Ο Darel Huff σε ένα βιβλιαράκι του 1997 με τον παραπάνω τίτλο, ανέλυσε με δεκάδες παραδείγματα, τη ρήση του Disraeli πως υπάρχουν «τριών είδη ψέματα, τα καταραμένα ψέματα και η στατιστική».
Ο συγγραφέας γράφει χαρακτηριστικά « Η μυστική γλώσσα της στατιστικής, τόσο ελκυστική σε μια κουλτούρα εθισμένη στην εμφάνιση χειροπιαστών στοιχείων, χρησιμοποιείται για να εντυπωσιάσει, να διογκώσει, να μπερδέψει και να υπεραπλουστεύσει. Οι στατιστικές μέθοδοι και η αντίστοιχη ορολογία αποτελούν στοιχεία απαραίτητα για την αναφορά της τεράστιας μάζας δεδομένων σχετικών με οικονομικές τάσεις, επιχειρηματικές συνθήκες, σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης ή ακόμη και μια πληθυσμιακή απογραφή.
Η ίδια η λέξη «μέοος όρος» έχει μια πολύ συγκεχυμένη σημασία. Είναι ένα κόλπο που χρησιμοποιείται πολύ -μερικές φορές αθώα, συχνότερα όμως επίτηδες- από εκείνους που θέλουν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη ή να πουλήσουν έναν διαφημιστικό χώρο. Όταν σας λένε ότι κάτι είναι μέσος όρος, συνεχίζετε να μην ξέρετε και πολλά γι' αυτό, εκτός και αν μάθετε ποιο από τα τρία είδη μέσου όρου είναι: ο αριθμητικός μέσος όρος, η διάμεσος ή η επικρατέστερη τιμή;»
Πολλές τέτοιες μελέτες –αναγνώσεις, γίνονται κατά καιρούς από κάθε είδους μελετητές –αναγνώστες των στατιστικών του Πυροσβεστικού Σώματος. Και αναλόγως της προθέσεως του συγγραφέα γίνεται και η παρουσίαση.
Ας εξετάσουμε μια πρώτη από αυτές τις «στατιστικές παραδοχές» Λέει Παραδείγματος χάρη, λέγεται ότι στην Ελλάδα αντιστοιχεί μεγάλος αριθμός Πυροσβεστών ανά 1000 κάτοικους .
Ο «μελετητής» διαιρεί τον πληθυσμό της χώρας με τους Πυροσβέστες στη χώρα και παρουσιάζει τη μεγάλη ανακάλυψή του…..
Ας κάνουμε και εμείς τις ίδιες πράξεις.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία [1] ο πληθυσμός της χώρας ανέρχεται στους 10.816.286 κατοίκους.
Το επαγγελματικό προσωπικό του Πυροσβεστικού Σώματος, (8770 μόνιμοι, 3767 πενταετούς υποχρέωσης και 1456 συμβασιούχοι) σύνολο 13.993.
Με μια απλή πράξη βρίσκουμε ότι ανά 1000 κατοίκους αντιστοιχεί 1,3 Πυροσβέστης.
Αυτός ο αριθμός τώρα την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου και Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου που απολύονται οι 1456 συμβασιούχοι αλλάζει και γίνεται 1,15 Πυροσβέστης ανά 1000 κατοίκους.
Τώρα την ίδια περίοδο, τις Αργίες, τις Κυριακές και τις νύχτες που οι συνάδελφοι Πενταετούς υποχρέωσης δεν μπορούν να εργαστούν λόγω μη υπαρχόντων κονδυλίων ο αριθμός αλλάζει και γίνεται 0.8 ανά 1000 κατοίκους.
Η αριθμοτεχνική δεν σταματά εδώ. Στον επίσημο αριθμό των κατοίκων της χώρας, συμπεριλαμβάνεται και ένας τεράστιος αριθμός μη νομίμως εισελθόντων ατόμων. Για να μην υπερβάλλουμε αυθαίρετα, θα χρησιμοποιήσουμε έναν αριθμό των 1.500.000, όσους δήλωσε αρμόδιος Υπουργός Εσωτερικών[2]
Με αυτό τον τρόπο (10.816.286 + 1.500.000 =12.316.286 σύνολο πληθυσμού) το τελευταίο ποσοστό μετατρέπεται σε 0,7 Πυροσβέστες ανά 1000 άτομα
Ας ανακατέψουμε λίγο πάλι τους αριθμούς, για να δούμε την ελαστικότητα των στατιστικών.
Πάμε στον μήνα Απρίλιο του 2013 όπου σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία[3] στην χώρα μας ήρθαν 557.496 τουρίστες, οι οποίοι προστέθηκαν στο συνολικό πληθυσμό που είχαμε δει παραπάνω (12.316.286 + 557.496 = 12.873.782) αριθμός που δίνει πλέον μια νέα σχέση που δίνει ότι αναλογεί ανά 1000 άτομα αναλογεί 0,6 Πυροσβέστες.
Με τα ίδια στοιχεία θα δούμε ότι με τον ίδιο τρόπο π.χ. αλλάζει και η τιμή που δείχνει την αναλογία Πυροσβέστη με κατοίκους, η οποία σύμφωνα πάλι με κάποιους μελετητές είναι υψηλή σε σχέση με άλλες χώρες..
Ακολουθώντας την πρώτη περίπτωση των ανωτέρω υπολογισμών αν διαιρέσεις τον επίσημο πληθυσμό με το σύνολο του προσωπικού του Π.Σ δείχνει ότι αναλογεί 1 Πυροσβέστης για 773 κατοίκους.
Αν την διαίρεση αυτή την κάνουμε την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου και Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου τότε αναλογεί 1 Πυροσβέστης για 863 κατοίκους
Αν την διαίρεση αυτή την κάνουμε την ίδια περίοδο, τις Αργίες, τις Κυριακές και τις νύχτες που οι συνάδελφοι Πενταετούς υποχρέωσης δεν μπορούν να εργαστούν λόγω μη υπαρχόντων κονδυλίων τότε αναλογεί 1 Πυροσβέστης για 1233 κατοίκους
Αν τώρα στον επίσημο αριθμό των κατοίκων της χώρας, προσθέσουμε σύμφωνα με τα παραπάνω τον αριθμό των μη νομίμως εισελθόντων ατόμων τότε αναλογεί 1 Πυροσβέστης για 1404 κατοίκους
Και αν στον πληθυσμό προσθέσουμε τους τουρίστες όπως περιγράψαμε παραπάνω τότε αναλογεί 1 Πυροσβέστης για 1467 κατοίκους.
Νομίζω ότι δεν έχει καμιά σημασία να συνεχίσω, αν και μπορώ για τον απλό λόγο ότι η χρήση απλών στατιστικών από μεγάλους διεθνείς οργανισμούς, απλά είναι επιδερμικοί και μπορούν να «στρατευτούν». Διαβάζοντας κάποιος απλά το βιβλιαράκι του τίτλου, που κυκλοφορεί ελεύθερα στο διαδίκτυο, θα καταλάβει ακριβώς αυτό.
Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να αναγνώσουμε τα στατιστικά από πολλές πλευρές. Η διαφορά είναι η πρόθεση και ο λόγος που το κάνεις.
Και όταν συγκρίνουμε τουλάχιστον να είναι ομοειδή. Αν συγκρίνεις αριθμούς και χώρες για πυροσβεστικούς λόγους, το να συγκρίνεις π.χ. μια παγωμένη υγρή ηπειρωτική χώρα με την μεσογειακή καυτή νησιωτική πατρίδα μας με τα χιλιάδες νησιά και τα τεράστιο ορεινό όγκο συγκρίνεις ανόμοια πράγματα και το ξέρεις.
Τώρα γιατί εμείς οι «καταραμένοι συνδικαλιστές» φωνάζουμε για τις υποδομές και τα προβλήματα του Π.Σ., ξέρετε αυτά περί φθαρμένων ελαστικών, παλαιών πυροσβεστικών, στολών πλύνε- βάλε, να θυμίσουμε απλά ότι ίσως επειδή αυτή είναι η καθημερινότητά μας, η θλιβερή…. Αυτά τα λίγα ….