Oι μνήμες από την αεροπορική τραγωδία του ΗΛΙΟΣ

Του ε.α Αντιστρατήγου Γιάννη Σταμούλη

Τέτοιες μέρες, 14 Αυγούστου του 2005, η μνήμη γυρνάει σε μια από τις μεγαλύτερες αεροπορικές τραγωδίες στην πατρίδα μας. Αεροσκάφος των κυπριακών αερογραμμών ΗΛΙΟΣ κατέπεσε στην Αττική (Γραμματικό). Το αεροπλάνο είχε αναχωρήσει από την Λάρνακα στις  09:07, στις 10:37 εισήλθε στο FIR Αθηνών, χωρίς    επαφή με τον πύργο ελέγχου. Ενεργοποιήθηκε η σχετική  διαδικασία από  τον Α/ΓΕΕΘΑ και στις 11:05 απογειώθηκαν από την Νέα Αγχίαλο δύο μαχητικά F-16 τα οποία ήρθαν σε οπτική επαφή με το αεροπλάνο. Στις 11:18 διαπίστωσαν ότι ο συγκυβερνήτης του αεροσκάφους ήταν αναίσθητος, ο κυβερνήτης δεν ήταν στην θέση του και είχε ενεργοποιηθεί το σύστημα παροχής οξυγόνου με μάσκες. Το αεροπλάνο μέχρι εκείνη την στιγμή πετούσε με τον αυτόματο πιλότο. Κατευθυνόμενο προς Εύβοια σε κάποια στιγμή έστριψε νότια και στις 11:41 οι πιλότοι των μαχητικών είδαν τον αεροσυνοδό Ανδρέα Προδρόμου που είχε πτυχίο πιλότου να προσπαθεί να πάρει τον έλεγχο του αεροπλάνου. Μετά από λίγο τα καύσιμα του αεροπλάνου τελείωσαν, σταμάτησε ο αριστερός (11:50) και ο δεξιός κινητήρας (12:00) και στις 12:05 συνετρίβη στην ορεινή περιοχή του Γραμματικού στην βόρεια Αττική.

Το ατύχημα στέρησε τη ζωή του συνόλου των επιβατών του αεροσκάφους (115 επιβάτες και 6 πλήρωμα), δημιουργώντας πραγματικά ένα σκηνικό κόλασης στο σημείο της συντριβής του.

Στο συμβάν έστερξε μια μεγάλη δύναμη του Πυροσβεστικού Σώματος με 48 οχήματα και 240 Πυροσβέστες. Η αντιμετώπιση ήταν εξαιρετικά δύσκολη, μιας και η πτώση του αεροσκάφους προκάλεσε ισχυρή πυρκαγιά στη δασική έκταση, η οποία έπρεπε να τεθεί υπό άμεσο έλεγχο με την παράλληλη εξέλιξη των επιχειρήσεων εντοπισμού και διάσωσης των ατόμων.

Σε αυτό το πράγματι εφιαλτικό πεδίο, εξελίχθηκε μια από τις πλέον δύσκολες επιχειρήσεις του Π.Σ., ενώ παράλληλα η είδηση έκανε το γύρω του κόσμου, μαζεύοντας στο σημείο το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Το συμβάν ήταν από τις εξαιρετικά δύσκολες και περίπλοκες επιχειρήσεις, καθώς απαιτήθηκε η εμπλοκή πολλών υπηρεσιών και την εφαρμογή διαδικασιών πρωτόγνωρων για την πολιτική προστασία.

,

Το συμβάν πέρα από την επιχειρησιακή πλευρά του, είχε και μια πρωτόγνωρη επικοινωνιακή διάσταση, καθότι απαιτήθηκε η πληροφοριακή διαχείριση του πέρα από τα ελληνικά όρια. Ο γράφων υπηρετούσε ως αναπληρωτής προϊστάμενος Δημοσίων Σχέσεων του Αρχηγείου του Π.Σ.

 

Για το συμβάν, το οποίο όπως ήταν αναμενόμενο συγκέντρωσε το ενδιαφέρον του παγκόσμιου τύπου, μας ζητήθηκε και συγγράψαμε σχετικό άρθρο, μαζί με τον συνάδελφο Γιάννη Καπάκη, στο γνωστό περιοδικό CRISIS REPORT.

Σύμφωνα με το πόρισμα της Ελληνικής Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων, υπήρξε συνυπευθυνότητα στους μηχανικούς που έλεγξαν το αεροσκάφος για την τελευταία πτήση και τους χειριστές του αεροπλάνου της πτήσης HCY522, για διόρθωση των ρυθμίσεων – κυρίως της ρύθμισης manual στο ρυθμιστή συμπίεσης- που τροχοδρόμησαν τα επόμενα γεγονότα. Ακόμη, αποδόθηκε στους χειριστές, επειδή δεν έκαναν έγκαιρα τις διορθωτικές επεμβάσεις με βάση τις προειδοποιήσεις που ελάμβαναν, έχοντας όμως υπόψη τα όσα έγιναν γνωστά για τις «διπλές» ηχητικές προειδοποιήσεις και ενδείξεις, τις οποίες επίσης μετά την αεροπορική τραγωδία άλλαξε η Boeing.Αποτέλεσμα ήταν οι χειριστές σε ελάχιστο χρόνο να καταβληθούν από τα συμπτώματα υποξαιμίας και να μην έχουν τον έλεγχο.