ΤΟ ΤΣΟΥΝΑΜΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ


Ο Ποσειδώνας, ενώ ετοιμάζεται να εκσφενδονίσει ένα μεγάλο κομμάτι γης (πιθανόν νησί) εναντίον του Γίγαντα Εφιάλτη. Από ερυθρόμορφο κρατήρα του 480 π.Χ. Kunsthistorisches Museum, Βιέννη



Μετά το καταστροφικό τσουνάμι που έπληξε την Ιαπωνία, χρήσιμο είναι να ανατρέξουμε στην ιστορία να ανακαλύψουμε τον ιστορικό κύκλο εμφάνισης του φαινομένου.
Αναζητώντας στην ελληνική κλασική ιστορία, σημαντικά στοιχεία ανευρίσκουμε σε περιγραφή του Θουκυδίδη από το 3ο βιβλίο της Ιστορίας του.
Η αναφορά του, με πραγματικά ιστορικό τρόπο, αναφέρεται για το χειμώνα του 427 π.Χ., όταν σημειώνονται πολλοί σεισμοί στην Αθήνα, στην Εύβοια και στη Βοιωτία και ειδικά στον Ορχομενό.
Είναι η ίδια εποχή, που στις Οροβιές, στο ΒΔ άκρο της Εύβοιας, κατά την εξιστόρηση του Θουκυδίδη, κατακλύσθηκαν από τεράστιο κύμα και όσοι δεν πρόφθασαν να καταφύγουν στα υψώματα σκοτώθηκαν, ενώ τμήμα της ξηράς καταποντίστηκε. Το κύμα παρέσυρε και τμήμα του αθηναϊκού τείχους στο νησάκι Αταλάντη της Λοκρίδος, όπου κομμάτιασε μία από τις δύο αθηναϊκές τριήρεις που ήταν τραβηγμένες στην ξηρά. Στην αντικρινή Πεπάρηθο (Σκόπελο) ‘εγένετο κύματος επαναχώρησις’ και καταστράφηκε τμήμα του τείχους, το πρυτανείο και οικίες.»
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι ο Θουκυδίδης αποδίδει το ‘τσουνάμι’ στο σεισμό και όχι σε άλλη αιτία, όπως η οργή του σεισίχθονος[3] ή ἐνοσίχθονος Ποσειδώνος.

"Κατά το επόμενον θέρος, οι Πελοποννήσιοι και οι σύμμαχοι, υπό την αρχηγίαν του βασιλέως των Λακεδαιμονίων Άγιδος, υιού του Αρχιδάμου, ήλθαν μέχρι του Ισθμού με την πρόθεσιν να εισβάλουν εις την Αττικήν αλλ' επειδή έγιναν πολλοί σεισμοί επέστρεψαν οπίσω, χωρίς να γίνη εισβολή. Κατά την ιδίαν περίπου εποχήν, ενώ εξηκολούθουν οι σεισμοί, η θάλασσα, αφού απεσύρθη από την παραλίαν των Οροβιών της Ευβοίας και επυργώθη εις κύμα, επέδραμε τμήμα της πόλεως, και εν μέρει μεν υπεχώρησεν, εν μέρει όμως κατέκλυσε την ακτήν, ούτως ώστε ό,τι πριν ήτο γη, είναι σήμερον θάλασσα, και όσοι δεν επρόφθασαν να καταφύγουν εις τα υψηλότερα σημεία, επνίγησαν. Και περί την νήσον Αταλάντην, κειμένην πλησίον της παραλίας των Οπουντίων Λοκρών, έγινε παρομοία πλημμύρα, η οποία παρέσυρε μέρος του Αθηναϊκού φρουρίου και συνέτριψεν εν εκ των δύο πλοίων, τα οποία ήσαν ανειλκυσμένα επί της ξηράς. Και εις την Πεπάρηθον, η θάλασσα απεσύρθη από την παραλίαν αλλά δεν κατέκλυσε την ξηράν, σεισμός όμως κατέρριψε μέρος του τείχους και το πρυτανείον και ολίγας άλλας οικίας. Αιτία του φαινομένου αυτού κατά την γνώμην μου είναι ότι ο σεισμός, εις το σημείον όπου ήτο ισχυρότερος, έσπρωξε προς τα οπίσω την θάλασσαν και με την αιφνιδίαν παλινδρόμησίν της κατέστησε την πλημμύραν βιαιοτέραν, χωρίς τον σεισμόν όμως μου φαίνεται ότι δεν ημπορούσε να συμβή τούτο."

Τα στοιχεία αντλήθηκαν από ανάρτηση του φιλόλογου Σπυρ. Βλιώρα.
http://gym-karper.gre.sch.gr