30-10-2011
Μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα, επιχειρεί το συγκεκριμένο άρθρο του Διονύση Βυθούλκα στο www.tovima.gr παίρνοντας ως αφορμή το γεγονός ότι :
<Ο πύρινος εφιάλτης «ξυπνάει» κάθε καλοκαίρι, παρά τις εξαγγελίες περί ετοιμότητας όλων των αρμοδίων υπηρεσιών. Κάθε χρόνο προστίθενται, λίγο-λίγο, δεκάδες χιλιάδες νέες καμένες εκτάσεις στον κατάλογο. Και νέες τραγωδίες, που περνούν στα ψιλά γιατί δεν φαντάζουν - όπως άλλες, παλαιότερες - βιβλικές, κατά τις συνήθεις κοινοτοπίες.>
Το άρθρο συνεχίζει με παρουσίαση των προσωρινών στατιστικών στοιχείων του Α.Π.Σ. σύμφωνα με τα οποία <για το καλοκαίρι του 2011 σε σχέση με το 2010 παρατήθηκε σημαντική αύξηση και στον αριθμό των δασικών πυρκαγιών και στις καμένες εκτάσεις. Εξαίρεση ο Ιούνιος, όπου οι φωτιές ήταν μεν περισσότερες, αλλά η έγκαιρη κατάσβεση σε συνδυασμό με τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες περιόρισε τις απώλειες. Συγκεκριμένα ως προς τον αριθμό των δασικών πυρκαγιών τον Ιούνιο του 2010 είχαν εκδηλωθεί 911 έναντι 978 φέτος, τον Ιούλιο 1.367 έναντι 1.950 φέτος και τον Αύγουστο 1.549 πυρκαγιές έναντι 1.996 φέτος.Η αριθμητική των καμένων εκτάσεων δείχνει από την άλλη πλευρά ότι φέτος τον Ιούνιο αποτεφρώθηκαν κατά τρεις χιλιάδες λιγότερα στρέμματα σε σχέση με πέρυσι. Υστερα, όμως, ήρθαν τα χειρότερα. Τον φετινό Ιούλιο κάηκαν διπλάσιες εκτάσεις σε σχέση με πέρυσι και τον Αύγουστου τριπλάσιες!>
Στη συνέχεια το άρθρο παρουσιάζει εκτίμηση Αξιωματικών της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σύμφωνα με την οποία < παραδέχονται ότι το πάθημα του 2007 φαίνεται πως δεν έγινε μάθημα και φαίνεται ότι «ουδείς προχώρησε σε ουσιαστική αποτίμηση των καταστροφικών αποτελεσμάτων της χρονιάς εκείνης για να εντοπίσει και το πραγματικό πρόβλημα»>
Αναφορικά με τις αιτίες των πυρκαγιών, αντλείται πληροφόρηση από τη μεταπτυχιακή εργασία του αντιπυράρχου κ. Ιωάννη Σταμούλη - ο οποίος είναι και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος - για την Σχολή Εθνικής Ασφάλειας δίνει τις απαντήσεις: «Οι μεγαλύτερες ευθύνες για τα περισσότερα στρέμματα καμένης δασικής έκτασης, κατά σειρά σοβαρότητας, οφείλονται στην έλλειψη πρόληψης, στις πρωτόγνωρες καιρικές συνθήκες και στις αδυναμίες του κατασταλτικού μηχανισμού»
Το άρθρο καταλήγει:
<Επιπροσθέτως, σύμφωνα με αξιωματικούς της Πυροσβεστικής, η εγκατάλειψη των ορεινών και ημιορεινών περιοχών έχει σαν αποτέλεσμα μεγάλες γεωργικές εκτάσεις να έχουν μεταβληθεί σε βόμβες διασποράς της πυρκαγιάς। «Κάποτε στις περιοχές αυτές υπήρχαν άνθρωποι που έκαναν εργασίες μέσα στα δάση, όπως υλοτόμοι, ωστόσο με το πέρασμα του χρόνου εγκατέλειψαν τις εστίες τους και σταδιακά φτάσαμε στην ερημοποίηση των περιοχών», σημειώνουν χαρακτηριστικά τα στελέχη της Πυροσβεστικής. Η βλάστηση όμως μένει εκεί.
Σημαντική παράμετρος, παρά τις καμπάνιες ενημέρωσης, παραμένει και η ανθρώπινη δραστηριότητα. Από την καύση απορριμμάτων και ξερών χόρτων μέχρι εργασίες με μηχανήματα που βγάζουν σπινθήρες. Οι εμπρησμοί από πρόθεση ακολουθούν στον κατάλογο των αιτίων.
Κάθε χρόνο περίπου 5 στις 10 πυρκαγιές οφείλονται σε εμπρησμούς. Οι άλλες μισές καταγράφονται στην κατηγορία «άγνωστα αίτια», με αποτέλεσμα ουδείς να γνωρίζει πως προκλήθηκε η πυρκαγιά για να λάβει την επόμενη φορά τα κατάλληλα μέτρα.
Συνδικαλιστές της Πυροσβεστικής σημειώνουν ακόμα πως ο επιχειρησιακός σχεδιασμός που γίνεται κάθε χρόνο για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών είναι πλασματικός. Περιλαμβάνεται υψηλότερος αριθμός πυροσβεστών από αυτούς που υπηρετούν πραγματικά, αφού δεν υπολογίζονται τα κενά στις οργανικές θέσεις.
Ένα άλλο ζήτημα είναι η φύλαξη των δασών. Οι συνδικαλιστές προτείνουν αντί να φτιάχνεται πυροφυλάκιο μόνο σε μια καμένη δασική έκταση να δημιουργείται σε ένα άλλο βουνό που μπορεί να κινδυνέψει αύριο. «Να μην έχουμε φύλακες για επικοινωνιακούς λόγους, αλλά για ουσιαστικούς», επισημαίνουν χαρακτηριστικά.
Συνεργασία στα χαρτιά
Σχετικά με την συνεργασία Πυροσβεστικής και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως λένε αξιωματικοί του Σώματος, είναι τυπικού χαρακτήρα. Το σημαντικότερο, συμπληρώνουν, είναι ότι δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός να δει τι γίνεται με τα έργα πρόληψης, δηλαδή ποιος αποφασίζει για το τι έργα πρέπει να γίνουν, που και με ποια σκοπιμότητα.
«Το υπουργείο Εσωτερικών δίνει κάθε καλοκαίρι χρήματα και μετά οι δήμαρχοι παρουσιάζουν τιμολόγια για έργα. Το ζητούμενο είναι όμως εάν έγιναν έγκαιρα και έτσι όπως έπρεπε», προσθέτουν.
Χαρακτηριστικές είναι οι απαντήσεις που είχαν δώσει αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος σε ερωτηματολόγιο του συνδικαλιστικού τους οργάνου μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σε κατάσβεση πυρκαγιάς:
- Μη προσπελάσιμοι οδοί για τα πυροσβεστικά οχήματα
- Απουσία αντιπυρικών ζωνών
- Απουσία τοπικών αρχών για καθοδήγηση
- Ελλειψη συντονισμού από τους υπευθύνους.
Παράλληλα θεωρούν πως η ΔΕΗ, ο ΟΣΕ και άλλοι φορείς που δραστηριοποιούνται εντός ή πλησίον δασών ελάχιστα λαμβάνουν τα προληπτικά μέτρα που προβλέπονται για την αποφυγή πρόληψης πυρκαγιάς.
Ακόμη εκτός από τα ήδη καταπονημένα οχήματα που διαθέτει η Πυροσβεστική Υπηρεσία για την μάχη με τις φλόγες ρόλο στην αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς «παίζει» και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο επικεφαλής αξιωματικός.
«Μετά από 3-4 ημέρες συνεχούς επιφυλακής λόγω υψηλής επικινδυνότητας για εκδήλωση πυρκαγιάς ο πυροσβέστης δεν έχει την ίδια αποτελεσματικότητα με την πρώτη ημέρα. Παράλληλα ορισμένοι αξιωματικοί εν όψει κρίσεων για να δείξουν έργο προτιμούν να μένουν μέρα - νύχτα στην υπηρεσία τους ή/ και να κάνουν περιπολίες στα δάση με αποτέλεσμα να καταπονούνται σημαντικά και όταν έρθει η στιγμή να πάνε σε μια πυρκαγιά να μην μπορούν να ανταποκριθούν», αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Ακόμα χειρότερα κάθε καλοκαίρι παρατηρείται το φαινόμενο να μετακινούνται πυροσβεστικές δυνάμεις για να επιχειρήσουν σε περιοχές που δεν τις γνωρίζουν και να κάνουν κατάσβεση σε ένα εντελώς άγνωστο περιβάλλον, χωρίς καθοδήγηση।>