Του ε.α. Αντιστρατήγου Γιάννη Σταμούλη
16η Αυγούστου 1911,στις 1.30 ξεσπάει μεγάλη πυρκαγιά στο κτίριο που στεγαζόταν το Γενικό Χημείο του Κράτους.
Το κτίριο καταλάμβανε ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο, που περικλειόταν από τις οδούς Σόλωνος, Χαριλάου Τρικούπη, Μαυρομιχάλη και Σκουφά.
Τα εύφλεκτα υλικά, η καθυστέρηση ειδοποίηση της Πυροσβεστικής Μοίρας, αλλά και η χρονοβόρα διαδικασία προετοιμασίας και επέμβασης των ιπποκίνητων και ατμοκίνητων πυροσβεστικών αντλιών, είχαν ως αποτέλεσμα την γρήγορη εξάπλωση της πυρκαγιάς σε όλο το τετράγωνο και την σχεδόν ολοσχερή καταστροφή του.
Οι άνδρες της Πυροσβεστικής Μοίρας, με επικεφαλής τον Υπολοχαγό Γουσουτόπουλο, ρίχθηκαν στη μάχη με τις φλόγες και τους δηλητηριώδεις καπνούς.
Η αναμέτρηση με τις φλόγες δυστυχώς ήταν άνιση. “Η τόλμη των πυροσβεστών προκαλεί το θαυμασμό του συγκεντρωμένου κόσμου. Αψηφούντες το κίνδυνο με πρωτοφανή ηρωισμό ανταπεξέρχονται κατά της σφοδρότητος της πυρός, του τρεφομένου διαρκώς εκ των εν τω Χημείω διαφόρων ευφλέκτων υλών, ώρμων εντός των φλογών ή αναρριχώμενοι επί των κλιμάκων διηύθυνον εκείθεν τα στόμια των αντλιών κατ΄αυτών αναρριπιζόμενοι υπό του ανέμου. Δυστυχώς, επέπρωτο, να πέσουν και τινές εξ αυτών θύματα του ηρωισμού των”. (Εφημερίδα ‘Εμπρός’17-8-1911,φύλλο 5322) .
Οι Πυροσβέστες Π.Καραγιαννίδης και Π.Τσαβλής χάνουν τη ζωή του από τους ασφυκτικούς καπνούς του φλεγόμενου φαρμακευτικού εργαστηρίου, ενώ ο στρατιώτης Κ. Ζαΐμης τραυματισμένος σοβαρά, μεταφέρεται στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο όπου και έχασε τη μάχη με τη ζωή δύο μέρες αργότερα. Δύο ακόμα Πυροσβέστες, τραυματίζονται με εγκαύματα και μώλωπες στο πρόσωπο και στα χέρια.
Είναι οι πρώτοι Πυροσβεστικοί Υπάλληλοι, στη χώρα μας που χάνουν τη ζωή τους, την ώρα του καθήκοντος, επιδεικνύοντας απαράμιλλο ηρωισμό.
Από το ο συμβάν αναδεικνύονται οι σοβαρές ελλείψεις του συστήματος πυρόσβεσης σε εξοπλισμό και μέσα. “Αλλ΄ η πυρκαιά αυτή έδωκεν άπαξ έτι αφορμήν να καταδειχθή ότι η προσωπική ανδρεία των Πυροσβεστών, δύο εκ των οποίων εύρον έντιμον θάνατον κατά την εκτέλεσιν του καθήκοντος των, δεν αρκεί, όπως το Σώμα τούτο εκπληροί αποτελεσματικώς το έργον του. Ο ζήλος η προθυμία και η αφοσοίωσις εν γένει,αίτινες ανεπτύχθησαν χθες, παρουσιάζουν μοναδικόν φαινόμενον,αλλ΄η ατέλεια των οργάνων, τα οποία ετέθησαν εις τη διάθεσιν του Πυροσβεστικού Λόχου, κατέστησαν ασήμαντα τα αποτελέσματα των προσόντων αυτών. Οι σωλήνες ήσαν διάτρητοι και ανεπαρκείς δια την καλή διεύθυνσιν του ύδατος. Οι άνδρες εστερούντο ειδικών προσωπίδων κατά της ασφυξίας και δύο εξ΄αυτών εύρον οικτρόν θάνατον. Και δεν πρέπει να μείνη, επίσης, απαρατήρητον ότι εδέησαν, ένεκα της ελλείψεως επαρκούς αριθμού πυροσβεστών, να στρατολογηθώσιν και στρατιώται προς υποβοήθησιν του έργου της κατασβέσεως.Υπό τοιούτους όρους λοιπόν καθίσταται αναγκαίον επιβλητικώς να στραφή σύντονος η προσοχή προς πάσας τας ατελείας ταύτας αίτινες δεν είναι μεν σημεριναί,αλλ΄εκ των οποίων κατά μέγιστον μέρος εξαρτάται η επιτυχής ενέργεια του πυροσβεστικού σώματος εις ωρισμένας στιγμάς. Η Υπηρεσία αύτη δεν χρειάζεται, όπως ευδοκιμήση, ειμή ολίγην καλήν θέλησιν και ολίγον ζήλον και ολίγας δαπάνας προς πλήρη οργάνωσιν αυτής”(.Εφημερίδα ‘Εμπρός’ ,17-8-1911,φύλλο 5322)
Η επικήδεια τελετή των Καραγιαννίδη και Τσαβλή έγινε με κάθε επισημότητα από την πλευρά της Πολιτείας, την οποία εκπροσώπησαν τρεις Υπουργοί (Ρεπούλης, Δημητρακόπουλος, Γρυπάρης) ενώ την παρακολούθησαν το σύνολο του στρατιωτικού προσωπικού και χιλιάδες πολιτών της πρωτεύουσας.
Η πομπή των δύο καλυμμένων από την γαλανόλευκη σημαία φέρετρων, ξεκίνησε από το Πολιτικό Νοσοκομείο και με τη συνοδεία μιας διμοιρίας Πυροβολικού και Μηχανικού καθώς και της μπάντας της Φρουράς κατέληξε στο ναό του Αγίου Γεωργίου Καρύτσης, όπου της νεκρώσιμης ακολουθίας χοροστάτησε ο Επίσκοπος Χαλκίδας, ενώ την επικήδεια ομιλία εκφώνησε ο καθηγητής Πανεπιστημίου και Διευθυντής του Χημείου κ. Δαμβέργης.
Στη συνέχεια η νεκρική πομπή πέρασε μπροστά από τις εγκαταστάσεις της Πυροσβεστικής Μοίρας και μέσω της οδού Σταδίου κατέληξε στο Α΄ Νεκροταφείο. “Όλος ο κόσμος, βλέπων τους δύο ήρωας του καθήκοντος εδάκρυεν, οι δε συνάδελφοί των πυροσβέσται και λοιποί στρατιώται, έπιπτον επί των νεκρών και τους ησπάζοντο με λιγμούς.Το θέαμα ήταν σπαρακτικώτατον (Εφημερίδα ‘Εμπρός’ 18-8-1911,φύλλο 5323)
Η κηδεία του Κ. Ζαΐμη έγινε στις 19 Αυγούστου “μετά της αυτής επισημότητας και επιβλητικότητας μεθ΄ης εγένετο και η των δύο άλλων θυμάτων”. (Εφημερίδα ‘Εμπρός’ ,19-8- 1911,φύλλο 5324)
Οι εκδηλώσεις, η συμμετοχή των επισήμων και η πάνδημη παρουσία στην κηδεία των Πυροσβεστών, καθώς και η δημοσιότητα που έδωσε ο Τύπος της εποχής στο γεγονός, συγκλόνισαν την Αθηναϊκή κοινωνία και η πυρκαιά αυτή είναι δυνατό να θεωρηθεί ότι αποτελεί σταθμό στην ιστορία του Πυροσβεστικού Σώματος, γιατί ππροβλημάτισε και εδίδαξε για την ανάγκη να υπάρχει πολυάριθμη πυροσβεστική Μονάδα με σύγχρονα και επαρκή μέσα προκειμένου να προστατεύει αποτελεσματικά από τις πυρκαγιές το κοινό και το Δημόσιο συμφέρον. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα από τον ημερήσιο τύπο της εποχής που μεταξύ των άλλων αναφέρει: “Οι ταλαίπωροι πυροσβέσται ερρίφθησαν με ανέκφραστον αυτοθυσίαν εις το έργον των και δύο εκαρβουνοποιήθησαν μαζί με το Χημείον,εκτός των άλλων που βρίσκονται ακόμη εις κρισιμότατον κίνδυνον. Αιωνία η μνήμη εις τα γενναία παλληκάρια. Ελπίζομεν ότι η Κυβέρνησις δεν θα λησμονήση το καθήκον της απέναντι των υπερανθρώπων αυτών των αγωνιστών του αλτρουισμού…Ο Αθανάσιος Διάκος και οι δύο απανθρακωθέντες Πυροσβέσται ανήκουν εις το αυτό ύψος θαυμασμού και ευγνωμοσύνης της Πατρίδος…