Του Πυράρχου Γιάννη Σταμούλη, Προέδρου Δ.Σ. ΕΑΠΣ
Ενόψει της έναρξης των μαθημάτων της
Σχολής Ανθυποπυραγών της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, των στελεχών που θα σηκώσουν
το βάρος της μελλοντικής διοίκησης του Πυροσβεστικού Σώματος και των
επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας της χώρας, είναι χρήσιμη η εντρύφηση μας έστω και για λίγο στην πεμπτουσία της ηγετικής - διοικητικής, στην πυροσβεστική στρατηγική.
«Στρατηγική», μια έννοια, πολυσυζητημένη
τόσο ως προς την ίδια την ουσία της, όσο
και αναφορικά με την διαδικασία της κατάκτησής της από τους Διοικητές – Ηγέτες.
Στο καθημερινά «μαχόμενο»
πυροσβεστικό οργανισμό, η χάραξη
επιτυχημένης, ορθής και ολοκληρωμένης στρατηγικής, αποτελεί στοιχείο της αποτελεσματικότητας
των επιχειρήσεων και σαφώς καταλυτικό παράγοντα της ασφάλειας και της πολιτικής
προστασίας της πατρίδας μας.
Βασικό συστατικό της εθνικής πυροσβεστικής στρατηγικής
είναι ο
ολοκληρωμένος σχεδιασμός της αντιμετώπισης όλων των δυνατών και «αδύνατων» απειλών και κινδύνων και
βέβαια η γνώση και η δυνατότητα της αξιοποίησης όλων των εθνικών διαθέσιμων
δυνάμεων που μπορούν να βοηθήσουν και να συνδράμουν στην αποστολή.
Στόχος της Στρατηγικής του Πυροσβεστικού
Σώματος αποτελεί ο περιγραφόμενος στην αποστολή του, να διασφαλίσει την ζωή και
την περιουσία των πολιτών, και τον
εθνικό φυσικό πλούτο, τόσο από τις πυρκαγιές, όσο και από τις υπόλοιπες
ανθρωπογενείς ή φυσικές καταστροφές.
Για να επιτευχθεί ο στρατηγικός αυτός
στόχος, σχεδιάζονται μια σειρά από επιμέρους τακτικές. Η επιβολή των μέσων και μέτρων προληπτικής
πυροπροστασίας, η αντεμπρηστική-αντεγκληματική πολιτική και δίωξη των
εμπρηστών, η διαφώτιση ενημέρωση του κοινού-πολιτών, η διαρκής εκπαίδευση των
στελεχών-προσωπικού, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ασκήσεων πεδίου- η εξασφάλιση
διαφορεικών συνεργασιών, οι εξωχώριες
συνεργασίες και βέβαια οι κυρίως πυροσβεστικές –διασωστικές επιχειρήσεις.
Η χάραξη μιας συγκροτημένης και ολοκληρωμένης πυροσβεστικής στρατηγικής, προ- ορίζει
επιτυχημένες τακτικές, θέτει ακριβείς στόχους, μειώνει την αβεβαιότητα και το
τυχαίο, κάνει οικονομία κλίμακος και φέρνει μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας.
Βέβαια αυτή η στρατηγική πρέπει
να επικαιροποιείται διαρκώς, λαμβάνοντας υπόψη την μεταβολή της τρωτότητας και τις επικινδυνότητας του
περιβάλλοντος μας. Αυτονόητο είναι ότι πρέπει να λαμβάνει τις αλλαγές των διαθέσιμων
πόρων, την γενικότερη πολιτικοοικονομική συγκυρία, τις διεθνείς αλλαγές, την
κλιματική αλλαγή.
Η χάραξη αυτής της «στρατηγικής»
έχει ως βάση, ένα κεντρικό σχέδιο δράσης, βασισμένο στους στόχους της αποστολής
του Π.Σ. Αυτό το βασικό σχέδιο πρέπει να
διαθέτει την δυνατότητα να ανταποκρίνεται στην μεταβλητότητα της επικινδυνότητας,
την τρωτότητας και της ασυμμετρότητας των απειλών, αλλά και της διαστροφής της ανθρώπινης
εγκληματικότητας.
.
Ο σχεδιασμός των τακτικών που
υπηρετούν την στρατηγική πρέπει
εξίσου να ακολουθεί την παραπάνω λογική, της συνεχούς δοκιμής, αξιολόγησης και
επανασχεδιασμού.
Η συνολική χάραξη της πυροσβεστικής στρατηγικής, σαφώς και
ξεπερνάει τον πυροσβεστικό οργανισμό. Η
προάσπιση της πολιτικής προστασίας και πολιτικής άμυνας, της πατρίδας,
χρειάζεται συμ-μετοχή του συνόλου των
φορέων παροχής άμυνας –ασφάλειας, των αυτοδιοικητικών οργανισμών, του συνόλου της
κρατικής μηχανής και βέβαια των πολιτών – εθελοντών.
Βέβαια η υλοποίηση της στρατηγικής βασίζεται κυρίως
στα στελέχη του πυροσβεστικού
οργανισμού, που θα μελετήσουν σχεδιάσουν
και υλοποιήσουν στο επίπεδο της υλοποίησης
των τακτικών που προαναφέρθηκαν.
Η προσωπική τους σφραγίδα, στην
διοίκηση –κατεύθυνση είναι πολλές φορές καταλυτική στην έκβαση των αποστολών.
Η εκπαίδευσή τους, οι εμπειρίες τους,
αλλά και η προσωπικότητά τους, η σκέψη τους, το όραμά τους συνθέτουν το επιτυχημένο «ιεραρχικό διοικητικό
μοντέλο» που θα κάνει την πυροσβεστική μηχανή να αποδώσει στο μέγιστο.
Η καινοτομία, η μελέτη και η
συγκρότηση νέων προτάσεων σε όλα τα
επίπεδα, τροφοδοτούν με ανανεωτικό αέρα τον πυροσβεστικό επαγγελματικό φορέα, επιταχύνουν την αναγκαία
αναδιοργάνωση και επικαιροποίηση μεθόδων και τακτικών.
Η συμμετοχή του συνόλου του
προσωπικού πλέον με μια νέα εργασιακή κουλτούρα, βασισμένη στο υπερ- αυξημένο
μορφωτικό επίπεδο, τη χρήση των νέων τεχνολογιών, αλλά και την ανάγκη για λήψη
γρήγορων και ορθών αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα διοίκησης, αλλά και σε όλα τα
επίπεδα επιχειρήσεων φέρνει την ανάγκη του συνεχούς επανασχεδιασμού των
τακτικών που συγκροτούν την υλοποίηση της στρατηγικής
Τον καλύτερο επίλογο στο μικρό αυτό σημείωμα, τον δανείζομαι
από τον Ν.Λυγερό, που έγραφε
χαρακτηριστικά προ ετών, με αφορμή τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές στην πατρίδα μας:
«Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η καταπολέμηση της φωτιάς αλλά και η προστασία του
περιβάλλοντος. Κατά συνέπεια, αυτό το περιβάλλον πρέπει να διαμορφωθεί για να
διευκολύνει την μελλοντική του προστασία. Η διείσδυση δεν γίνεται την ώρα της
φωτιάς μα στο χώρο του περιβάλλοντος. Ο χρόνος είναι πρόβλημα, όταν δεν έχει
προετοιμαστεί ο χώρος. Ξεχνάμε ότι το ίδιο το έδαφος μπορεί να προστατεύσει τον
εαυτό του, δίχως πρόσθετη βοήθεια την ώρα του εμπρησμού. Ψάχνουμε λύσεις σε
προβλήματα που δεν έχουμε μελετήσει προηγουμένως. Η τακτική δίχως στρατηγική
δεν έχει ουσιαστικά αποτελέσματα.»