Σελίδες

Ο εμπρησμός ως μέσο τρομοκρατίας

                   (Δημοσιευμένο στο τεύχος 172 Ιουλ/Αυγ. 2015 της Πυροσβεστικής Επιθεώρησης)

Στην χώρα μας, ιδιαίτερα μετά την μεταπολίτευση, σε μια έντονη και φορτισμένα πολιτικοκοινωνική περίοδο, σημειώθηκε  μια μακριά χρονική περίοδος, που  τη χαρακτήρισε ένας κύκλος αίματος και καταστροφής από τρομοκρατικές δράσεις.

Στο φονικό οπλοστάσιο, των δρώντων, περιλήφθηκε και το μέσο του «εμπρησμού».
Με διάφορους τρόπους και μέσα, η πρόκληση  πυρκαγιάς, στους επιλεγμένους στόχους, πέρα από την υλική τους καταστροφή, παρείχαν το «αναγκαίο συστατικό» του πανικού, του διάχυτου τρόμου και εξασφάλιζαν τον «κρότο της δημοσιότητας» και την εξασφαλισμένη  θέαση του εγχειρήματος.
Αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας, 19 Αυγούστου 1974, εκδηλώνεται  εμπρησμός σε αυτοκίνητο ξένης αποστολής. 
Σχεδόν ένα χρόνο μετά στις 29 Απριλίου 1975 η οργάνωση Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας (Ε.Λ.Α.) αναλαμβάνει την ευθύνη  για τον εμπρησμό 8 αυτοκινήτων ξένων αποστολών. Η  ίδια οργάνωση αναλαμβάνει την ευθύνη για 
τον εμπρησμό του κινηματογράφου ‘’ΑΤΤΙΚΟΝ’’ στις 15 Ιανουαρίου του 1977, 
τον εμπρησμό του κινηματογράφου ‘’ΚΑΛΛΙΘΕΑ’’ στις 12 Φεβρουαρίου και 
τον εμπρησμό δεκάδων αμερικάνικων αυτοκινήτων σε όλη την Ελλάδα στις 30 Μαρτίου 1977.  Δυο χρόνια μετά αναλαμβάνει την ευθύνη  για τον  εμπρησμό στο κτίριο του Υπουργείου Παιδείας στις 26 Ιουλίου του 1979.
Την ίδια περίοδο, η οργάνωση,  Λαϊκός Αγώνας, αναλαμβάνει,  την ευθύνη για τον εμπρησμό  4 αμερικάνικων αυτοκινήτων στην Θεσσαλονίκη στις  21 Απριλίου του 1977
Ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου του 1980 ξεσπούν ταυτόχρονα  μεγάλες πυρκαγιές στα δύο τότε πιο γνωστά πολυκαταστήματα της Αθήνας, το «Μινιόν» στην οδό Πατησίων και το «Κατράντζος» στην οδό Σταδίου.
Οι πυρκαγιές είναι καταστροφικές, καθώς τα υλικά στο εσωτερικό τους είναι ιδιαίτερα εύφλεκτα και οι πυροσβεστικές δυνάμεις κόπηκαν στα δύο για να αντιμετωπίσουν και τα δύο συμβάντα και ιδιαίτερο μέλημά τους ήταν να εμποδίσουν την εξάπλωσή τους στα παρακείμενα κτίρια.
Οι ζημιές σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς της Πυροσβεστικής  και στα δύο κτίρια ανήλθαν σε 2 δισεκατομμύρια δραχμές. 
Η καταστροφή αναδείχθηκε  σε πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης με  τον τότε Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης,  Ανδρέα Παπανδρέου να κατηγορεί την κυβέρνηση ότι «επιτρέπει σε παρακρατικά και εγκληματικά στοιχεία να επιδίδονται σε καταστροφές που θίγουν επαγγελματίες και εργαζόμενους, καθώς και τη γαλήνη του κόσμου», το ΚΚΕ να κάνει λόγο για  «σκοτεινή υπόθεση» και τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Ράλλη να κατηγορεί τον  πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για «εκμετάλλευση του τραγικού γεγονότος».
Λίγες μέρες αργότερα η οργάνωση  «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης 80», σε προκήρυξή της,  δικαιολογεί την επίθεση στα πολυκαταστήματα γράφοντας χαρακτηριστικά ότι «κάθε επιχείρηση, έτσι και αυτές στηρίζονται στην εκμετάλλευση των προλετάριων. Τα αφεντικά εκμεταλλεύονται την ανάγκη των προλετάριων να έχουν ένα εισόδημα για να ζήσουν και τους στριμώχνουν στο μεροκάματο, την αλλοτρίωση και τη μιζέρια».
Στην εικοσαετία 1975-1995 ο Ε.Λ.Α. θα αναλάβει την ευθύνη για εκατοντάδες εμπρησμούς σε  διάφορα μέσα και εγκαταστάσεις (κυρίως οχήματα αμερικάνικες εγκαταστάσεις).
Το επόμενο διάστημα και κυρίως την εξαετία 2002-2008  θα σημειωθούν εκατοντάδες εμπρηστικές επιθέσεις σε καταστήματα τραπεζών, Α.Τ.Μ., δημόσιες υπηρεσίες, πολιτικά γραφεία, κάμερες παρακολούθησης, σε όλη την χώρα με τις περισσότερες από αυτές στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Δεκάδες οργανώσεις θα αναλάβουν την ευθύνη των χτυπημάτων.
Η μεγαλύτερη όμως έξαρση της χρήσης του εμπρησμού ως μέσο «κοινωνικής σύγκρουσης» παρατηρείται το 2008.
 Η οργάνωση Συνομωσία Πυρήνων της Φωτιάς (Σ.Π.Φ.), η οποία θέτει και στην επωνυμία της (Φωτιά)  τον βασικό της τρόπο δράσης, από  τις 18 έως και τις 20 Μαρτίου ενεργεί μια  σειρά εμπρηστικών επιθέσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, σε  τράπεζες, ΙΧ εταιριών σεκιούριτι, πούλμαν της αστυνομίας. 
Η ίδια οργάνωση αναλαμβάνει την ευθύνη για: 
Τους εμπρησμούς, στις 9 Απριλίου, σε αντιπροσωπείες ιταλικών αυτοκινήτων και υποκαταστημάτων ιταλικών ρούχων.
Τους 11 εμπρησμούς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, στις 30 Μαΐου. 
Η εμπρηστική δραστηριότητα θα ενταθεί το επόμενο διάστημα. Στις 9-10Ιουλίου  σημειώνονται επιθέσεις σε  μηχανές της Δημοτικής Αστυνομίας στο Π. Φάληρο και διπλωματικό όχημα του Μαρόκο στο Π. Ψυχικό, ενώ λίγες μέρες μετά στις 15 Ιουλίου  σημειώνεται εμπρησμός στα γραφεία της τοπικής οργάνωσης της Ν.Δ. στη Θεσσαλονίκη. 
Στις 9 Αυγούστου  σημειώνεται εμπρησμός στο  παράρτημα της ΔΕΗ στο Περιστέρι, στις  4 Σεπτεμβρίου τοποθετείται εμπρηστικός μηχανισμός στην είσοδο γραφείων  εταιρίας  στη Θεσσαλονίκη, στις 13  του ίδιου μήνα πυρπολούνται οχήματα και μηχανές στο Αστυνομικό Τμήμα Δωδεκανήσου.
Η  πύρινη δραστηριότητα εντείνεται προς το τέλος του ίδιου μήνα, όπου στις  25-26  σημειώνονται εμπρηστικές επιθέσεις στην Αθήνα και  στη Θεσσαλονίκη, στις 27  πυρπολούνται  στη λεωφόρο Συγγρού αυτοκίνητα  εταιρίας, ενώ  στις 29  τοποθετείται εμπρηστικός μηχανισμός στην Εθνική Τράπεζα στον παράδρομο της εθνικής στο 17ο χιλιόμετρο της Αθηνών-Λαμίας. 
Λίγες μέρες μετά στις  7 Οκτωβρίου   πυρπολούνται  δύο ΑΤΜ της Εθνικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη, ενώ στις 29 του ίδιου μήνα τοποθετείται  εμπρηστικός μηχανισμός μέσα στο χώρο του Στρατοδικείου του ΡΟΥΦ, με την ευθύνη της δράσης να  αναλαμβάνει η Σ.Π.Φ.
Στην  αρχή του Νοεμβρίου  και μεταξύ 2 και 4,  σημειώνεται  ένα μπαράζ εννιά εμπρηστικών επιθέσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη  σε στρατιωτικά  οχήματα, ενώσεις απόστρατων αξιωματικών, εταιρίες πληροφορικών συστημάτων που συνεργάζονται με το στρατό, και το πολιτικό γραφείο του τότε υπουργού Άμυνας Βαγγέλη Μεϊμαράκη. Την  ευθύνη αναλαμβάνει η Σ.Π.Φ.
Στις 3 Δεκέμβρη   τοποθετείται  εμπρηστικός μηχανισμός στο Γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων στο Κολωνάκι. 
Την Πρωτοχρονιά του 2009 σημειώνονται  14 επιθέσεις  σε Αθήνα και
Θεσσαλονίκη. Την  ευθύνη αναλαμβάνει η Σ.Π.Φ.
Στις 5 Φεβρουαρίου, χτυπήθηκαν  με γκαζάκια τα γραφεία του τότε αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών και αρμόδιου σε θέματα Δημόσιας Τάξης, κ. Χρήστου Μαρκογιαννάκη στο Κολωνάκι. 
Από τις 11 έως και τις  12 του ίδιου μήνα   σημειώνονται  17 εμπρηστικές επιθέσεις σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη. 
Στις 9 Απριλίου  τέσσερις ωρολογιακοί εμπρηστικοί μηχανισμοί τοποθετούνται σε εκκλησίες  σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη. Την  ευθύνη αναλαμβάνει η Σ.Π.Φ. Η ίδια οργάνωση  θα αναλάβει και την ευθύνη για τις  επιθέσεις σε οχήματα και εταιρίες security, σε Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Αθήνα, μεταξύ  14 και 19 Μαΐου.
Η οργάνωση Συνωμοσία Πυρήνων  Φωτιάς 2  στις  10 Ιουλίου 2011 αναλαμβάνει την ευθύνη για  τους εμπρησμούς σε 12 οχήματα του ΟΤΕ στο Μαρούσι.
Tα ξημερώματα της 7ης Οκτωβρίου τον ίδιο χρόνο σημειώνεται ένα μπαράζ εμπρησμών σε  6 Α.Τ.Μ. τραπεζών (Πλατεία Κάνιγγος υποκατάστημα Πειραιώς-Βύρωνα υποκατάστημα Probank Γαλάτσι υποκατάστημα Alpha Bank-Κυψέλη υποκατάστημα Alpha Bank-Γκύζη υποκατάστημα Αγροτικής-Αιόλου υποκατάστημα Εθνικής}.
Στις 26 Νοεμβρίου, η οργάνωση Επαναστατική Αντεπίθεση αναλαμβάνει την ευθύνη  για τις εμπρηστικές επιθέσεις στα γραφεία της εφορίας: ΔΟΥ Παγκρατίου, στην οδό Δαμάρεως - ΔΟΥ Γλυφάδας, στην οδό Γούναρη. 
Στα τέλη του 2011 σημειώνονται  τρεις εμπρηστικές επιθέσεις στα γραφεία  της αναπληρώτριας υπουργού εξωτερικών και τέως υπουργού υγείας Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου,  του υπουργού δικαιοσύνης Μιλτιάδη Παπαϊωάννου, της βουλευτού του ΠΑΣΟΚ Βάσως Παπανδρέου. Την ευθύνη αναλαμβάνει η οργάνωση «Μηδενική ανοχή».
Το ίδιο διάστημα η οργάνωση « Πυρήνας Αλληλεγγύης» αναλαμβάνει την ευθύνη για εμπρησμούς σε  Α.Τ.Μ. τραπεζών.
Η εμπρηστική δραστηριότητα το 2012 ξεκινά στις 14 Ιανουαρίου,   όπου τοποθετούνται τέσσερις εμπρηστικοί μηχανισμοί  στις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων Audi και VolksWagen επι της λεωφόρου Μεσογείων στην Αγ. Παρασκευή και στις 20 του μήνα  στο υπουργείο πολιτισμού όπου στεγάζονται τα γραφεία της οικονομικής διαχείρισης του στην οδό Μετσόβου και Πατησίων. 
Στις  25 Φεβρουαρίου γίνεται απόπειρα εμπρησμού από την οργάνωση «12 Φλεβάρη»  στο σταθμό Αιγάλεω του μετρό. 
Στις 14 Μαρτίου  εκδηλώνεται εμπρησμός στο Ειρηνοδικείο Καλλιθέας. Στη σχετική προκήρυξη που δημοσιεύεται στο διαδίκτυο, την ευθύνη αναλαμβάνουν οι οργανώσεις Διεθνές Επαναστατικό Μέτωπο-Άτυπη Αναρχική Ομοσπονδία-
Εμπρηστικός Πυρήνας Επίθεσης Στάχτινο Μονοπάτι. 
Στις 24 Μαρτίου  σημειώνονται εμπρησμοί στο υποκατάστημα της ALPHA BANΚ, επί της Λεωφόρου Βουλιαγμένης στην περιοχή της Δάφνης, και στις  7/4/2012 στο υποκατάστημα της ALPHA BANK στη Λεωφόρο Δημοκρατίας στην Αγία Μαρίνα Ηλιούπολης.
Ο Απρίλιος  του 2012 θα είναι ιδιαίτερα «πύρινος»:
τις 3,  σημειώνεται  επίθεση  με εμπρηστικό μηχανισμό στο γραφείο του πρώην πρωθυπουργού κ. Σημίτη
στις  9, σημειώνεται εμπρηστική επίθεση  στο κτήριο που στεγάζεται
η Ειδική Γραμματεία Δημόσιας Διοίκησης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στο Νέο Κόσμο.
στις 14,    τοποθετείται εμπρηστικός μηχανισμός  στο Ειρηνοδικείο του Χαλανδρίου
στις 23,  πυρπολούνται τα ATM της Μαρφιν και της ΑΤΕ στο Γουδί, 
στις 24, πυρπολείτε όχημα security στην στη Νέα Ιωνία
στις 25,   πυρπολούνται  ΑΤΜ της proton και της Α.Τ.Ε  στα  Πετράλωνα. Την ευθύνη της επίθεσης αναλαμβάνει η  οργάνωση Μαχητική Επιτροπή Αλληλεγγύης.
Στις 28,  σημειώνονται  εμπρηστικές επιθέσεις σε οχήματα στην Κηφισιά. 
Ο επόμενος μήνας, ο Μάιος του 2012 θα υποδεχτεί με την ίδια σφοδρότητα την εμπρηστική δράση:
στις 2 και 3 αντίστοιχα, τοποθετούνται  εμπρηστικοί μηχανισμοί στα ΑΤΜ της Εθνικής τράπεζας στο Γκύζη και της Attica bank στην Ελληνορώσων. Την  ευθύνη αναλαμβάνει η οργάνωση   «Γείτονες με θέματα αϋπνίας».
στις 2, επίσης  σημειώνεται εμπρηστική επίθεση σε δίκυκλο στελέχους της Χρυσής Αυγής. Την ευθύνη αναλαμβάνει η οργάνωση «μητροπολιτική αντιφασιστική περίπολος».
στις 22,  σημειώνονται εμπρηστικές επιθέσεις σε  3 οχήματα της εταιρίας ταχυμεταφορών στο Μαρούσι, σε ένα ακόμα όχημα της ίδιας εταιρείας  στα Εξάρχεια, σε άλλα δύο οχήματα  εταιρίας. Την ευθύνη αναλαμβάνει η οργάνωση «Τα παιδία παίζει /FAI-IRF». 
Στις 29. σημειώνεται εμπρηστική επίθεση στο Α//Τ  και σε υποκατάστημα της Proton Bank Καβάλας. Την ευθύνη αναλαμβάνει η οργάνωση «νυχτερινή περίπολος».
Στις 13 Ιουνίου  πυρπολείται  δικηγορικό γραφείο, στο κέντρο της Αθήνας, με την  ευθύνη να αναλαμβάνει η οργάνωση «Μηδενική ανοχή».
 Μετά από τέσσερις μέρες,  η οργάνωση  «Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΡΩΤΑ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ» αναλαμβάνει την πυρπόληση της κάλπης του 18ου εκλογικού τμήματος στα Εξάρχεια. 
Στο τέλος του μήνα, στις 27, η οργάνωση «Αποκλίνουσες Συμπεριφορές για την διάδοση του επαναστατικού τερορισμού - Διεθνές Επαναστατικό Μέτωπο»  αναλαμβάνει την ευθύνη  για την εμπρηστική  επίθεση  με παγιδευμένο όχημα στα κεντρικά γραφεία της Microsoft. 
Στις 15 Ιουλίου  σημειώνεται εμπρηστική επίθεση σε γνωστό εστιατόριο απέναντι απ΄το ξενοδοχείο Hilton και δυό μέρες αργότερα  σε  εταιρεία στο Πολύγωνο. Την ευθύνη αναλαμβάνει η οργάνωση «Κύκλοι Παραβατικών».
Στις 12 Αυγούστου σημειώνεται εμπρηστική επίθεση σε  γραφείο  της Χρυσής Αυγής  στο Παγκράτι και στις 22 Αυγούστου σε μαγαζί  του βουλευτή της Ε. Μπούκουρα στο Περιστέρι. 
Στις 13 Αυγούστου  σημειώνεται εμπρηστική επίθεση  σε  εταιρία  στην οδό Δαβάκη 1 και Κηφισιάς. Την ευθύνη αναλαμβάνει η  οργάνωση «Άτυπη Αναρχική Ομοσπονδία-Διεθνές Επαναστατικό Μέτωπο Μονάδα: ¨Φωτιά στα κάτεργα" » .
Αρχές Σεπτεμβρίου 2012 σημειώνεται εμπρηστική επίθεση στο  κτίριο της Δημοτικής Αστυνομίας στην Κυψέλη, από την οργάνωση « Άτυπη Αναρχική Ομοσπονδία- Φωτιές στον Ορίζοντα». 
Σε όλη αυτήν την εμπρηστική δραστηριότητα χρησιμοποιήθηκαν πολλές και διαφορετικές μέθοδοι από πολύ απλές έως και πιο «επαγγελματικές».

Αυτή πάντως που είχε εξειδικευμένη γνώση «πυροσβεστικής επιστήμης» ήταν  η απόπειρα εμπρησμού στο σταθμό του μετρό  στο Αιγάλεω στις 25 Φεβρουαρίου του 2012.
Λίγο καιρό μετά, στις 1 Απριλίου δημοσιεύεται προκήρυξη της οργάνωσης «12 Φλεβάρη» με την οποία αναλαμβάνεται η ευθύνη. Χαρακτηριστικό είναι το σχετικό απόσπασμα που η οργάνωση περιγράφει  «τεχνικά» την επιχείρηση: «Η επιλογή του συγκεκριμένου σταθμού προέκυψε μετά από μελέτη του χώρου έτσι ώστε να διασφαλίσουμε την ακεραιότητα εργαζόμενων και επιβατών. Ο σταθμός του Αιγάλεω πληρούσε τις προϋποθέσεις και τους όρους ασφαλείας που εμείς είχαμε θέσει έτσι ώστε πέραν των υλικών ζημιών να μην κινδυνέψει ανθρώπινη ζωή. Δεν είμαστε της λογικής των παράπλευρων απωλειών, για την ακρίβεια είμαστε αντίθετοι με κάθε τέτοια λογική… Οι σταθμοί του Μετρό ή θα είναι στην υπηρεσία του εξεγερμένου λαού ή θα γίνονται παρανάλωμα του πυρός, χωρίς βέβαια να κινδυνέψει κανένας πολίτης και κανένας εργαζόμενος του μετρό. (...) Η κίνησή μας αυτή ήταν ένα πρώτο συμβολικό μήνυμα προς την κατεύθυνση αυτή. Ανήκουμε στον ευρύτερο ριζοσπαστικό χώρο και ασπαζόμαστε τον πολύμορφο αγώνα. Απευθυνόμαστε στο αγωνιζόμενο κομμάτι της κοινωνίας που επιδιώκει την ολική ανατροπή, μακριά από μονόδρομους και φετιχισμούς. (...)
Ο οδηγός, από τη στιγμή που θα έβγαινε από το συρμό για να κατευθυνθεί προς το τέλος του, θα είχε στη διαθεσιμότητά του 11 πυροσβεστήρες (αφήνοντας έναν που θα ήταν κοντά στην εστία της φωτιάς). Το πλάτος του τούνελ είναι περίπου 15 μέτρα και το μήκος του 150 μέτρα, πράγμα που σημαίνει ότι ο οδηγός θα είχε τη δυνατότητα να απομακρυνθεί από την εστία φωτιάς, να φύγει από την αποβάθρα ή ακόμα να χρησιμοποιήσει τις εξόδους κινδύνου που υπάρχουν στον σταθμό… Επίσης είχαμε υπολογίσει ότι τη στιγμή της ανάφλεξης ο συρμός που θα ακολουθούσε θα βρισκόταν στον Κεραμεικό με κατεύθυνση προς τον Ελαιώνα, αρκετά μακριά από το Αιγάλεω, όπου οι επιβάτες θα μπορούσαν να αποβιβαστούν εκεί. Άλλο ένα χαρακτηριστικό του σταθμού στο Αιγάλεω είναι η ευρυχωρία του. Είναι ένας αρκετά ψηλοτάβανος σταθμός με άμεση οπτική επαφή, σε όλο το εύρος του, στις αποβάθρες αλλαγής στάθμευσης του συρμού. Έτσι ακόμα και οι επιβάτες που βρισκόντουσαν στον σταθμό θα αντιλαμβανόντουσαν από την πρώτη στιγμή την ύπαρξη φωτιάς στο τούνελ βρισκόμενοι πάντα σε απόσταση ασφαλείας...
Όσον αφορά τον καπνό από τη φωτιά, για να φτάσει στην αποβάθρα επιβίβασης θα έπρεπε πρώτα να γεμίσει όλο το τούνελ. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας μετά από 20 λεπτά ασταμάτητης πυρκαγιάς... Τοποθετήσαμε τον μηχανισμό κάτω από την καρέκλα στο τελευταίο βαγόνι και όταν οι σύντροφοι βεβαιώθηκαν ότι ο συρμός ήταν εντελώς άδειος (εφόσον και ο τελευταίος επιβάτης, μια κοπέλα πιο συγκεκριμένα, αποβιβάστηκε) αποχώρησαν».