Πυροσβέστες στο... ντιβάνι
«Αθωράκιστους» ψυχολογικά κρίνουν τους συναδέλφους τους ο πρόεδρος της Ενωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος κ. Γιάννης Σταμούλης και ο υποστράτηγος ε.α. και πολλά χρόνια συνδικαλιστικός εκπρόσωπος των αξιωματικών κ. Νίκος Διαμαντής στο πρόσφατα εκδοθέν βιβλίο «Διαχείριση κρίσεων από μαζικές καταστροφές». Σε ένα από τα κεφάλαια, με τίτλο «Επαφή με την απώλεια ζωής», αναφέρεται μεταξύ άλλων στη διαδικασία αναγγελίας θανάτου στην οικογένεια του θύματος. Διοικητές υπηρεσιών οι οποίες αναλαμβάνουν συνήθως τη διαδικασία αυτή επισημαίνουν ότι δεν έχουν ειδική εκπαίδευση - στο βιβλίο σημειώνονται κάποιες οδηγίες.
Ανάμεσα στις προτάσεις των συγγραφέων είναι τα Σώματα Ασφαλείας να συμπεριλάβουν στον επιχειρησιακό σχεδιασμό τους υπηρεσίες και οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα ψυχοκοινωνικής παρέμβασης και μέσω της συνεργασίας να γίνει αποτελεσματική χρήση των υπηρεσιών τους.
Στη Ρικομέξ και στο Γραμματικό...
«Ημασταν πάνω από τρεις ημέρες στη Ρικομέξ. Διαπίστωσα και στους φαντάρους που βρίσκονταν στον χώρο και στους δικούς μου συναδέλφους την ψυχολογική κόπωση από την καταστροφή. Οσα έζησα με ακολουθούσαν για πολλές ημέρες και το αντιμετώπισα από μόνος μου, όπως κάνουν σχεδόν όλοι μας. Δεν μπορείς εύκολα να το συζητήσεις» λέει στο «Βήμα».
«Στην επιχείρηση στο Γραμματικό ήταν εφιαλτικό το στίγμα που μου άφησε. Μέσα σε πολύ λίγα τετραγωνικά είδα τα πτώματα τόσο πολλών ανθρώπων. Με επηρέασε σημαντικά ειδικά και μου έρχονται στο μυαλό οι σκηνές που αντίκρισα όταν πρόκειται να ταξιδέψω με αεροπλάνο» συμπληρώνει ο κ. Σταμούλης.
Καταφύγιο στην ασφάλεια
Ο κ. Βιτζηλαίος τόνισε ότι «όλο αυτό το σκηνικό σε επηρεάζει στην καθημερινότητά σου. Αναζητάς πλέον την ασφάλεια για εσένα και την οικογένειά σου. Πιο ασφαλές σπίτι, πιο ασφαλές αυτοκίνητο».
Πρόσθεσε πάντως ότι «τον φόβο, την ψυχολογική επίπτωση που μπορεί να έχουμε δεν την εκφράζουμε. Για παράδειγμα, δεν επιτρέπεται να πεις δεν πάω σε μια επιχείρηση μετά από σεισμό έχοντας δει τις συνέπειες σε παλαιότερο περιστατικό. Δεν υπάρχουν περιθώρια να φοβηθείς. Κάποιοι άνθρωποι περιμένουν κάτι από εμάς. Και εμείς πρέπει να τους προσφέρουμε τη βοήθειά μας».
Ο αξιωματικός της Πυροσβεστικής λέει στο «Βήμα» ότι «συνήθως αυτά τα ζητήματα τα συζητάμε μεταξύ συναδέλφων και αλληλοβοηθιόμαστε, αλλά θα ήταν χρήσιμη μια ψυχολογική βοήθεια διότι ένας ειδικός θα μας έδινε καλύτερες συμβουλές».
«Βλέπουν εφιάλτες...»
Αναφορικά με τις πιο «ευάλωτες» ομάδες είπε ότι μεγαλύτερη πιθανότητα έχουν όσοι αντιμετώπιζαν ψυχολογικά προβλήματα πριν επιλέξουν αυτό το επάγγελμα, τα άτομα που το ξεκινούν σε νεαρή ηλικία και όσοι έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. «Οι παράγοντες που μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους αυτούς είναι η ισχυρή κοινωνική στήριξη από το οικογενειακό και επαγγελματικό περιβάλλον και τα άτομα αυτά να αναπτύξουν ψυχολογικές στρατηγικές αντιμετώπισης κρίσης» τονίζει στο «Βήμα» η κυρία Θεοτοκά.
«Εάν βιώνουν κάποια από τα συμπτώματα που προανέφερα, δεν θα πρέπει να διστάσουν να ζητήσουν ψυχολογική βοήθεια και να απευθυνθούν σε ψυχολόγο. Γενικά οι υπηρεσίες διάσωσης θα πρέπει να είναι στελεχωμένες με προσωπικό ψυχολόγων - ψυχιάτρων και θα πρέπει να ελέγχονται πολύ πιο συχνά από άλλες ομάδες εργαζομένων» επισημαίνει η κυρία Θεοτοκά.
Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 6 Νοεμβρίου 2013
Αναζητούν ψυχολογική στήριξη ύστερα από καταστροφές που μένουν χαραγμένες στην ψυχή και στο μυαλό
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 07/11/2013 05:45
Επέλεξαν το διαρκές φλερτ με τον κίνδυνο. Ανάμεσα στις παγίδες ωστόσο που κρύβει το επάγγελμα του πυροσβέστη είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις από περιστατικά που καλούνται να αντιμετωπίσουν (κυρίως φυσικές καταστροφές με θύματα). Αναντίρρητα, σκηνές που μένουν βαθιά χαραγμένες στο μυαλό και στην ψυχή. Οπως λένε οι ίδιοι, η κατάσταση αυτή επηρεάζει ακόμα και την καθημερινότητά τους, γι' αυτό ζητούν από το Αρχηγείο της Πυροσβεστικής να μεριμνήσει για την ψυχολογική υποστήριξη τους, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό.
«Αθωράκιστους» ψυχολογικά κρίνουν τους συναδέλφους τους ο πρόεδρος της Ενωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος κ. Γιάννης Σταμούλης και ο υποστράτηγος ε.α. και πολλά χρόνια συνδικαλιστικός εκπρόσωπος των αξιωματικών κ. Νίκος Διαμαντής στο πρόσφατα εκδοθέν βιβλίο «Διαχείριση κρίσεων από μαζικές καταστροφές». Σε ένα από τα κεφάλαια, με τίτλο «Επαφή με την απώλεια ζωής», αναφέρεται μεταξύ άλλων στη διαδικασία αναγγελίας θανάτου στην οικογένεια του θύματος. Διοικητές υπηρεσιών οι οποίες αναλαμβάνουν συνήθως τη διαδικασία αυτή επισημαίνουν ότι δεν έχουν ειδική εκπαίδευση - στο βιβλίο σημειώνονται κάποιες οδηγίες.
Ανάμεσα στις προτάσεις των συγγραφέων είναι τα Σώματα Ασφαλείας να συμπεριλάβουν στον επιχειρησιακό σχεδιασμό τους υπηρεσίες και οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα ψυχοκοινωνικής παρέμβασης και μέσω της συνεργασίας να γίνει αποτελεσματική χρήση των υπηρεσιών τους.
Στη Ρικομέξ και στο Γραμματικό...
Ο κ. Σταμούλης είχε λάβει μέρος στις επιχειρήσεις διάσωσης εγκλωβισμένων στο εργοστάσιο της Ρικομέξ που κατέρρευσε στον σεισμό της Αθήνας τον Σεπτέμβριο του 1999 όπως και στην επιχείρηση στο Γραμματικό μετά τη συντριβή του αεροσκάφους της εταιρείας «Ηλιος» τον Αύγουστο του 2005.
«Ημασταν πάνω από τρεις ημέρες στη Ρικομέξ. Διαπίστωσα και στους φαντάρους που βρίσκονταν στον χώρο και στους δικούς μου συναδέλφους την ψυχολογική κόπωση από την καταστροφή. Οσα έζησα με ακολουθούσαν για πολλές ημέρες και το αντιμετώπισα από μόνος μου, όπως κάνουν σχεδόν όλοι μας. Δεν μπορείς εύκολα να το συζητήσεις» λέει στο «Βήμα».
«Στην επιχείρηση στο Γραμματικό ήταν εφιαλτικό το στίγμα που μου άφησε. Μέσα σε πολύ λίγα τετραγωνικά είδα τα πτώματα τόσο πολλών ανθρώπων. Με επηρέασε σημαντικά ειδικά και μου έρχονται στο μυαλό οι σκηνές που αντίκρισα όταν πρόκειται να ταξιδέψω με αεροπλάνο» συμπληρώνει ο κ. Σταμούλης.
Καταφύγιο στην ασφάλεια
Ο αντιπύραρχος κ. Γιώργος Βιτζηλαίος έχει βρεθεί στους σεισμούς το 1992 στην Τουρκία, το 1995 στο Αίγιο, το 1999 στην Αθήνα κ.α. Επισημαίνει ότι «όταν συμμετέχεις σε μια επιχείρηση για τον απεγκλωβισμό ανθρώπων δεν έχεις χρόνο να σκεφτείς επειδή εκείνη τη στιγμή δίνεις μάχη με τον χρόνο. Μετά, όταν βλέπεις το αποτέλεσμα, αρχίζεις να συνειδητοποιείς τι έχει συμβεί. Αρχίζει να κλονίζεται η εμπιστοσύνη απέναντι στις δυνατότητες των ανθρώπων, στις δικές σου. Βλέπεις μπροστά σε μια τέτοια καταστροφή πόσο "μικρός" είναι άνθρωπος και πόσα λίγα μπορείς να κάνεις, να προσφέρεις».
Ο κ. Βιτζηλαίος τόνισε ότι «όλο αυτό το σκηνικό σε επηρεάζει στην καθημερινότητά σου. Αναζητάς πλέον την ασφάλεια για εσένα και την οικογένειά σου. Πιο ασφαλές σπίτι, πιο ασφαλές αυτοκίνητο».
Πρόσθεσε πάντως ότι «τον φόβο, την ψυχολογική επίπτωση που μπορεί να έχουμε δεν την εκφράζουμε. Για παράδειγμα, δεν επιτρέπεται να πεις δεν πάω σε μια επιχείρηση μετά από σεισμό έχοντας δει τις συνέπειες σε παλαιότερο περιστατικό. Δεν υπάρχουν περιθώρια να φοβηθείς. Κάποιοι άνθρωποι περιμένουν κάτι από εμάς. Και εμείς πρέπει να τους προσφέρουμε τη βοήθειά μας».
Ο αξιωματικός της Πυροσβεστικής λέει στο «Βήμα» ότι «συνήθως αυτά τα ζητήματα τα συζητάμε μεταξύ συναδέλφων και αλληλοβοηθιόμαστε, αλλά θα ήταν χρήσιμη μια ψυχολογική βοήθεια διότι ένας ειδικός θα μας έδινε καλύτερες συμβουλές».
«Βλέπουν εφιάλτες...»
Μιλώντας στο «Βήμα» η κλινική ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο δρ Ιλια Θεοτοκά σημείωσε ότι οι διασώστες εμφανίζουν μετατραυματική διαταραχή άγχους και συχνά αναβιώνουν τις αναμνήσεις των τραυματικών γεγονότων. «Βλέπουν εφιάλτες γύρω από τα γεγονότα και παράλληλα βιώνουν άγχος, κατάθλιψη, απώλεια ενδιαφέροντος για ευχάριστες δραστηριότητες, αποστασιοποιούνται στις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, παθαίνουν πιο συχνά κρίση πανικού και έχουν διαταραχές ύπνου» σημειώνει.
Αναφορικά με τις πιο «ευάλωτες» ομάδες είπε ότι μεγαλύτερη πιθανότητα έχουν όσοι αντιμετώπιζαν ψυχολογικά προβλήματα πριν επιλέξουν αυτό το επάγγελμα, τα άτομα που το ξεκινούν σε νεαρή ηλικία και όσοι έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. «Οι παράγοντες που μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους αυτούς είναι η ισχυρή κοινωνική στήριξη από το οικογενειακό και επαγγελματικό περιβάλλον και τα άτομα αυτά να αναπτύξουν ψυχολογικές στρατηγικές αντιμετώπισης κρίσης» τονίζει στο «Βήμα» η κυρία Θεοτοκά.
«Εάν βιώνουν κάποια από τα συμπτώματα που προανέφερα, δεν θα πρέπει να διστάσουν να ζητήσουν ψυχολογική βοήθεια και να απευθυνθούν σε ψυχολόγο. Γενικά οι υπηρεσίες διάσωσης θα πρέπει να είναι στελεχωμένες με προσωπικό ψυχολόγων - ψυχιάτρων και θα πρέπει να ελέγχονται πολύ πιο συχνά από άλλες ομάδες εργαζομένων» επισημαίνει η κυρία Θεοτοκά.
Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 6 Νοεμβρίου 2013