δεν είναι μόνο θέμα δελτίου καιρού· συχνά είναι ζήτημα επιβίωσης. Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος δεν είναι απλώς μια ημερομηνία στο ημερολόγιο, αλλά ένας καθρέφτης των αλλαγών που υφίσταται ο κόσμος και μαζί του η παιδική ηλικία. Αν αυτή η μέρα έχει αξία, είναι γιατί μας καλεί να αναλογιστούμε τι μέλλον προσφέρουμε στα παιδιά — όχι με ενοχές, αλλά με ευθύνη. Να προστατεύσουμε ό,τι απέμεινε και να ξαναχτίσουμε ό,τι χάθηκε. Γιατί η φύση δεν είναι πια αυτονόητη· και αν θέλουμε να υπάρχει και αύριο, πρέπει να

δράσουμε σήμερα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος του εικαστικού καλλιτέχνη δεν είναι να αποτυπώσει απλώς την πραγματικότητα, αλλά να εκφράσει τη σιωπή της, να αφυπνίσει τη συλλογική συνείδηση και να ανοίξει διαλόγους εκεί όπου κυριαρχεί η σιωπή ή η απώλεια. Η τέχνη σήμερα καλείται να λειτουργήσει ως πράξη μνήμης, ευθύνης και φαντασίας.

Τα δύο εικαστικά έργα με τα οποία συμμετέχω στην έκθεση είναι διαστάσεων 50χ70 σε χαρτόνι και τα υλικά είναι ακρυλικό και μελάνι.

                                                                        Η μάχη για την κανονικότητα

 Το δυστοπικό μας αύριο

Δημήτριος Καλαντζής – Βασίλειος Αλάμαρας, Επίτιμοι Αρχηγοί Πυροσβεστικού Σώματος,Δύο απώλειες ανθρώπων που βρέθηκαν στο τιμόνι του πυροσβεστικού οργανισμού.

Του ε.α. Αντιστρατήγου Ιωάννη Σταμούλη

Με διαφορά λίγων μηνών, πλήρης ημερών, απεβίωσαν δύο σημαντικές προσωπικότητες του Πυροσβεστικού Σώματος, οι επίτιμοι Αρχηγοί, Στρατηγοί ε.α. Δημήτριος Καλαντζής και Βασίλειος Αλάμαρας.

Ο Δημήτριος Καλαντζής, γεννημένος το 1943 στην Φιλοθέη Δωρίδος Φωκίδας,κατετάγη στο Πυροσβεστικό Σώμα το 1966 και αποφοίτησε από τη ΣχολήΑξιωματικών ως Ανθυποπυραγός το έτος 1971. Υπηρέτησε στις ΠυροσβεστικέςΥπηρεσίες Σερρών, Βόλου, Αγρινίου, Αιγίου, άσκησε διοίκηση στην Περιφερειακή

Διοίκηση Αττικής, στην Διοίκηση Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Πειραιώς και παρείχε επιτελικό έργο στο Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος και ως Διοικητής Πυροσβεστικών Σχολών.

Το ΚΥΣΕΑ, του ανέθεσε τα καθήκοντα του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος στις 6 Μαρτίου 1993, τα οποία άσκησε με υποδειγματικό τρόπο μέχρι τα τέλη του χρόνου αυτού.

Στον επικήδειο λόγο του, ο Αρχιπύραρχος Νκόλαος Μπάλτσης μεταξύ των άλλων σημείωσε: «Ο εκλιπών ήταν πάντα απλός, σεμνός και αξιοπρεπής. Ακέραιος ως χαρακτήρας, με απόλυτη συναίσθηση της ευθύνης και του καθήκοντος, αποτέλεσε υπόδειγμα Αξιωματικού. Έφτασε στην κορυφή της ιεραρχίας και εξακολούθησε να είναι αγαπητός και αρεστός στους υφισταμένους του. Με το παράδειγμά του, ενέπνευσε και χάρισε όραμα στους συναδέλφους, αναδεικνύοντας την εργατικότητα,

 φιλαλήθεια, τιμιότητα και την αντικειμενικότητά του. Ακόμα και μετά την οριστική του αποχώρηση από την ενεργό υπηρεσία, συνέχισε να υπηρετεί και να εργάζεται ανιδιοτελώς για την πρόοδο του Πυροσβεστικού Σώματος.»

Ομαδική εικαστική έκθεση "Άνοιξη"

Του Γιάννη Σταμούλη

Με δύο  εικαστικά μου έργα συμμετέχω στην ομαδική έκθεση  “Χρώμα σε νερό 11 | Άνοιξη” στο χώρο τέχνης Chili Art Gallery (Δημοφώντος 13-15, Θησείο, Αθήνα) και παράλληλα διαδικτυακά, σε συνεργασία με την ARTgrID (https://artgrid.gr).Η έκθεση ξεκινά στις στις 8 Μάιου και θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Μάιου. 

Η έκθεση,  διερευνά τη σχέση του ανθρώπου με το τοπίο μέσα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, είναι η 11η διοργάνωση της σειράς εκθέσεων “Χρώμα σε νερό” που έχουν ως στόχο την ανάδειξη της σύγχρονης υδατογραφίας στην Ελλάδα.

Στο επιμελητικό κείμενο, ο Πάρης Καπράλος σημειώνει : “Η ακουαρέλα, ή αλλιώς υδατογραφία, γνώρισε την απόλυτη άνθισή της τον 19ο αιώνα, τότε που οι καλλιτέχνες ανακάλυπταν ξανά τη μαγεία του φυσικού τοπίου. Με την άφιξη του Ρομαντισμού, η τέχνη δεν περιοριζόταν σε ακαδημαϊκές απεικονίσεις· η φύση έγινε πρωταγωνίστρια! Οι ζωγράφοι, εμπνευσμένοι από την αλλαγή των εποχών, απαθανάτιζαν τοπία που έσφυζαν από φως και χρώμα. Η άνοιξη, με τις ροζ ανθισμένες κερασιές, τα πράσινα λιβάδια και τα κρυστάλλινα ρυάκια, ήταν ένα αγαπημένο θέμα. Τα ημιδιαφανή χρώματα της ακουαρέλας έδιναν ζωή σε αυτές τις εικόνες, μεταφέροντας την αίσθηση της φρεσκάδας και της αναγέννησης. Καλλιτέχνες όπως ο Τέρνερ και ο Κόνσταμπλ αποτύπωσαν μοναδικά την ατμόσφαιρα της εποχής. Ακόμα και σήμερα, η ακουαρέλα παραμένει συνώνυμη με την άνοιξη. Είναι η τέλεια τεχνική για να αποδώσει κανείς την αέρινη, εφήμερη ομορφιά της φύσης, θυμίζοντάς μας ότι κάθε στιγμή είναι ένα μικρό έργο τέχνης!“.

Τα δύο εικαστικά έργα με τα οποία συμμετέχω στην έκθεση είναι διαστάσεων 35χ50 σε χαρτί και τα υλικά είναι μελάνι, νερό, κρασί, καφές.

                                                                            Αναγέννηση

                                                                              Μετακένωση

Η καλλιτεχνική δήλωση της συμμετοχής μου στην έκθεση:

 Η άνοιξη των χρωμάτων και της ελπίδας. Ανθοσχήματα και χρωματιστά τραγούδια. Μια αέναη αναγέννηση με τις γραμμές να ανακατεύονται με προορισμό αποκλειστικά την μυρωδιά και τις οπτασίες των χρωμάτων.  Η άνοιξη  απολαμβάνεται δεν την ζεις, δεν πρέπει να τη ζεις απλά. Η άνοιξη ξεφεύγει από το να είναι απλά μια εποχή. Είναι αφετηρία για να αναγεννηθείς μετά την συγκλονιστική νίκη εναντίον του χειμερινού δυνάστη. Η άνοιξη της ζωής μας, απλά....

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία, δεν βρίσκει εφαρμογή ακόμα στο πυροσβεστικό προσωπικό

                                                  

Του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Το μακρινό 1994 παρουσιάζεται στην διάρκεια των εργασιών του Ιατρικού Συνεδρίου των Ενόπλων Δυνάμεων στην Θεσσαλονίκη, μια μελέτη των Καθηγητών Σ. Γουσόπουλου - Κ.Χουρδάκη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, για την υγιεινή και ασφάλεια των Πυροσβεστών.

Στο προοίμιο της η μελέτη αναφέρει ότι Το επάγγελμα του πυροσβέστη χαρακτηρίζεται ως επικίνδυνο και ίσως το πλέον επικίνδυνο επάγγελμα του ανθρώπου.

Στη συνέχεια η μελέτη επισημαίνει ότι:

· οι παθήσεις του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού συστήματος αποτελούν τις κυριότερες επαγγελματικές παθήσεις των πυροσβεστών ( Ποσοστό μεγαλύτερο του 30% των ατυχημάτων που συνέβησαν στις Η.Π.Α το 1977, θανατηφόρων και μη, αφορούσαν τους πυροσβέστες και ήταν αποτέλεσμα της έκθεσης των σε καιόμενα υλικά.

· Η έκθεση σε καπνό προκαλεί δραματική μείωση του FEV - 1 (Βίαιος εκπνευστικός - όγκος αέρος - Δείκτης αναπνευστικής λειτουργίας), καθώς και σοβαρή μείωση του προσφερόμενου οξυγόνου στον καρδιακό μυ, με αποτέλεσμα εάν λάβουμε υπόψη και το αυξημένο καρδιακό έργο που επιτελεί η καρδιά του πυροσβέστη, να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για την υγεία του.

· επανειλημμένες εκθέσεις των πυροσβεστών στον καπνό δυνατόν να προκαλέσουν χρόνια μη ειδική πνευμονοπάθεια αλλά και ισχαιμική νόσο της καρδιάς. Η βαρηκοΐα είναι επίσης συχνή και οφείλεται στον θόρυβο των μηχανών, στις σειρήνες, στους αεραγωγούς, στην ραδιοεπικοινωνία και μπορεί πολλές φορές να φθάσει το επίπεδο των 115 Db(Α).)

Η εξερεύνηση της πυρκαγιάς ολοκληρώνεται από την πυροσβεστική εμπειρογνωμοσύνη

Του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Η διερεύνηση μιας πυρκαγιάς είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό και εξειδικευμένο  αντικείμενο.

 Αποτελεί οργανικά δεμένο στάδιο μιας ολοκληρωμένης πυροσβεστικής επιχείρησης, αφού η νομοθετική επιταγή στη χώρα μας, θέλει την εξερεύνηση της, να την πραγματοποιεί σε προανακριτικό επίπεδο ο Πυροσβέστης.  

Μια πράξη που βασίζεται σε μια ολιστική αντιμετώπιση του κύκλου μιας πυρκαγιάς. 

Ο πυροσβεστικός οργανισμός στην πατρίδα μας, ελέγχει τα προληπτικά  μέτρα πυροπροστασίας, επεμβαίνει για την κατάσβεση μιας πυρκαγιάς και στο τέλος ερευνά για τα αίτια και τον υπαίτιο της.  Τα παραπάνω αποτελούν μια ολιστική διαδικασία, όπου  κομβικής σημασίας αποτελεί η  πυροσβεστική εμπειρία και οπτική και γνώση των στελεχών του Π.Σ. που είναι και οι πλέον αρμόδιοι για το φαινόμενο της πυρκαγιάς.

Στην φαρέτρα του Πυροσβέστη ερευνητή, το νομοθετικό πλαίσιο, ειδικά στη χώρα μας, δίνει τη δυνατότητα να αναθέσει σε εξειδικευμένους δικαστικούς πραγματογνώμονες την απάντηση σε ερωτήματα ειδικευμένων τεχνικών ζητημάτων, ώστε να έχει πιστοποιημένες απαντήσεις, που θα αποτελέσουν μια πρώτη βάση για την ερευνητική του διαδικασία.  

Οι συγκεκριμένες πραγματογνωμοσύνες  εν συνεχεία θα  "αναγνωστούν και θα επεξεργαστούν" με το εργαλείο της εγκληματολογικής αξιολόγησης του Πυροσβέστη και θα συνδυαστούν  με τα υπόλοιπα στοιχεία.

'Οσα επιστημονικά και διεπιστημονικά papers και αν συγγραφούν για μια υπόθεση εάν δεν συνδυαστούν με τις καταθέσεις των πυροσβεστών, αστυνομικών, παρευρισκόμενων στο συμβάν, το τυχόν οπτικό υλικό, τα ευρήματα στον τόπο του συμβάντος, την ανάλυση των δεικτών καύσης και την πυροσβεστική εμπειρογνωμοσύνη του συνολικού συμβάντος, η πραγματική αιτία δύσκολα θα προσεγγιστεί.

Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα πλαίσια αυτής της  λογικής,  η   ελληνική δικαιοσύνη με τη σειρά της αποδέχεται ως δικαστικούς πραγματογνώμονες στις λίστες των πρωτοδικείων της, Αξιωματικούς του Πυροσβεστικού Σώματος ως ειδικούς για τα συμβάντα πυρκαγιών.

Σε κάθε περίπτωση η διερεύνηση μιας πυρκαγιάς είναι εξαιρετικά σοβαρή αποστολή, κομμάτι της απονομής της δικαιοσύνης και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ειδικά από τους μετέχοντες σε αυτή.